Giáo án điện tử Ngữ văn 11 chân trời Bài 6 Đọc 2: Muối của rừng

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC MỚI!

KHỞI ĐỘNG

Em hãy trả lời câu hỏi sau:

Nhan đề của truyện ngắn gợi cho bạn những liên tưởng gì?

Bài 6: Sống với biển rừng bao la (truyện ngắn)

Văn bản

MUỐI CỦA RỪNG

NỘI DUNG BÀI HỌC

Tìm hiểu chung

Tác giả

Tác phẩm

Tìm hiểu chi tiết

Nhân vật, câu chuyện và điểm nhìn

Sự thay đổi điểm nhìn, sự kết nối giữa lời người kể chuyện và nhân vật

Tác động của truyện ngắn

Tổng kết

Nội dung

Nghệ thuật

1. TÌM HIỂU CHUNG

Em hãy trả lời các câu hỏi sau:

• Trình bày những thông tin cơ bản về tác giả, tác phẩm.
• Tóm tắt nội dung của truyện ngắn “Muối của rừng”.

1. Tác giả

Nguyễn Huy Thiệp (1950 - 2021)

• Quê quán: Thái Nguyên.
• Là nhà văn có nhiều đóng góp cho văn xuôi Việt Nam đương đại.
• Ông để lại khối lượng lớn các tác phẩm truyện ngắn, kịch, phê bình...
• Truyện ngắn của ông đề cập đến nhiều vấn đề nóng hổi của đời sống đương đại và khá đa dạng trong cách viết.

2. Tác phẩm

• Thể loại: Truyện ngắn.
• Xuất bản năm: 1986.
• Là tác phẩm nằm trong một chuỗi các tác phẩm về đề tài đi săn của Nguyễn Huy Thiệp.

Tóm tắt tác phẩm

Sau Tết Nguyên đán, Ông Diểu được tặng cho một chiếc súng săn. Ông hăm hở vào rừng săn khỉ.

Ông Diểu đi sâu vào rừng, tìm được một đàn khỉ. Và ông định bắn hạ một gia đình khỉ.

Cho rằng hành động chọn quả ngon chén trước rồi mới ném cho khỉ cái của khỉ đực thật là đê tiện, ông Diểu nhắm bắn vào khỉ đực.

Khỉ mẹ và khỉ con hoảng sợ chạy theo đàn nhưng được một đoạn thì khỉ mẹ quay lại.

Ông cho đó là hành động đạo đức giả nên giương súng toan bắn khỉ cái.

Ông ném khẩu súng đuổi theo vợ chồng khỉ thì khỉ con nhặt khẩu súng rồi lao xuống vực.

Hành trình đi săn ấy khiến ông Diểu nhận ra nhiều điều, cuối cùng ông tha cho con khỉ đực.

Ông trở về trần truồng và gặp hoa tử huyền 30 năm mới nở một lần.

1. TÌM HIỂU CHI TIẾT

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Em hãy trả lời các câu hỏi sau:

Hãy liệt kê các sự kiện chính của câu chuyện và cho biết:

Nhân vật ông Diểu được quan sát chủ yếu từ ngoại hình, hành động hay nội tâm qua cái nhìn của ai, ngôi kể nào?

Cách sử dụng điểm nhìn, ngôi kể như vậy tạo ưu thế gì trong việc thể hiện nội dung câu chuyện?

Cách phản ứng của bầy khỉ trong truyện cho thấy điểm gì đặc biệt trong mối quan hệ giữa các thành viên của gia đình khỉ? Sự thay đổi thái độ đối với bầy khỉ thể hiện nét tính cách nào của nhân vật ông Diểu?

1. Nhân vật, câu chuyện và điểm nhìn
2. Những sự kiện chính của câu chuyện

Mùa xuân, ông Diểu đi săn. Ông bắn hạ khỉ bố.

Khỉ bố bị thương nặng, khỉ mẹ quyết tâm cứu khỉ bố.

Khỉ con xuất hiện cướp súng của ông Diểu và cùng rơi xuống vực với khẩu súng.

Ông Diểu vác khỉ bố về trong tình trạng khỉ mẹ lẽo đẽo theo sau.

Ông Diểu động lòng trước tình trạng và tình cảm của hai vợ chồng nhà khỉ, ông băng bó vết thương cho khỉ bố và tha cho nó.

Ông Diểu trở về nhà trong làn mưa xuân dịu dàng và những đoá hoa tử huyền nở rộ mà 30 năm mới nở một lần.

Nhân vật ông Diểu

Ngoại hình: Tuổi trung niên, thấp khớp, đôi lúc còn khoẻ mạnh.

Hành động: Bắn hạ khỉ bố, đuổi theo khi con, tha chết cho khỉ bố, trở về nhà…

Nội tâm: trạng thái cảm xúc sợ hãi, run lên, tức giận, buồn bã, kinh hoàng, thương hại…

• Được quan sát qua cả ngoại hình, hành động và nội tâm.
• Những độc thoại nội tâm biểu hiện qua cái nhìn của ngôi thứ ba hạn trị, ngôi kể cũng là ngôi thứ ba.

Tác dụng của việc sử dụng điểm nhìn, ngôi kể

Cách kể này:

• Thể hiện được tính khách quan.
• Tạo sự hấp dẫn cho câu chuyện.
• Vì người đọc không biết trước diễn biến câu chuyện.

1. Cách phản ứng của bầy khỉ

Mối quan hệ khăng khít của gia đình khỉ

Khỉ bố bị bắn

Khỉ con vì cứu bố mà rơi xuống vực.

Khỉ mẹ quyết tâm cứu khỉ bố.

Ông Diểu mềm lòng trước tình cảm đó và đã tha chết cho cả gia đình khỉ.

Toàn bộ câu chuyện là quá trình chuyển biến suy nghĩ và tính cách của ông Diểu.

Ban đầu: Cách ông nhìn nhận và hành xử với gia đình khỉ còn mang tính áp đặt, chủ quan.

Về sau: Ông Diểu đã thấy được sự thấu hiểu, quan tâm và hành xử ngang bằng giữa tự nhiên và con người.

2. Sự thay đổi điểm nhìn, sự kết nối giữa lời người kể chuyện và nhân vật

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Em hãy trả lời các câu hỏi sau:

• Đọc kĩ đoạn “Sự hỗn loạn ... lừa ông sao được?”, liệt kê các câu văn trong đoạn vào bảng và nhận xét về sự kết hợp giữa lời người kể chuyện và lời nhân vật.
• Trong quan điểm của người kể chuyện, “muối của rừng” kết tinh từ đâu và chủ yếu được gửi gắm trong hình ảnh, chi tiết nào?

Sự kết hợp giữa lời người kể chuyện và lời nhân vật

Tác giả đã xếp đặt rất nhiều đoạn có sự kết hợp giữa: