CHƯƠNG 4. HYDROCARBON

BÀI 18: ÔN TẬP CHƯƠNG 4

(17 câu)

1. NHẬN BIẾT (4 câu)

Câu 1: Tính chất hóa học đặc trưng của Hydrocarbon no là?

Trả lời:

Phản ứng thế.

Câu 2: Trong các chất sau: 

(1) C₄H₈                   (2) C₃H₈                    (3) CH₄                      (4) C₅H₁₂

(5) C₃H₆                   (6) C₂H₄                    (7) C₆H₁₄

Các chất thuộc dãy đồng đẳng của alkane là?

Trả lời:

Các chất thuộc dãy đồng đẳng của alkane là: (2), (3), (4), (7).

Câu 3: Trong phòng thí nghiệm, người ta điều chế metane bằng phương pháp nào?

Trả lời:

- Nung sodium axetate khan với hỗn hợp vôi tôi xút.

- Từ phản ứng của nhôm cacbua và nước.

Câu 4: Số đồng phân của C₄H₈ là?

Trả lời:

C₄H₈:

(1) CH₃ – CH₂ – CH = CH₂.

(2) CH₃ – CH = CH – CH₃.

(3)

(4)  

(5) 

Chú ý: đồng phân tính cả đồng phân hình học, chất (2) có đồng phân hình học -> vậy có 6 đồng phân.

2. THÔNG HIỂU (6 câu)

Câu 1: Vitamin A công thức phân tử C₂₀H₃₀O, có chứa 1 vòng 6 cạnh và không có chứa liên kết ba. Số liên kết đôi trong phân tử vitamin A là?

Trả lời:

Câu 2: Phần trăm khối lượng carbon trong phân tử alkane Y bằng 83,33%. Công thức phân tử của Y là?

Trả lời:

Gọi công thức phân tử alkane Y có dạng C_nH_2n+2

=> n = 5

=> Công thức phân tử của Y là C₅H₁₂.

Câu 3: Cho hỗn hợp 2 alkane A và B ở thể khí, có tỉ lệ số mol trong hỗn hợp: n_A : n_B = 1 : 4. Khối lượng phân tử trung bình là 52,4. Công thức phân tử của hai alkane A và B lần lượt là?

Trả lời:

Tỉ lệ n_A : n_B = 1 : 4 => Chọn n_A = x => n_B = 4x

=> M_A + 4M_B = 262

Gọi A, B là C_nH_2n+2; C_mH_2m+2.

=> 14n + 2 + 4.(14m + 2) = 262

ó 14n + 64m = 252

=> C₂H₆ và C₄H₁₀.

Câu 4:  Viết công thức cấu tạo của 5 Arene và gọi tên chúng?

Trả lời:

1. Benzene (C₆H₆): Cyclohexatriene
2. Toluene (C₇H₈): Methylbenzene
3. Naphthalene (C₁₀H₈): Naphthalin
4. Anthracene (C₁₄H₁₀): Dianthracene
5. Phenanthrene (C₁₄H₁₀): Diphenylenecarbazone.

Câu 5: Trình bày về phản ứng riêng của alk-1-yne?

Trả lời:

* Alk-1-yne là một loại hợp chất hữu cơ có một liên kết triple bond (-C≡C-) ở vị trí alkyl đầu tiên của chuỗi cacbon. Các phản ứng hóa học của alk-1-yne khá đa dạng và quan trọng trong hóa học hữu cơ.

* Có nhiều phản ứng tạo kết tủa à dùng để nhận biết alk-1-yne

PTHH minh họa:

CH₃C≡CH + 2H₂ → CH₃CH=CH₂

CH₃C≡CH + Br₂ → CH₃CBr=CHBr

CH₃C≡CH + AgNO₃ → CH₃CNO + AgCN_↓

Câu 6: Viết cấu tạo hóa học của 2 alkane và gọi tên theo danh pháp thay thế?

Trả lời:

3. VẬN DỤNG (5 câu)

Câu 1: Hai hydrocarbon A và B có cùng công thức phân tử là C₅H1₂ tác dụng với chlorine thì A chỉ tạo ra một dẫn xuất monochlorine duy nhất, còn B có thể tạo ra 4 dẫn xuất monochlorine. Tên gọi của A và B lần lượt là

Trả lời:

2, 2 – dimethyl propane  

Câu 2:  Gas, nhiên liệu phổ biến hiện nay có thành phần chính là propane và butane. Nhiệt lượng giải phóng khi đốt cháy hoàn toàn 1 kg một loại gas là khoảng 50 400 kJ.

