Giáo án điện tử Ngữ văn 11 chân trời Bài 2 Đọc 4: Hình tượng con người chinh phục thế giới trong “Ông già và biển cả”

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Em đã đọc hoặc đã nghe qua câu chuyện “Ông già và biển cả” chưa? Hãy chia sẻ với các bạn nội dung và ý nghĩa câu chuyện đó.

BÀI 2: HÀNH TRANG VÀO TƯƠNG LAI

( VĂN BẢN NGHỊ LUẬN)

VĂN BẢN 4: HÌNH TƯỢNG CON NGƯỜI CHINH PHỤC THẾ GIỚI TRONG “ÔNG GIÀ VÀ BIỂN CẢ”

NỘI DUNG BÀI HỌC

ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN

Nhắc lại kiến thức về văn bản nghị luận.

Tìm hiểu chung văn bản.

KHÁM PHÁ VĂN BẢN

Xác định luận điểm, lí lẽ, dẫn chứng.

Yếu tố thuyết minh, tự sự trong văn bản nghị luận.

1. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
2. Nhắc lại kiến thức về văn bản nghị luận

Tính thuyết phục của lí lẽ: Thể hiện ở chỗ soi chiếu vấn đề trên nhiều khía cạnh, có những cơ sở vững chắc (từ lí thuyết và thực tiễn) để làm điểm tựa  cho lập luận.

Tính thuyết phục của bằng chứng: Thể hiện ở việc lựa chọn bằng chứng phù hợp, cụ thể, tiêu biểu, xác thực để làm sáng tỏ lí lẽ.

Cách biểu đạt: tính thuyết phục của lí lẽ, bằng chứng còn thể hiện ở những cách biểu đạt độc đáo, ấn tượng, giàu tính hùng biện nhằm tác động vào          tư tưởng, tình cảm của người đọc.

Yếu tố thuyết minh: cung cấp tri thức về nguồn gốc, cấu tạo, vai trò, ý nghĩa…   của đối tượng cần bàn luận.

Yếu tố miêu tả: thể hiện các đặc điểm, tính chất nổi bật của con người, đồ vật, cảnh sinh hoạt…

Yếu tố tự sự: thuật lại các sự việc liên quan đến luận đề, luận điểm, các bằng chứng trong văn bản.

Mục đích chung: Thuyết phục người đọc về ý kiến, quan điểm của người viết.

2. Tìm hiểu chung văn bản

Trả lời câu hỏi

• Xác định luận đề và các luận điểm chính của văn bản “Hình tượng con người chinh phục thế giới trong “Ông già và biển cả”.
• Nêu nội dung chính của văn bản “Hình tượng con người chinh phục thế giới trong “Ông già và biển cả”.

Luận đề và các luận điểm của văn bản

• Luận đề: Hình tượng ông lão đánh cá trong tác phẩm tượng trưng cho người chinh phục thiên nhiên, suy rộng ra, đó là biểu tượng của con người chinh phục thế giới.
  • Luận điểm 1: Cuộc chiến của ông lão với con cá khổng lồ là cuộc chiến gay go và ngoan cường, khảng định sức mạnh cả tinh thần và thể chất của con người.
  • Luận điểm 2: Ý nghĩa của việc ông lão chiến thắng con cá kiếm.

Nội dung chính

Bàn luận về hình tượng ông lão đánh cá với những vẻ đẹp về tâm hồn là sự         kiên cường, dũng cảm và sức mạnh về      thể chất với sức chịu đựng ấn tượng. Qua cuộc chiến của ông lão với con cá kiếm, văn bản ca ngợi sức mạnh của con người trong việc chế ngự và làm chủ thiên nhiên.

1. KHÁM PHÁ VĂN BẢN
2. Xác định luận điểm, lí lẽ, dẫn chứng

THẢO LUẬN NHÓM

• Nhóm 1: Xác định luận điểm, lí lẽ, dẫn chứng, trong đoạn văn. (PHỤ LỤC 10)
• Nhóm 2: Xác định luận điểm, lí lẽ, dẫn chứng, trong đoạn văn. (PHỤ LỤC 11).

