Giáo án điện tử Ngữ văn 11 chân trời Bài 9 TH tiếng Việt: Lỗi về thành phần câu và cách sửa

CHÀO CẢ LỚP!

CHÀO MỪNG CÁC EM TỚI BUỔI HỌC NÀY!

KHỞI ĐỘNG

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Em hãy trả lời câu hỏi sau:

Trong quá trình giao tiếp và tạo lập văn bản, em thường mắc phải những lỗi sai gì?

Bài 9: Những chân trời kí ức

Thực hành tiếng Việt

LỖI VỀ THÀNH PHẦN CÂU VÀ CÁCH SỬA

NỘI DUNG BÀI HỌC

Em hãy trả lời câu hỏi sau:

• Trình bày khái niệm lỗi về thành phần câu.
• Có những lỗi về thành phần câu nào? Nêu cách sửa.

1. Khái niệm

Lỗi về thành phần câu là các lỗi liên quan đến các thành phần câu như chủ ngữ, vị ngữ, trạng ngữ và các loại thành phần phụ khác.

2. Một số lỗi về thành phần câu và cách sửa

Thiếu thành phần câu

Cách sửa: thêm thành phần chủ ngữ/ vị ngữ hoặc cả chủ ngữ và vị ngữ cho câu.

Không phân định rõ các thành phần câu

Cách sửa: phân định rõ các thành phần câu.

Sắp xếp sai trật tự thành phần câu

Cách sửa: sắp xếp lại vị trí các thành phần trong câu cho phù hợp.

LUYỆN TẬP

Hoàn thành các bài tập trong SGK tr.92

Bài tập 1 SGK tr.92

Xác định lỗi thành phần câu trong các trường hợp sau và nêu cách sửa:

1. Qua văn bản “Ngôi nhà tranh của cụ Phan Bội Châu ở Bến Ngự” cho thấy ngay cả khi bị thực dân Pháp giam lỏng ở Huế, cụ Phan Bội Châu vẫn luôn được thanh niên học sinh và các tầng lớp nhân dân ta rất mực yêu mến và ngưỡng mộ.
2. Lòng tin của cụ Phan Bội Châu vào lớp thanh niên học sinh như Tuấn, Quỳnh sẽ tiếp bước các chí sĩ ái quốc như cụ.
3. Bằng tình cảm yêu nước, khát vọng duy tân và sự bôn ba tranh đấu cho mục tiêu dân tộc tự cường của cụ Phan Bội Châu đã trở thành tấm gương cao đẹp cho đồng bào khắp ba miền Bắc Trung Nam và thế hệ thanh niên học sinh đương thời noi theo.

Đáp án

1. Qua văn bản “Ngôi nhà tranh của cụ Phan Bội Châu ở Bến Ngự” cho thấy ngay cả khi bị thực dân Pháp giam lỏng ở Huế, cụ Phan Bội Châu vẫn luôn được thanh niên học sinh và các tầng lớp nhân dân ta rất mực yêu mến và ngưỡng mộ.

• Lỗi: Thiếu thành phần chủ ngữ.
• Sửa: Qua văn bản “Ngôi nhà tranh của cụ Phan Bội Châu ở Bến Ngự”, Nguyễn Vỹ đã cho thấy ngay cả khi bị thực dân Pháp giam lỏng ở Huế, … ngưỡng mộ.

1. Lòng tin của cụ Phan Bội Châu vào lớp thanh niên học sinh như Tuấn, Quỳnh sẽ tiếp bước các chí sĩ ái quốc như cụ.

• Lỗi: Thiếu thành phần vị ngữ.
• Sửa: Lòng tin của cụ Phan Bội Châu vào lớp thanh niên học sinh như Tuấn, Quỳnh sẽ khích lệ họ tiếp bước các chí sĩ ái quốc như cụ.

1. Bằng tình cảm yêu nước, khát vọng duy tân và sự bôn ba tranh đấu cho mục tiêu dân tộc tự cường của cụ Phan Bội Châu đã trở thành tấm gương cao đẹp cho đồng bào khắp ba miền Bắc Trung Nam và thế hệ thanh niên học sinh đương thời noi theo.

• Lỗi: Không phân định rõ các thành phần câu.
• Sửa: Bằng tình cảm yêu nước, khát vọng duy tân và sự bốn ba tranh đấu cho mục tiêu dân tộc tự cường, cụ Phan Bội Châu đã trở thành tấm gương cao đẹp cho đồng bào khắp ba miền Bắc Trung Nam và thế hệ thanh niên học sinh đương thời noi theo.

Bài tập 2 SGK tr.92

Cho biết các câu sau mắc lỗi gì và nêu cách sửa (chú ý đối chiếu với các thông tin trong văn bản 1 và 2):

1. Vào đầu thập niên 70 thế kỉ trước, ở Bến Ngự, Nguyễn Vỹ đã viết tác phẩm “Tuấn chàng trai nước Việt”, trong đó có thuật lại việc nhân vật Tuấn và Quỳnh đến thăm ngôi nhà tranh của cụ Phan Bội Châu.
2. Trong khoảng 45 năm đầu thế kỉ XX, “Tuấn – chàng trai nước Việt”, một tác phẩm văn xuôi tự sự cỡ lớn, đã ghi lại những “chứng tích thời đại”.
3. Theo gợi ý của V. Lê-nin, một số tài liệu cho rằng M. Go-rơ-ki đã viết các tác phẩm tự truyện về cuộc đời ông khoảng từ năm 1913 đến năm 1923, trong đó có “Thời thơ ấu”, “Kiếm sống”, “Tôi đã học tập như thế nào?”.

Đáp án

1. Vào đầu thập niên 70 thế kỉ trước, ở Bến Ngự, Nguyễn Vỹ đã viết tác phẩm “Tuấn chàng trai nước Việt”, trong đó có thuật lại việc nhân vật Tuấn và Quỳnh đến thăm ngôi nhà tranh của cụ Phan Bội Châu.

• Lỗi: Sắp xếp sai trật tự thành phần câu.
• Sửa: Vào đầu thập niên 70 thế kỉ trước, Nguyễn Vỹ đã viết tác phẩm “Tuấn – chàng trai nước Việt”, trong đó có thuật lại việc Tuấn và Quỳnh đến thăm ngôi nhà tranh của cụ Phan Bội Châu ở Bến Ngự.

1. Trong khoảng 45 năm đầu thế kỉ XX, “Tuấn – chàng trai nước Việt”, một tác phẩm văn xuôi tự sự cỡ lớn, đã ghi lại những “chứng tích thời đại”.

• Lỗi: Sắp xếp sai trật tự thành phần câu.
• Sửa: “Tuấn – chàng trai nước Việt”, một tác phẩm văn xuôi tự sự cỡ lớn, đã ghi lại những chứng tích thời đại” trong khoảng 45 năm đầu thế kỉ XX.

1. Theo gợi ý của V. Lê-nin, một số tài liệu cho rằng M. Go-rơ-ki đã viết các tác phẩm tự truyện về cuộc đời ông khoảng từ năm 1913 đến năm 1923, trong đó có “Thời thơ ấu”, “Kiếm sống”, “Tôi đã học tập như thế nào?”.

• Lỗi: Sắp xếp sai trật tự thành phần câu.
• Sửa: Một số tài liệu cho rằng: theo gợi ý của V. Lê-nin, khoảng từ năm 1913 đến năm 1923, M. Go-rơ-ki đã viết các tác phẩm tự truyện về cuộc đời ông, trong đó có “Thời thơ ấu”, “Kiếm sống”, “Tôi đã học tập như thế nào?”...

VẬN DỤNG