Đáp án Toán 9 kết nối Bài 1: Khái niệm phương trình và hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn

BÀI 1. KHÁI NIỆM PHƯƠNG TRÌNH VÀ HỆ HAI PHƯƠNG TRÌNH BẬC NHẤT HAI ẨN

1. PHƯƠNG TRÌNH BẬC NHẤT HAI ẨN

Hoạt động 1 trang 6 sgk toán 9 tập 1 kết nối tri thức với cuộc sống

Câu “Quýt, cam mười bảy quả tươi” có nghĩa là tổng số cam và quýt là 17. Hãy viết hệ thức mới với hai biến x và y biểu thị giả thiết này.

Hướng dẫn chi tiết:

Hệ thức biểu thị: x + y = 17.

Hoạt động 2 trang 6 sgk toán 9 tập 1 kết nối tri thức với cuộc sống

Tương tự, hãy viết hệ thức với hai biến x và y biểu thị giả thiết cho bởi các câu thơ thứ ba, thứ tư và thứ năm.

Hướng dẫn chi tiết:

Câu thơ thứ 3: Chia ba mỗi quả quýt rồi tức là mỗi quả quýt thì ta sẽ có 3 miếng nên x quả sẽ có 3x miếng

Câu thơ thứ 4: Còn cam, mỗi quả chia mười vừa xinh tức là mỗi quả cam thì sẽ có 10 miếng nên y quả sẽ có 10y miếng

Trăm người trăm miếng tức là số miếng quýt (3x miếng) và số miếng cam (10y miếng) tổng là 100 miếng.

Hệ thức liên hệ 3x + 10y = 100.

Luyện tập 1 trang 6 sgk toán 9 tập 1 kết nối tri thức với cuộc sống

Hãy viết một phương trình bậc nhất hai ẩn và chỉ ra một nghiệm của nó.

Hướng dẫn chi tiết:

Phương trình bậc nhất hai ẩn: 5x – 3y = 1

Cặp số (2; 3) là nghiệm của phương trình 5x – 3y = 1, vì 5.2 – 3.3 = 1. 

Luyện tập 2 trang 8 sgk toán 9 tập 2 kết nối tri thức với cuộc sống

Viết nghiệm và biểu diễn hình học tất cả các nghiệm của mỗi phương trình bậc nhất hai ẩn sau:

a) 2x – 3y = 5;

b) 0x + y = 3;

c) x + 0y = 2.

Hướng dẫn chi tiết:

a) Xét phương trình: 2x – 3y = 5 (1)

Ta viết (1) dưới dạng y =

Mỗi cặp số với x tùy ý, là một nghiệm của (1).

Khi đó ta nói phương trình (1) có nghiệm tổng quát là:

với x R tùy ý

Mỗi nghiệm này là tọa độ của một điểm thuộc đường thẳng y =

Ta gọi đường thẳng này là đường thẳng d: 2x – 3y = 5

Để vẽ d, ta chỉ cần xác định hai đieemr tùy ý của nó, chẳng hạn A và vẽ như sau:

b) Xét hai phương trình: 0x + y = 3 (2)

Ta viết (2) dưới dạng y = 3

Mỗi cặp số (x;3) với x tùy ý, là một nghiệm của (2).

Khi ta nói phương trình (2) có nghiệm tổng quát là:

(x; 3) với x tùy ý

Mỗi nghiệm này là tọa độ của một điểm thuộc đường thẳng y = 3

Ta gọi đường thẳng này là đường thẳng d: 0x + y = 3

Để vẽ d, ta chỉ cần xác định hai điểm tùy ý của nó, chẳng hạn A(0; 3) và B (1; 3) và vẽ như sau:

c) Xét phương trình: x + 0y = -2 (3)

Ta viết (2) dưới dạng x = -2

Mỗi cặp số (-2; y) với y tùy ý, là một nghiệm của (3).

Khi đó ta nói phương trình (3) có nghiệm tổng quát là:

(-2; y) với y tùy ý

Mỗi nghiệm này là tọa độ của một điểm thuộc đường thẳng x = -2

Ta gọi đường thẳng này là đường thẳng d: x + 0y = -2 

Để vẽ d, ta chỉ cần xác định hai điểm tùy ý của nó, chẳng hạn A (-2; 0) và B(-2; -1) và vẽ như sau:

2. HỆ HAI PHƯƠNG TRÌNH BẬC NHẤT HAI ẨN

Luyện tập 3 trang 9 sgk toán 9 tập 1 kết nối tri thức với cuộc sống

Trong hai cặp số (0; -2) và (2; -1), cặp số nào là nghiệm của hệ phương trình

Hướng dẫn chi tiết:

Thay (0; -2) vào hệ đã cho ta có:

Nên (0; -2) không là nghiệm của hệ phương trình đã cho.

Thay (2; -1) vào hệ đã cho ta có:

Nên (2; -1) là nghiệm của hệ phương trình đã cho.

Vận dụng trang 9 sgk toán 9 tập 1 kết nối tri thức với cuộc sống

Xét bài toán cổ trong tình huống mở đầu. Gọi x là số cam, y là quýt cần tính (x, y , ta có hệ phương trình bậc nhất hai ẩn sau:

Hướng dẫn chi tiết:

Thay (10; y) vào hệ đã cho ta có:

(vô lí)

Nên (10; 7) không là nghiệm của hệ phương trình đã cho.

Thay (7; 10) vào hệ đã cho ta có:

Nên (7; 10) là nghiệm của hệ phương trình đã cho.

Vậy số quả quýt là 7 quả, số quả cam là 10 quả.

3. GIẢI BÀI TẬP CUỐI SGK

Giải chi tiết bài 1.1 trang 10 sgk toán 9 tập 1 kết nối tri thức với cuộc sống

Phương trình nào sau đây là phương trình bậc nhất hai ẩn? Vì sao?

a) 5x – 8y; 

b) 4x + 0y = -2;

c) 0x + 0y = 1;

d) 0x – 3y = 9.

Hướng dẫn chi tiết:

Phương trình bậc nhất hai ẩn x và y là hệ thức có dạng: ax + by  = c. Trong đó a, b và c là các số đã biết (a

Như vậy, các phương trình a); b); d) là phương trình bậc nhất hai ẩn, vì có hệ số a hoặc b khác không.

a) 5x – 8y = 0

b) 4x + 0y = -2

d) 0x – 3y = 0

Phương trình c) không phải phương trình bậc nhất hai ẩn vì a = b = 0

Giải chi tiết bài 1.2 trang 10 sgk toán 9 tập 1 kết nối tri thức với cuộc sống

a) Tìm giá trị thích hợp thay cho dấu “?” trong bảng sau rồi cho biết 6 nghiệm của phương trình 2x – y = 1:

b) Viết nghiệm tổng quát của phương trình đã cho. 

Hướng dẫn chi tiết: