Giáo án Lịch sử và địa lí 5 Kết nối bài 8: Đấu tranh giành độc lập thời kì Bắc thuộc

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế tích cực, hứng thú học tập cho HS và kết nối với bài học mới. 

b. Cách tiến hành

- GV đọc câu thơ của Hồ Chí Minh trong bài thơ Lịch sử nước ta và đặt câu hỏi: Những câu thơ nhắc đến sự kiện và nhân vật lịch sử nào?

Hai Bà Trưng có đại tài,

Phất cờ khởi nghĩa giết người tà gian,

Ra tay khôi phục giang san,

Tiếng thơm dài tạc đá vàng nước ta.

(Hồ Chí Minh, Lịch sử nước ta, NXB Chính trị quốc gia Sự thật, 2018)

- GV mời 2 -3 HS trả lời. HS khác lắng nghe, nhận xét. 

- GV nhận xét, chốt đáp án 

+ Những câu thơ trên nhắc đến Hai Bà Trưng và cuộc khởi nghĩa do Hai Bà lãnh đạo. 

+ Đây là một trong những cuộc khởi nghĩa mở đầu phong trào đấu tranh vũ trang chống ách đô hộ của phương Bắc. + Cuộc khởi nghĩa đã cổ vũ mạnh mẽ tinh thần đấu tranh giành độc lập của nhân dân ta. 

+ Nhiều cuộc khởi nghĩa đã bùng nổ sau đó và đưa đến kết quả to lớn là giành được nền độc lập của nước nhà.

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Vậy công cuộc đấu tranh giành độc lập thời kì Bắc thuộc diễn ra như thế nào? Chúng ta cùng vào bài học ngày hôm nay: Bài 8  –   Đấu tranh giành độc lập thời kì Bắc thuộc.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu về một số cuộc đấu tranh tiêu biểu trong thời kì Bắc thuộc

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS kể được và vẽ được trục thời gian thể hiện một số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu trong thời kì Bắc thuộc (ví dụ: 40, 248, 543, 938,...)

b. Cách tiến hành

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu về nguyên nhân bùng nổ các cuộc đấu tranh giành độc lập thời kì Bắc thuộc . 

- GV dẫn dắt: Sau khi Triệu Đà thôn tỉnh nước Âu Lạc (năm 179 TCN), các triều đại phong kiến phương Bắc nối tiếp nhau đô hộ nước ta trong hơn 1000 năm. Dưới ách thống trị của phong kiến phương Bắc, nhân dân ta liên tục đứng lên đấu tranh giành độc lập. 

- GV đặt câu hỏi toàn lớp: Vậy các em có biết tại sao nhân dân ta phải đứng lên đấu tranh giành độc lập không?

- GV cho HS hoạt động cá nhân, đọc thông tin trong SGK tr.36-37, ghi vào giấy những thông tin quan trọng trong vòng 2 phút.

- GV gọi 1 – 2 HS nêu nguyên nhân dẫn tới bùng nổ các cuộc đấu tranh chống Bắc thuộc giành độc lập. Các bạn khác nhận xét, bổ sung.

- GV nhận xét, đánh giá và chuẩn kiến thức:

+ Sau khi chiếm được nước ta, chính quyền đô hộ phong kiến phương Bắc sáp nhập nước ta vào lãnh thổ Trung Quốc, chia thành các đơn vị hành chính như: châu – quận, huyện. 

+ Chúng bắt nhân dân ta phải cống nạp sản vật quý (ngà voi, tê giác, ngọc trai, đối mối,...), phải theo phong tục của người Hán, học chữ Hán,... 

+ Những chính sách đó làm cho đời sống của nhân dân vô cùng cực khổ. Không cam chịu ách thống trị của phương Bắc, nhân dân ta đã đứng lên đấu tranh giành độc lập.

- GV cho HS xem video “Nguyên nhân bùng nổ các cuộc đấu tranh giành độc lập thời kì Bắc thuộc” 

https://youtu.be/lOeq8pMtMsc (0:00 đến 1:58) 

Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu các cuộc đấu tranh tiêu biểu trong thời kì Bắc thuộc

- GV cho HS hoạt động theo nhóm (4 HS), đọc nội dung mục 1 SGK tr.37 và Kể tên một số cuộc đấu tranh tiêu biểu mà em nhớ được theo cột sau

- GV mời đại diện 2 – 3 HS trình bày kết quả làm việc. HS khác lắng nghe, nhận xét.

- GV nhận xét, công bố đáp án. 

- GV đặt câu hỏi thêm: Việc nhân dân ta liên tục đứng lên đấu tranh giành độc lập thể hiện điều gì? 

- GV mời 2 – 3 HS trả lời câu hỏi. HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

- GV nhận xét, kết luận: Các cuộc đấu tranh chống Bắc thuộc thể hiện tinh thần yêu nước, chống giặc ngoại xâm, ý chí tự chủ và tinh thần dân tộc của nhân dân ta. 

- GV trình chiếu cho HS xem một số hình ảnh về các cuộc khởi nghĩa thời kì Bắc thuộc. 

Nhân vật	Thông tin
Hai Bà Trưng	- Chống nhà Hán xâm lược. - Giành lại độc lập dân tộc
Bà Triệu	- Chống quân Ngô xâm lược
Lý Bí	- Người có công lập nên triều Lí và nhà nước Vạn Xuân.
Mai Thúc Loan	- Khởi nghĩa chống lại sự đô hộ của Nhà Đường.
Ngô Quyền	- Đánh thắng quân Nam Hán. -  Chấm dứt sự thống trị của Trung Quốc. - Mở ra thời kỳ độc lập của Đại Việt

Hoạt động 2: Kể chuyện về một số nhân vật tiêu biểu trong cuộc đấu tranh chống Bắc thuộc

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS sưu tầm và kể lại được một số câu chuyện về Hai Bà Trưng, Bà Triệu, Lý Bí, Phùng Hưng, Ngô Quyền,...

b. Cách tiến hành

- HS quan sát và lắng nghe. 

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS lắng nghe, chuẩn bị vào bài học mới.

- HS lắng nghe. 

- HS lắng nghe câu hỏi.  

- HS làm việc cá nhân

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS xem video. 

- HS làm việc nhóm. 

- HS trình bày. 

- HS lắng nghe, nhận xét. 

- HS lắng nghe. 

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS quan sát.