1. a) Biết để làm nóng 1 kg nước lên 1 độ thì cần cung cấp nhiệt lượng là 4 200 J. Để đun sôi 30 kg nước từ nhiệt độ 20°C cần cung cấp bao nhiêu kJ nhiệt?
2. b) Cần đốt cháy hoàn toàn bao nhiêu kg gas để cung cấp đủ nhiệt lượng trên, biết hiệu suất hấp thụ nhiệt đạt 80%?

Trả lời:

1. a) Nhiệt lượng cần cung cấp để đun sôi 30 kg nước từ nhiệt độ là

Q₁ = m.c.Δt = 30.4200.(100 - 20) = 10 080 kJ

1. b) Nhiệt lượng toàn phần đun sôi nước là: 

Q₂ = Q₁/H = 10 080/80% = 12600 kJ

Cần đốt cháy hoàn toàn số kg gas để cung cấp nhiệt lượng trên là:

m' = Q₂/Q_o = 12 600/50 400 = 0,25 kg

Câu 3: Styrene phản ứng với bromine tạo thành sản phẩm có công thức phân tử C₈H₈Br₂. Hãy viết công thức cấu tạo của hợp chất này.

Trả lời:

n > 6 => Styrene có vòng benzene.

Styrene phản ứng với bromine tạo thành sản phẩm có công thức phân tử C₈H₈Br₂ => Styrene phải có ít nhất 1 liên kết đôi.

Công thức cấu tạo phù hợp là: C₆H₅-CH=CH₂.

Câu 4: Reforming octane (C₈H₁₈) thu được các arene có công thức phân tử C₈H₁₀ Hãy viết công thức cấu tạo của các arene này.

Trả lời:

Câu 5: Đốt cháy hết 9,18 gam 2 đồng đẳng của benzen A, B thu được 8,1 gam H₂O và V lít CO₂ (đktc). Giá trị của V là ?

Trả lời:

Đặt công thức phân tử trung bình của A và B là: 

n_H2O = 8,1 : 18 = 0,45 mol

⇒m_H = 0,45 . 2 = 0,9 gam

⇒m_C = 9,18 − 0,9 = 8,28 gam

⇒n_CO2 = n_C = 8,28 : 12 = 0,69 mol 

Vậy thể tích CO₂ thu được là : 0,69 . 22,4 = 15,456 lít.

4. VẬN DỤNG CAO (2 câu)

Câu 1. A, B, C là ba chất hữu cơ có %C, %H (theo khối lượng) lần lượt là 92,3% và 7,7%, tỉ lệ khối lượng mol tương ứng là 1: 2 : 3. Từ A có thể điều chế B hoặc C bằng một phản ứng. C không làm mất màu nước bromua. Đốt 0,1 mol B rồi dẫn toàn bộ sản phẩm cháy qua bình đựng dung dịch nước vôi trong dư.

1. Khối lượng bình tăng hoặc giảm bao nhiêu gam ?
2. Khối lượng dung dịch tăng hoặc giảm bao nhiêu gam ?

Trả lời:

1. a) Cả 3 chất đều có %C = 92,3% ; %H = 7,7%

=> x : y = = 1 : 1

=> CT của 3 chất có dạng là C_nH_n

Tỉ lệ khối lượng mol tương ứng là 1 : 2 : 3 => 2M_A = M_B ; 3M_A  = M_C  “Vì nếu chọn M_A = 1 => M_B = 2 ; M_C = 3 => tỉ lệ gấp nhau”

=> A là C₂H₂ ; B là C₄H₄ ; C là C₆H₆ “vì C không làm mất màu nước bromua => đồng đẳng benzene”

=> Đốt 0,1 mol C₄H₄ => 0,4 n_CO2 và 0,2 n_H2O

=> m_bình = m_CO2 + m_H2O =  21,2 g

1. b) Hấp thụ toàn bộ sản phẩm cháy vào dung dịch ... dư thu được m gam kết tủa đồng thời khối lượng dung dịch giảm n gam: Thì = n_¯ và m_¯ - ( + )= Dm_giảm

=> Dm_giảm   = m _{kết tủa} – m _{tăng “Phần a”} = 0,4.100 – 21,2 = 18,8 g

Câu 2. Đốt cháy hết 2,295 gam 2 đồng đẳng của benzen A, B thu được 2,025 gam H₂O và CO₂. Dẫn toàn bộ lượng CO₂ vào 250 ml dung dịch NaOH 1M thu được m gam muối. Giá trị của m và thành phần của muối?

Trả lời:

Gọi CTPT chung của A và B là: 

→n_CO2=0,1725(mol)

-> Sinh ra 2 muối Na₂CO₃ (0,0775 mol); NaHCO₃ (0,095 mol)

-> m_muối=16,195(g)