Giới thiệu chung về một số phương pháp chế biến thực phẩm có sử dụng nhiệt (bằng nước nóng; bằng hơi nước nóng; bằng không khí nóng; bằng dầu, mỡ nóng): quy trình thực hiện, yêu cầu kĩ thuật.

2. Năng lực

Năng lực chung:

Tìm kiếm và chọn lọc thông tin phù hợp về chế biến thực phẩm có sử dụng nhiệt, vận dụng được một cách linh hoạt những kiến thức, kĩ năng được học trong các tình huống thực tiễn.
Lên kế hoạch, sắp xếp thời gian và công việc để đạt hiệu quả tối đa trong thời gian cho phép.
Giao tiếp với người khác trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ học tập về chế biến thực phẩm có sử dụng nhiệt.

Năng lực riêng:

Trình bày được một số phương pháp chế biến thực phẩm có sử dụng nhiệt (bằng nước nóng; bằng hơi nước nóng; bằng không khí nóng; bằng dầu, mỡ nóng).
Chế biến được một số món ăn đặc trưng cho phương pháp chế biến thực phẩm có sử dụng nhiệt đạt yêu cầu kĩ thuật.
Đảm bảo an toàn lao động và an toàn vệ sinh thực phẩm trong quá trình chế biến thực phẩm.

3. Phẩm chất

Ham học hỏi, tìm tòi tài liệu liên quan đến chế biến thực phẩm có sử dụng nhiệt để mở rộng hiểu biết trong và sau giờ học.
Yêu thích lao động, tỉ mỉ, kiên nhẫn, cẩn thận, sáng tạo trong công việc.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

SGK, SGV, SBT Công nghệ 9 - Trải nghiệm nghề nghiệp: Mô đun Chế biến thực phẩm.
Tranh ảnh, tài liệu, video, nguyên liệu, dụng cụ,... cần thiết về các phương pháp chế biến thực phẩm có sử dụng nhiệt và thực hành chế biến các món luộc, nấu, kho, hấp, nướng, rán, rang, xào.
Máy tính, máy chiếu.

2. Đối với học sinh

SGK, SBT Công nghệ 9 - Trải nghiệm nghề nghiệp: Mô đun Chế biến thực phẩm.
Chuẩn bị nguyên liệu, dụng cụ trước buổi học theo yêu cầu của GV và hướng dẫn của SGK.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Xác định được vấn đề cần học tập, tạo tâm thế sẵn sàng học tập, gợi mở nhu cầu nhận thức của HS và mong muốn tìm hiểu về chế biến thực phẩm có sử dụng nhiệt.

b. Nội dung: GV đặt vấn đề; HS vận dụng kiến thức, kĩ năng để thực hiện nhiệm vụ.

c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS cho câu hỏi mở đầu.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chiếu hình ảnh Hình 7.1 về một số thực phẩm được chế biến bằng phương pháp sử dụng nhiệt:

CHỦ ĐỀ 2: THỰC HÀNH CHẾ BIẾN THỰC PHẨM

- GV yêu cầu HS quan sát và thảo luận cặp đôi trả lời câu hỏi:

1. Cho biết điểm giống nhau trong cách thức ăn làm chín trong các món ăn này.

2. Các món ăn trong hình được chế biến theo phương pháp nào?

3. Ở gia đình em thường chế biến món ăn theo cách nào?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS suy nghĩ, quan sát kết hợp thảo luận nhóm để trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, định hướng HS trả lời (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời HS xung phong trả lời:

1. Các món ăn được làm chín bằng cách sử dụng nhiệt.

2. (2), (3), (4) là phương pháp chế biến thực phẩm bằng nước nóng.

(5) là phương pháp chế biến thực phẩm bằng hơi nước nóng.

(8) là phương pháp chế biến thực phẩm bằng không khí nóng.

(6), (7) là phương pháp chế biến thực phẩm bằng dầu, mỡ nóng.

- GV mời HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV ghi nhận các câu trả lời của HS, chốt đáp án.

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Bài học này chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu cách chế biến các món ăn được chế biến bằng các phương pháp trên, chúng ta cùng vào – Bài 7. Chế biến thực phẩm có sử dụng nhiệt.

B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

Hoạt động 1: Tìm hiểu về phương pháp chế biến thực phẩm bằng nước nóng

a) Mục tiêu: Trình bày được quy trình thực hiện và chế biến các món luộc, nấu, kho đạt yêu cầu kĩ thuật.

b) Nội dung: GV nêu nhiệm vụ; HS đọc thông tin mục I SGK trang 34 - 41, thảo luận nhóm và thực hiện nhiệm vụ.

c) Sản phẩm: Các nhóm các tác nhân gây mất an toàn vệ sinh thực phẩm.

d) Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Luộc

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS làm việc theo nhóm (4 HS / nhóm).