Phụ lục 10

Hình tượng ông lão đánh cá trong tác phẩm tượng trưng cho người chinh phục thiên nhiên (…........). Để chiến thắng được sức mạnh khổng lồ của thiên nhiên, ông lão phải vận dụng hết kinh nghiệm, trí thông minh, lòng dũng cảm của một ngư dân sống cả đòi trên biển (…........). Cuộc chiến của ông lão với con cá khổng lồ là cuộc chiến gay go và ngoan cường, khảng định sức mạnh cả tinh thần và thể chất của con người (……....).

… Nhưng ông lão vẫn kiên cường không bỏ cuộc (…........). Bởi lẽ, cuộc đấu với con cá được ông lão coi là một cuộc đấu thực sự không chỉ vì mưu sinh mà còn vì danh dự của một con người sinh sống lâu trên mặt biển (…........). Ông lão luôn tự động viên mình: “mày khoẻ, mày luôn khoẻ”; “đầu ơi, hãy tỉnh táo, mình sẽ cố thêm lần nữa”; “hãy đứng vững, đôi chân kia”; “tỉnh táo vì tao, đầu à, bọn mày chưa bao giờ bại trận”;...            (……............…).

Nhận xét

Luận điểm

Cuộc chiến của ông lão với con cá khổng lồ là cuộc chiến gay go và ngoan cường, khảng định sức mạnh cả tinh thần và         thể chất của con người.

Cách lập luận

Chặt chẽ, đưa ra nhiều lí lẽ và dẫn chứng phù hợp.

Phụ lục 11

Ông lão đã chiến thắng: bắt được con cá kiếm khổng lồ (…...............…). Đối với ngư dân, bắt được cá, mà cá càng to thì niềm vinh dự, lòng kiêu hãnh càng lớn (…....…). Con cá là vận may của ông lão sau hơn tám mươi ngày ròng rã lênh đênh trên biển (….....…). Bên cạnh việc đánh bắt cá như một phương tiện mưu sinh, bắt được nhiều cá và cá lớn là minh chứng cho những kinh nghiệm nghề nghiệp, vận may trên biển, là thành quả của ý chí và lòng quả cảm của con người (…......…). Đó là sự chiến thắng  thật      vinh quang của con người lao động đầy lòng mưu trí và dũng cảm (…....…).

Nhận xét

Luận điểm

Ý nghĩa của việc ông lão chiến thắng con   cá kiếm.

Cách lập luận

Ý nghĩa chiến thắng con cá kiếm của   ông lão được chứng minh bằng hệ thống lí lẽ phong phú, phù hợp, chứng tỏ năng lực phân tích của người viết.

2. Yếu tố thuyết minh, tự sự trong văn bản nghị luận

Yếu tố thuyết minh

“Ơ-ni-xơ-tơ Hê-minh-uây (Emest Hemingway) là nhà văn xuất sắc của nền văn học hiện đại Mỹ, được Giải thưởng Nô-ben’ năm 1954. Tác phẩm Ông già và biển cả (1952) kể về cuộc hành trình săn đuổi và chinh phục con cá kiếm khổng lồ của một ông già trên biển cả, nhưng cuối cùng, con cá khổng lồ ấy lại bị đàn cá mập tấn công, rỉa thịt đến mức chỉ còn bộ xương”.

Suy luận: việc nêu tên thông tin về tác giả và nội dung tác phẩm Ông già và biển cả đã cung cấp thêm thông tin về đối tượng cần bạn luận cho độc giả.

Yếu tố tự sự

Ngày thứ ba, con cá bắt đầu mệt mỏi và dần khuất phục ông lão. Ông lão đã quá già, lại cộng thêm quá mệt mỏi vì suốt hai ngày đêm bị con cá kéo chạy dọc ngang trên biển, chỉ ăn một chút cá sống, uống nước cầm hơi, ông gần như kiệt sức…

Ông lão luôn tự động viên mình: “mày khoẻ, mày luôn khoẻ”; “đầu ơi, hãy tỉnh táo, mình sẽ cố thêm lần nữa”; “hãy đứng vững, đôi chân kia”; “tỉnh táo vì tao, đầu à,     bọn mày chưa bao giờ bại trận”;...

Suy luận: yếu tố tự sự trong văn bản chủ yếu là những diễn biến trong câu chuyện Ông già và biển cả, thuật lại những sự việc có liên quan đến luận điểm, có vai trò là dẫn chứng trong văn bản, củng cố cho lí lẽ thêm vững chắc.

Yếu tố miêu tả