Giáo án điện tử Ngữ văn 11 chân trời Bài 4: Gốm gia dụng của người Việt

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC MỚI!

KHỞI ĐỘNG

HOẠT ĐỘNG CẶP ĐÔI

Em hãy trả lời các câu hỏi sau:

• Kể tên một số đồ gốm gia dụng trong gia đình bạn.
• Những đồ gốm ấy có thể “nói” với bạn về (những) điều gì?

Bài 4: Nét đẹp văn hóa và cảnh quan

Văn bản: ĐỒ GỐM GIA DỤNG CỦA NGƯỜI VIỆT

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. TÌM HIỂU CHUNG

HOẠT ĐỘNG CẶP ĐÔI

Em hãy trả lời câu hỏi sau:

Từ việc đọc văn bản 1 “Sơn Đoòng – thế giới chỉ có một”, bạn rút ra được những kinh nghiệm gì về việc đọc hiểu văn bản thông tin?

1. Đặc điểm của văn bản thông tin

Kinh nghiệm khi đọc văn bản thông tin

Cần xác định đúng thông tin cơ bản của văn bản dựa vào nhan đề và phần sa-pô (nếu có).

Cần nhấn mạnh những phần có đề mục, cách ngắt quãng rõ ràng để phân biệt được rõ từng phần của văn bản.

Đánh giá hiệu quả của cách triển khai văn bản thông tin mà tác giả đã chọn.

Đánh giá tính chính xác và tính mới của văn bản, thông qua hệ thống ý, số liệu, hình ảnh…

2. Tìm hiểu chung về văn bản

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Em hãy trả lời các câu hỏi sau:

• Tìm trong văn bản ít nhất hai ý kiến/quan điểm của tác giả và ít nhất hai dữ liệu.
• Đoạn văn này trình bày một xu hướng riêng của đồ gốm gia dụng trong xã hội Việt Nam từ sau thế kỉ XV. Đó là xu hướng gì?
• Nội dung của những phương tiện phi ngôn ngữ là gì?

1. Ý kiến/quan điểm của tác giả trong văn bản

Đồ gốm gia dụng thời Lý – Trần quá thanh nhã khiến chúng ta không thể tưởng tượng rằng có thời con người sống cao sang như thế, nếu như đồ gốm phản ánh sự sử dụng và món ăn chúng chứa đựng.

Những chiếc chậu, những chiếc âu mà hôm nay chúng ta nâng niu như cổ vật quý hiếm thì ngày xưa chúng chỉ được để rửa ráy chân tay mà thôi.

1. Dữ liệu trong văn bản

Ngay từ cuối thời Trần, làng Bát Tràng đã sản xuất những loại gốm gia dụng men lam như thế, một số đồ đẹp dâng cho triều đình, còn lại, bán ra cho dân.

Từ sau thế kỉ XV, xu hướng đồ dân gian và cung đình ngày càng tách biệt, thậm chí triều đình còn mở những lò riêng hoặc đặt những lỗ hàng riêng có đề chữ Nội phủ, hơn nữa là sang Trung Hoa đặt mua đồ gốm sứ cho hoàng triều.

1. Xu hướng riêng của đồ gốm gia dụng trong xã hội Việt Nam từ sau thế kỉ XV

Từ sau thế kỉ XV, xu hướng đồ dân gian và cung đình ngày càng tách biệt, thậm chí triều đình còn mở những lò riêng hoặc đặt những lỗ hàng riêng có đề chữ Nội phủ, hơn nữa là sang Trung Hoa đặt mua đồ gốm sứ cho hoàng triều.

Dân thành thị cũng có xu hướng dùng đồ gốm gia dụng Trung Hoa và Nội phủ, tạo ra sự phân biệt giữa nông thôn và thành thị trong thị trường đồ gốm.

1. Nội dung của những phương tiện phi ngôn ngữ

Hình ảnh những đồ gốm qua từng thời kì từ thế kỉ thứ II đến thế kỉ XIX.

Bao gồm: Bát thuyền, bát men, bát chân cao, bát chiết yêu, bát quả, liên…

1. TÌM HIỂU CHI TIẾT
2. Yếu tố hình thức và mối liện hệ giữa các thông tin trong văn bản

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Em hãy trả lời các câu hỏi dưới đây:

Nhóm 1

• Chỉ ra bố cục của văn bản. Đánh giá mối quan hệ giữa bố cục và nhan đề của văn bản?
• Cách sử dụng các yếu tố hình thức của văn bản này có gì đặc biệt? Nêu tác dụng đối với việc biểu đạt thông tin chính của văn bản.

Nhóm 2

• Xác định thông tin cơ bản và thông tin chi tiết của đoạn văn: “Đồ gốm sứ nhỏ dùng trong nhà...thế kỉ XVIII – XIX”.
• Chỉ ra mối liên hệ giữa các thông tin chi tiết và vai trò của chúng trong việc thể hiện thông tin chính của đoạn văn.

Bố cục văn bản

“Đồ gốm gia dụng của người Việt”

Phần 1

Từ “Đồ gốm sứ nhỏ …thế kỉ XVIII – XIX”: Đồ gốm sứ nhỏ dùng trong nhà có lịch sử phát triển liên tục, điển hình là trường hợp của cái bát ăn cơm.

Phần 2 Còn lại

Đặc điểm của đồ gốm gia dụng thời Lý – Trần.