Giáo án điện tử Ngữ văn 11 chân trời Bài 6 Viết: Viết văn bản nghị luận về một vấn đề xã hội trong tác phẩm văn học

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC BẠN ĐẾN VỚI BUỔI HỌC HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Em hãy hoàn thành phiếu khảo sát sau:

Bài 6: Sống với biển rừng bao la (truyện ngắn)

Viết

VIẾT VĂN BẢN NGHỊ LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ XÃ HỘI TRONG TÁC PHẨM VĂN HỌC

NỘI DUNG BÀI HỌC

Đặc điểm kiểu bài văn bản nghị luận về một vấn đề xã hội trong tác phẩm văn học

Đọc và phân tích bài viết tham khảo

Thực hành viết theo quy trình

1 ĐẶC ĐIỂM KIỂU BÀI VĂN BẢN NGHỊ LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ XÃ HỘI TRONG TÁC PHẨM VĂN HỌC

Em hãy trả lời câu hỏi sau:

Em hãy trình bày những hiểu biết của em về văn bản nghị luận về một vấn đề xã hội trong tác phẩm văn học.

1. Định nghĩa

Nghị luận về một vấn đề xã hội trong tác phẩm văn học

Là kiểu bài dùng lí lẽ và bằng chứng để bàn luận, làm sáng tỏ một vấn đề xã hội được đặt ra trong tác phẩm văn học và giàu ý nghĩa đối với cuộc sống.

2. Yêu cầu

Có luận điểm rõ ràng, chặt chẽ, thể hiện quan điểm của người viết về vấn đề.

Đưa ra hệ thống lí lẽ, bằng chứng thuyết phục, chính xác, tin cậy, thích hợp, đầy đủ để làm sáng tỏ luận điểm.

Nêu và phân tích, trao đổi về các ý kiến trái chiều.

Bố cục

Mở bài

Giới thiệu vấn đề xã hội cần bàn luận, thể hiện rõ quan điểm của người viết về vấn đề.

Thân bài

Giải thích được vấn đề cần bàn luận.

Trình bày hệ thống luận điểm, lí lẽ, bằng chứng để làm sáng tỏ cho quan điểm của người viết.

Phản biện các ý kiến trái chiều.

Kết bài

Khẳng định lại quan điểm của người viết về vấn đề.

Đưa ra những đề xuất, giải pháp phù hợp.

2 ĐỌC VÀ PHÂN TÍCH BÀI VIẾT THAM KHẢO

HOẠT ĐỘNG CẶP ĐÔI

Em hãy đọc bài viết tham khảo: Thế nào là sống trọn vẹn và trả lời các câu hỏi dưới đây:

• Người viết có quan điểm như thế nào về vấn đề xã hội đặt ra trong tác phẩm văn học?
• Để làm rõ quan điểm của mình, người viết đã đưa ra những luận điểm nào?
• Mỗi luận điểm, lí lẽ và bằng chúng có sự kết hợp với nhau như thế nào? Phân tích một ví dụ để làm rõ.
• Mở bài, thân bài và kết bài của ngữ liệu đã đáp ứng được yêu cầu của kiểu bài nghị luận về một vấn đề xã hội trong tác phẩm văn học chưa? Vì sao?

1. Quan điểm của người viết

Cần sống trọn vẹn từng phút giây cuộc đời.

2. Luận điểm

Luận điểm 1

Sống trọn vẹn là biết cho đi, như việc dâng tặng “chiếc li tràn đầy cuộc sống”.

Luận điểm 2

Sống trọn vẹn là kiên trì cống hiến, theo đuổi lí tưởng.

3. Lí lẽ và bằng chứng

Luận điểm 1:

Sống trọn vẹn là biết cho đi, như việc dâng tặng “chiếc li tràn đầy cuộc sống”.

Lí lẽ, bằng chứng

“Trong suốt cuộc đời, chúng ta đã nhận nhiều như thế … giữa quyền lợi và nghĩa vụ với đất nước.”

Luận điểm 2:

Sống trọn vẹn là kiên trì cống hiến, theo đuổi lí tưởng.

Lí lẽ, bằng chứng

“Tuy nhiên, nếu những nỗ lực của chúng ta … một mảng nào đó của một thành tựu lớn lao.”

4. Mở bài, thân bài và kết bài của văn bản

Mở bài

Đã giới thiệu tác phẩm văn học và nêu được vấn đề xã hội được đặt ra trong tác phẩm.

Thân bài

Đã triển khai luận điểm cùng lí lẽ, dẫn chứng hợp lí để chứng minh cho vấn đề.

Kết bài

Đã khẳng định lại vấn đề, đánh giá đóng góp của tác phẩm về vấn đề.

3 THỰC HÀNH VIẾT THEO QUY TRÌNH

Đề bài

Hãy viết bài văn nghị luận về mối quan hệ giữa con người với tự nhiên được gợi ra từ một trong ba truyện ngắn đã học.

1. Chuẩn bị viết

Chọn đề tài

Nạn săn bắn thú rừng hoang dã ở Việt Nam hiện lên qua truyện ngắn Muối của rừng (Nguyễn Huy Thiệp).

Cách chung sống hòa hợp với môi trường tự nhiên được gợi ra từ truyện ngắn Kiến và người (Trần Duy Phiên).

Khát vọng mưu sinh trên biển của con người thể hiện qua truyện ngắn Chiều sương (Bùi Hiển).

1. Tìm ý, lập dàn ý

Em hãy hoàn thành Phiếu học tập dưới đây: