[Chân trời sáng tạo] Giáo án địa lí 6 bài 1: Hệ thống kinh tuyến, vĩ tuyến và tọa độ địa lí

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao NV học tập

- GV giới thiệu cho HS hình ảnh quả địa cầu: Quả địa cầu là mô hình thu nhỏ của Trái đất, phản ánh chính xác, rõ ràng về hình dạng và kích thước đã được thu nhỏ.

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm, đọc nội dung mục I Hệ thống kinh tuyến, vĩ tuyến, Hình 1.1 SHS trang 114,115 và trả lời câu hỏi:

+ Hệ thống kinh tuyến, vĩ tuyến là gì?

+ Hãy xác định: các đường kinh tuyến, kinh tuyến gốc; các đường vĩ tuyến, vĩ tuyến gốc; bán cầu Bắc, bán cầu Nam?

+ Độ dài của các kinh tuyến và vĩ tuyến như thế nào?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc sgk, quan sát hình và thực hiện yêu cầu.

- GV theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV gọi HS, nhóm trả lời câu hỏi.

- GV gọi HS, nhóm khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức: Đây là những đường địa lí rất cơ bản và quan trọng, các bài học sau sẽ được sử dụng.

- GV chuyển sang nội dung mới.

1. Hệ thống kinh tuyến, vĩ tuyến

- Hệ thống kinh tuyến, vĩ tuyến là: một mạng lưới các đường tưởng tượng bạo phú toàn bộ quả địa cầu giúp chúng ta có thể xác định được vị trí của tất cả các địa điểm.

- Các đường kinh tuyến: là những đường nối liềm hai điểm cực Bắc và cực Nam trên quả địa cầu. Các kinh tuyến đều gặp nhau ở hai cực.

+ Kinh tuyến gốc: là kinh tuyến đi qua Đài thiên văn Grin-uýt ở ngoại ô thủ đô Luân-đôn cua nước Anh, đánh số 0°.

+ Dựa vào kinh tuyến gốc (kinh tuyến 0°) và kinh tuyến 180° đối diện để nhận biết kinh tuyến đông, kinh tuyến tây. Dựa vào vĩ tuyến gốc (Xích đạo) để biết vĩ tuyến bắc, vĩ tuyến nam.

- Các đường vĩ tuyến:

·       Vĩ tuyến bắc: là những vĩ tuyến nằm từ xích đạo đến cực Bắc.

·       Vĩ tuyến nam: là những vĩ tuyến nằm từ xích đạo đến cực Nam.

+ Vĩ tuyến gốc: là xích đạo, được đánh số 0°.

- Bán cầu Bắc: là một nửa của bề mặt trái đất, lần lượt nằm ở hướng bắc của đường xích đạo.

+ Bán cầu Nam: là một nửa của bề mặt trái đất, lần lượt nằm ở hướng nam của đường xích đạo.

- Các kinh tuyến có độ dài bằng nhau. Các vĩ tuyến có độ dài khác nhau.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao NV học tập

- GV yêu cầu HS đọc nội dung mục II Tọa độ địa lí SHS trang115 và trả lời câu hỏi: Tọa độ địa lí của một địa điểm được xác định như thế nào?

- GV yêu cầu HS quan sát Hình 1.2 SHS trang 115:

- GV hướng dẫn HS:

+ Khi nêu vĩ độ của một địa điểm, cần chỉ rõ địa đếm đó nằm ở phía bắc hay phía nam của Xích đạo. Ví dụ: 23°23'B là một địa điểm có vĩ độ 23°23' nằm ở bán cầu Bắc.

+ Khi nêu kinh độ của một địa điểm cần chỉ rõ địa điểm đó nằm phía đông hay phía tây của kinh: tuyến gốc. Ví dụ: 105°20' Đ là một địa điểm có kinh độ 105°20' nằm ở phía đông kinh tuyến.

+ Khi ghi toạ độ địa lícủa một địa điểm, ghi vĩ độ trước và kinh độ sau. Ví dụ:

A (23°23'B, 105°20' Đ)

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc sgk, quan sát hình và thực hiện yêu cầu.

- GV theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV gọi HS, nhóm trả lời câu hỏi.

- GV gọi HS, nhóm khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức, chuyển sang nội dung mới.

2. Tọa độ địa lí

- Tọa độ địa lí của một địa điểm được xác định là kinh độ và vĩ độ của điểm đó trên bản đồ hay quả Địa Cầu:

+ Kinh độ của một điểm là khoảng cách bằng số độ tính từ điểm đó đến kính tuyến gốc.

+ Vĩ độ là khoảng cách bằng số độ từ điểm đếm đó đến đường xích đạo.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao NV học tập

- GV yêu cầu HS quan sát Hình 1.3a và đọc phần mô tả mẫu lưới kinh tuyến, vĩ tuyến:

Hình 1.3a có kinh tuyến là những đường thẳng song song cách đều nhau. Vĩ tuyến cũng là những đường thẳng song song và cách đều nhau. Các kinh tuyến, vĩ tuyến vuông góc với nhau.

- GV yêu cầu HS thảo luận theo nhóm, dựa vào nội dung mô tả đặc điểm lưới kinh tuyến, vĩ tuyến của bản đồ thế giới Hình 1.3a, mô tả đặc điểm lưới kinh tuyến, vĩ tuyến của bản đồ thế giới Hình 1.3b,c.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc sgk, quan sát hình và thực hiện yêu cầu.

- GV theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV gọi HS, nhóm trả lời câu hỏi.

- GV gọi HS, nhóm khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức.

3. Lưới kinh tuyến, vĩ tuyến của bản đồ thế giới

- Hình 1.3b: phép chiếu phương vị đứng: Kinh tuyến là những đường thẳng đồng quy ở cực. Vĩ tuyến là những vòng tròn đồng tâm ở cực.

- Hình 1.3c: phép chiếu phương vị ngang: Kinh tuyến và vĩ tuyến giữa là đường thẳng. Kinh tuyếnkhác là những đường cong. Vĩ tuyến còn lại là những cung tròn.