- GV yêu cầu HS đọc thông tin trong SGK tr. 35 - 36, trình bày quy trình thực hiện và yêu cầu kĩ thuật chế biến món luộc.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS vận dụng kiến thức, kĩ năng để thực hiện nhiệm vụ theo hướng dẫn của GV.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

-GV mời đại diện 2 - 3 nhóm trình bày kết quả thảo luận.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.

- GV chuyển sang hoạt động mới.

I. Phương pháp chế biến thực phẩm bằng nước nóng

1. Luộc

a. Quy trình thực hiện

+ B1: Sơ chế

Nhặt, rửa sạch (tuỳ loại nguyên liệu).
Cắt, thái phù hợp.
Một số nguyên liệu cần nhúng qua nước sôi 1 - 2 phút (chần).

+ B2: Chế biến

Cho thực phẩm vào nước nóng hoặc lạnh tuỳ loại nguyên liệu (nước ngập thực phẩm).
Đun sôi (chú ý giữ lửa thật đều trong khi đun, thời gian đun phụ thuộc vào từng loại nguyên liệu).

- Trình bày:

Vớt tách cái với nước.
Trình bày món chính, nước chấm và rau ăn kèm theo sáng tạo cá nhân.

b. Yêu cầu

- Trạng thái: chín, mức độ chín tuỳ thuộc nguyên liệu hay yêu cầu của món ăn. Ví dụ, thịt chín, không nhừ, không dai; rau lá chín tới, rau củ có bột chín nở hoặc chín dẻo; nước luộc trong.

- Màu sắc: đặc trưng của thực phẩm luộc. Ví dụ: Thịt có màu sáng, không thâm, không quắt, không hồng; rau, củ có màu đặc trưng.

- Mùi vị: mùi thơm đặc trưng, vị của thực phẩm luộc.

- Trình bày: gọn gàng, hấp dẫn, sáng tạo.

Nhiệm vụ 2: Nấu

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS làm việc theo nhóm (4 HS / nhóm).

- GV yêu cầu HS đọc thông tin trong SGK tr. 37, trình bày quy trình thực hiện và yêu cầu kĩ thuật chế biến món nấu.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS vận dụng kiến thức, kĩ năng để thực hiện nhiệm vụ theo hướng dẫn của GV.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

-GV mời đại diện 2 - 3 nhóm trình bày kết quả thảo luận.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.

- GV chuyển sang hoạt động mới.

2. Nấu

a. Quy trình thực hiện

+ B1: Sơ chế

Nhặt, rửa sạch (tuỳ loại nguyên liệu).
Cắt, thái phù hợp.
Một số nguyên liệu cần chần, ướp gia vị hoặc xào sơ bộ.

+ B2: Chế biến

Cho thực phẩm vào nước nóng hoặc lạnh tuỳ loại nguyên liệu.
Đun sôi (chú ý giữ lửa thật đều trong khi đun, thời gian đun phụ thuộc vào từng loại nguyên liệu).
Nêm gia vị phù hợp.

- Trình bày:

Cho cả cái và nước vào đĩa sâu lòng hoặc bát to.
Trình bày theo sáng tạo cá nhân.

b. Yêu cầu

- Trạng thái: chín vừa, không nhừ, không dai.

- Màu sắc: hấp dẫn.

- Mùi vị: mùi thơm đặc trưng của từng món, vị vừa ăn.

- Trình bày: gọn gàng, hấp dẫn, sáng tạo.

Nhiệm vụ 3: Kho

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS làm việc theo nhóm (4 HS / nhóm).

- GV yêu cầu HS đọc thông tin trong SGK tr. 39, trình bày quy trình thực hiện và yêu cầu kĩ thuật chế biến món kho.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS vận dụng kiến thức, kĩ năng để thực hiện nhiệm vụ theo hướng dẫn của GV.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

-GV mời đại diện 2 - 3 nhóm trình bày kết quả thảo luận.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.

- GV chuyển sang hoạt động mới.

3. Kho

a. Quy trình thực hiện

+ B1: Sơ chế

Làm sạch: với cá, loại bỏ đầu (nếu cần), vảy, vây, mang, ruột; với thịt có bì cần cạo sạch lông, sau đó rửa sạch.
Cắt, thái phù hợp.
Ướp nguyên liệu cùng các gia vị muối, đuường, tiêu, nước màu,...

+ B2: Chế biến

Xào hoặc chiên sơ nguyên liệu cùng với gia vị.
Cho nước và đun lửa nhó (thời gian đun từ 1 đến vài giờ phụ thuộc vào từng loại nguyên liệu).
Khi kho các thực phẩm ít chất béo (cá, đậu phụ,...) có thể cho thêm vài thìa canh mỡ nước hoặc dầu ăn để tạo vẻ ngoài bóng mướt, hấp dẫn.

- Trình bày: