Giáo án điện tử Ngữ văn 11 chân trời Bài 6 Đọc 3: Tảo phát Bạch Đế thành

XIN CHÀO CÁC EM HỌC SINH!

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC MỚI HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

HOẠT ĐỘNG CẶP ĐÔI

Em hãy trả lời câu hỏi dưới đây:

Chia sẻ những hiểu biết của em về nhà thơ Lý Bạch.

Bài 6: Sống với biển rừng bao la (truyện ngắn)

Văn bản

TẢO PHÁT BẠCH ĐẾ THÀNH

NỘI DUNG BÀI HỌC

Tìm hiểu chung

Xuất xứ

Nhan đề

Hai địa danh Bạch Đế và Giang Lăng

Tìm hiểu chi tiết

Bức tranh thiên nhiên từ Bạch Đế đến Giang Lăng

Hình ảnh, từ ngữ thể hiện vẻ đẹp thiên nhiên

Chủ đề, cảm hứng chủ đạo

Tổng kết

Nội dung

Nghệ thuật

1. TÌM HIỂU CHUNG

Em hãy trả lời các câu hỏi sau:

• Nêu hoàn cảnh sáng tác của văn bản “Tảo phát Bạch Đế thành”.
• Giải thích nhan đề “Tảo phát Bạch Đế thành”.
• Cho biết hai địa danh Bạch Đế và Giang Lăng được nhắc đến trong văn bản là gì?

1. Xuất xứ

Lý Bạch (701 – 762)

Hoàn cảnh sáng tác

• Năm 755 An Lộc Sơn nổi loạn, khởi đầu cho loạn An Sử.
• Năm 759, Lý Bạch ra nhập đội quân của Vĩnh Vương Lý Lân sau đó bị bắt. Khi đến thành Bạch Đế thì ông được thả.
• Ông sáng tác bài thơ để thể hiện tâm trạng vui sướng của mình.

2. Nhan đề

• Tảo: Sớm.
• Phát: Đi, lên đường.
• Bạch Đế thành: Tên địa danh.

> Ra đi sớm từ thành Bạch Đế.

3. Địa danh Bạch Đế và Giang Lăng

Giang Lăng: một địa danh thuộc Hồ Bắc, cách Bạch Đế 2200 dặm.

Bạch Đế thành: một thành cổ thuộc thượng nguồn sông Trường Giang, nay thuộc tỉnh Tứ Xuyên.

1. TÌM HIỂU CHI TIẾT

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Em hãy trả lời câu hỏi sau:

Nhóm 1

Nhận xét về bức tranh thiên nhiên trên đường từ Bạch Đế đến Giang Lăng được miêu tả trong bài thơ (thiên nhiên được quan sát, miêu tả qua cái nhìn của ai, trong hoàn cảnh nào, vẻ đẹp riêng của thiên nhiên nơi đây...).

Nhóm 2

Phân tích một số hình ảnh, từ ngữ có tác dụng thể hiện vẻ đẹp riêng của phong cảnh thiên nhiên và tình cảm, cảm xúc của chủ thể trữ tình trước phong cảnh ấy.

Nhóm 3

Xác định chủ đề, cảm hứng chủ đạo của bài thơ.

1. Bức tranh thiên nhiên từ Bạch Đế đến Giang Lăng

Triêu từ Bạch Đế thái vân gian

(Sáng từ biệt thành Bạch Đế trong sắc mây rực rỡ)

Thời gian: buổi sáng sớm tươi đẹp.

Khung cảnh: ngàn mây rực rỡ.

Cảnh sắc thiên nhiên đẹp đẽ hòa cùng tâm trạng vui tươi của tác giả.

Bạch Đế cách Giang Lăng đến cả ngàn dặm nhưng con thuyền đi chỉ cần một ngày: “Thiên lý Giang Lăng nhất nhật hoàn”.

Con thuyền lao đi vun vút.

Con thuyền của một người vừa thoát tội tự do, phóng khoáng lao về phía trước.

Hai bên bờ là tiếng vượn kêu không dứt, cảm tưởng như chúc mừng nhà thơ, không khí trở nên náo nhiệt, rộn ràng.

Bức tranh thiên nhiên:

• Núi non sông nước hùng vĩ.
• Chiếc thuyền làm tâm điểm.
• Thấy được tư thế tự do, hiên ngang của con người.

2. Hình ảnh, từ ngữ thể hiện vẻ đẹp thiên nhiên

Kinh chu dĩ quá vạn trùng san

Hình ảnh “khinh chu” (con thuyền nhẹ): Tâm trạng của chủ thể trữ tình lại rất hào hứng, vui tươi, hoà nhập vào cảnh tượng hùng vĩ.

Hình ảnh “vạn trùng san”: Hình ảng núi sông hùng vĩ. Hình ảnh núi tiếp núi, vách đá che khuất cả bầu trời, tiếng vượn không dứt.

Có thể thấy đó là sự hoà hợp thiên – nhân (thiên nhiên – con người).

3. Chủ đề, cảm hứng chủ đạo

Chủ đề: Lòng yêu mến thiên nhiên, cảnh vật, sự giao hòa giữa con người và những thay đổi của tự nhiên.

Cảm hứng chủ đạo: Tinh thần lạc quan, sự ngợi ca và yêu thương phong cảnh, nhất là phong cảnh núi non hùng vĩ.

> Lý Bạch được tôn vinh là nhà thơ sơn thủy đại tài của Trung Quốc.

III. TỔNG KẾT

Em hãy trả lời câu hỏi sau:

Tổng kết giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản “Tảo phát Bạch Đế thành”.

1. Nội dung