Giáo án gộp Tin học 12 Khoa học máy tính Chân trời sáng tạo kì I

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ:

- GV yêu cầu HS thảo luận theo nhóm 2 – 3 HS, mỗi nhóm tìm hiểu một thành phần mạng:

+ Thảo luận nhóm và tìm hiểu khái niệm, các chức năng cơ bản của một số thiết bị thông dụng trong một mạng máy tính.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập: 

- HS tìm hiểu nội dung mục 1 SGK tr.31 – 32 và thảo luận theo nhóm thực hiện nhiệm vụ.

- GV quan sát và trợ giúp HS.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận: 

- Đại diện các nhóm HS trả lời.

- Các nhóm khác đưa ra ý kiến nhận xét.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện: 

- GV nêu nhận xét, chính xác hoá lại các nội dung trả lời của HS. 

1. Các thành phần của mạng máy tính

- Thiết bị đầu cuối:

+ Khái niệm: Là các thiết bị như máy tính cá nhân, laptop, điện thoại thông minh, máy tính bảng, máy in và các thiết bị thông minh khác (Hình 1).

+ Chức năng: Thiết bị đầu cuối là nguồn tạo ra, truyền và nhận dữ liệu trong mạng.

Hình 1. Thiết bị đầu cuối

- Máy chủ (Server):

+ Khái niệm: Là các máy tính lưu trữ dữ liệu, cung cấp dịch vụ, chia sẻ tài nguyên và quản lí mạng (Hình 2).

+ Chức năng: Đảm bảo sự tin cậy, hiệu suất và bảo mật của hệ thống mạng, đồng thời đáp ứng nhu cầu của các thiết bị và người dùng trong mạng.

Hình 2. Máy chủ

- Bộ chuyển mạch (Switch):

+ Khái niệm: Là thiết bị mạng chuyển tiếp dữ liệu giữa các thiết bị kết nối trong mạng nội bộ (Local Area Network - LAN) (Hình 3).

+ Chức năng: Định tuyến gói dữ liệu đến đúng đích bằng cách xem địa chỉ MAC (Media Access Control Address) của thiết bị kết nối.

Địa chỉ MAC (hay còn gọi là địa chỉ vật lí) là một địa chỉ định danh duy nhất được gắn với mỗi thiết bị mạng nhằm mục đích nhận dạng phần cứng.

Hình 3. Switch

- Bộ định tuyến:

+ Khái niệm: Là thiết bị mạng chuyển tiếp dữ liệu giữa các mạng khác nhau (Hình 4).

+ Chức năng: Kết nối mạng nội bộ với mạng Internet và cho phép các thiết bị trong mạng nội bộ truy cập các tài nguyên từ xa.

Hình 4. Router

- Modem:  Là thiết bị kết nối và chuyển đổi tín hiệu dữ liệu giữa mạng máy tính với đường truyền dữ liệu Internet như cáp điện thoại, DSL (Digital Subscriber Line), cáp quang hoặc sóng vô tuyến,... (Hình 5).

Hình 5. Modem

- Access Point: Là thiết bị cho phép các thiết bị thông minh (laptop, điện thoại thông minh, máy tính bảng,....) sử dụng sóng vô tuyến (wifi) để kết nối với mạng có dây hoặc mạng Internet (Hình 6).

Hình 6. Access Point

- Cáp mạng: Là phương tiện truyền tải dữ liệu giữa các thiết bị trong mạng có dây (Hình 7). Cáp Ethernet là dạng cáp mạng phổ biến nhất được sử dụng trong phạm vi kết nối dưới 100 m.

Hình 7. Cáp Ethernet

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ:

- GV yêu cầu HS thảo luận theo nhóm 2 – 3 HS và trả lời các câu hỏi: 

+ Các thiết bị mạng nói chung có vai trò gì?

+ Các thiết bị mạng được giới thiệu trong phần 1 có những vai trò cụ thể gì?

- GV yêu cầu HS vận dụng kiến thức vừa tìm hiểu, trả lời câu hỏi hoạt động Làm tr.35 SGK: 

Câu 1. Em hãy kể tên một số thiết bị mạng đang được sử dụng tại phòng thực hành Tin học.

Câu 2. Chọn câu trả lời đúng. Router có thể thực hiện chức năng nào sau đây?

A. Chuyển dữ liệu từ máy tính này sang máy tính khác trong cùng một mạng.

B. Chuyển dữ liệu giữa mạng nội bộ và mạng Internet.

C. Quản lí tất cả các thiết bị mạng.

D. Tất cả các lựa chọn trên đều đúng. Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập: 

- HS tìm hiểu nội dung mục 2 SGK tr.32 – 34 và thảo luận theo nhóm thực hiện nhiệm vụ.

- GV quan sát và trợ giúp HS.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận: 

- Đại diện các nhóm HS trả lời.

- Các nhóm khác đưa ra ý kiến nhận xét.

Hướng dẫn trả lời câu hỏi hoạt động Làm tr.35 SGK:

Câu 1. Một số thiết bị mạng đang được sử dụng tại phòng thực hành Tin học: thiết bị đầu cuối, máy chủ (Server), bộ chuyển mạch (Switch), bộ định tuyến (Router), Modem, Access Point, cáp mạng.

Câu 2. Chọn D.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện: 

- GV nêu nhận xét, chính xác hoá lại các nội dung trả lời của HS.

- GV kết luận:

• Máy chủ có chức năng xử lí và cung cấp các dịch vụ mạng như: lưu trữ tệp, chia sẻ tài nguyên, dịch vụ web, email, cơ sở dữ liệu,... Tiêu chí đánh giá quan trọng nhất máy chủ là độ bảo mật và hiệu suất làm việc.

• Switch giúp kết nối các thiết bị trong mạng LAN, điều khiển truyền dữ liệu, chuyển tiếp dữ liệu theo địa chỉ MAC, cải thiện hiệu suất mạng, kết nối các thiết bị mạng.

• Router giúp kết nối mạng nội bộ với mạng Internet và các mạng nội bộ khác. Qua đó, cho phép các thiết bị trong mạng nội bộ truy cập các tài nguyên từ xa. Ngoài ra, router còn có chức năng định tuyến và kiểm soát truy cập trái phép.

2. Vai trò của các thiết bị mạng

- Các thiết bị mạng rất cần thiết trong việc xây dựng, quản lí và duy trì một hệ thống mạng máy tính. 

- Thông thường, các thiết bị mạng sẽ có 2 vai trò chính như sau:

+ Kết nối mạng: Các thiết bị mạng như Router, Switch, Access Point và Modem cho phép các thiết bị khác nhau kết nối với nhau trong hệ thống mạng và truyền tải dữ liệu qua lại giữa các thiết bị.

+ Nâng cao hiệu suất mạng: Các thiết bị mạng có khả năng quản lí và tối ưu hoá lưu lượng mạng, giúp cải thiện hiệu suất mạng.

- Vai trò của một số thiết bị mạng thông dụng:

+ Máy chủ (Server):

• Lưu trữ dữ liệu: cung cấp không gian lưu trữ lớn và đáng tin cậy.

• Chia sẻ tài nguyên: cho phép chia sẻ tài nguyên mạng như máy in, ổ cứng, máy quét và các thiết bị ngoại vi khác với nhau để tối ưu hoá việc sử dụng tài nguyên và tiết kiệm chi phí.

• Cung cấp dịch vụ: cung cấp các dịch vụ mạng như dịch vụ email, dịch vụ web, dịch vụ FTP, dịch vụ đám mây và nhiều dịch vụ khác. Đảm bảo rằng các thiết bị trong mạng có thể truy cập và sử dụng các dịch vụ này một cách hiệu quả và đáng tin cậy.

• Quản lí mạng: cung cấp các công cụ và giao diện để quản lí người dùng, quản lí tài nguyên, xác thực và phân quyền truy cập, giám sát và quản lí lưu lượng mạng.

• Bảo mật: cung cấp các cơ chế bảo mật như xác thực người dùng, mã hoá dữ liệu, kiểm soát truy cập và giám sát các hoạt động mạng để đảm bảo an toàn thông tin và bảo vệ khỏi các mối đe  dọa và tấn công mạng.

+ Bộ chuyển mạch (Switch):

• Cho phép truyền dữ liệu trực tiếp giữa các thiết bị mà không gây tắc nghẽn, hạn chế xung đột dữ liệu và tăng hiệu suất mạng.

• Cung cấp băng thông riêng biệt cho mỗi cổng, giúp tối ưu hoá lưu lượng mạng, cải thiện tốc độ truyền dữ liệu và giảm độ trễ trong mạng. 

• Hỗ trợ việc tách mạng LAN thành các mạng con riêng biệt, nhờ đó tăng tính bảo mật và kiểm soát quyền truy cập.

+ Bộ định tuyến (Router):