Khái niệm về chất dinh dưỡng.
Giới thiệu chung về các chất dinh dưỡng sinh năng lượng (carbohydrate, lipid, protein) và các chất dinh dưỡng không sinh năng lượng (các khoáng chất và vitamin thiết yếu).

2. Năng lực

Năng lực chung:

Tìm kiếm và chọn lọc được các nguồn tài liệu phù hợp để tìm hiểu thêm về các chất dinh dưỡng trong thực phẩm.
Khả năng giao tiếp với người khác khi làm việc nhóm; kĩ năng phân công công việc chung, lên kế hoạch sắp xếp công việc.

Năng lực riêng:

Nhận thức công nghệ:
- Nêu được khái niệm về chất dinh dưỡng.
- Trình bày, phân loại được các nhóm chất dinh dưỡng: các chất dinh dưỡng sinh năng lượng (carbohydrate, lipid, protein) và các chất dinh dưỡng không sinh năng lượng (một số khoáng chất và vitamin thiết yếu).
- Phân tích được vai trò của các chất dinh dưỡng có trong thực phẩm.
Đánh giá công nghệ: Đánh giá được khả năng và sở thích của bản thân với một số ngành nghề liên quan đến dinh dưỡng.

3. Phẩm chất

Cẩn thận, tỉ mỉ, quan sát để đưa ra nhận xét, đánh giá, kết luận.
Tò mò, ham học, chủ động tìm kiếm thông tin, tài liệu mở rộng kiến thức.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

SGK, SGV, SBT Công nghệ 9 - Trải nghiệm nghề nghiệp: Mô đun Chế biến thực phẩm.
Máy tính, máy chiếu.
Tranh ảnh, tài liệu, video,... một số loại thực phẩm theo nhóm chất dinh dưỡng.
Một số mẫu vật/sản phẩm là thực phẩm phổ biến tại địa phương.
Phiếu học tập.

2. Đối với học sinh

SGK, SBT Công nghệ 9 - Trải nghiệm nghề nghiệp: Mô đun Chế biến thực phẩm.
Đọc trước bài học trong SGK và trả lời các câu hỏi trong hộp chức năng Khám phá; tìm hiểu chung về các nhóm dinh dưỡng: khái niệm, phân loại, các thực phẩm cung cấp, vai trò và nhu cầu của cơ thể người. Từ đó đưa ra đặc điểm chung của một số thực phẩm phổ biến ở địa phương và trong cuộc sống.
Tìm hiểu một số ngành nghề liên quan.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Giúp HS hình dung sơ lược nội dung bài học, đồng thời tạo hứng khởi, kích thích HS tham gia bài học mới.

b. Nội dung: GV đặt vấn đề; HS vận dụng kiến thức, kĩ năng để thực hiện nhiệm vụ.

c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS cho câu hỏi mở đầu.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV đưa ra một số mẫu vật là các loại thực phẩm phổ biến đã chuẩn bị như gạo, ngô, hạt lạc, trứng, rau cải, chuối, ớt chuông,...

- Sau đó yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Có thể chia thực phẩm trên thành mấy nhóm? Đó là những nhóm nào?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS suy nghĩ, làm việc cá nhân, quan sát kết hợp với kiến thức của bản thân để trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, định hướng HS trả lời (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời HS xung phong trả lời: Thực phẩm được chia thành 2 nhóm chính, trong đó gồm:

+ Các chất dinh dưỡng sinh năng lượng: protein (đạm, lipid (chất béo), carbohydrate.

+ Các chất không sinh năng lượng: các khoáng chất và vitamin thiết yếu.

- GV mời HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV ghi nhận các câu trả lời của HS.

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Trên đây là một số loại thực phẩm phổ biến trong cuộc sống hàng ngày, đây là nguồn cung cấp các chất dinh dưỡng phong phú, đa dạng và thiết yếu để cơ thể phát triển khỏe mạnh, cân đối. Vậy, các chất dinh dưỡng có trong thực phẩm đóng vai trò như thế nào đối với cơ thể người? Để có thông tin đầy đủ và chính xác nhất trả lời cho những câu hỏi trên, từ đó đánh giá được khả năng và hiểu biết bản thân về vai trò của các chất dinh dưỡng trong thực phẩm, chúng ta cùng tìm hiểu bài học ngày hôm nay – Bài 1: Vai trò của các chất dinh dưỡng trong thực phẩm.

B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm về chất dinh dưỡng

a) Mục tiêu: Giúp HS nêu được khái niệm về chất dinh dưỡng, lấy ví dụ về các chất dinh dưỡng trong thực phẩm. Nêu được ảnh hưởng của việc thiếu hoặc thừa chất dinh dưỡng.

b) Nội dung: GV đặt vấn đề, nêu nhiệm vụ; HS đọc hiểu nội dung mục I SGK và thực hiện nhiệm vụ.

c) Sản phẩm: Khái niệm chất dinh dưỡng.

d) Tổ chức thực hiện:

Protein là gì? Bật mí chức năng, vai trò, tầm quan trọng đối với cơ thể | TIKI

Top 15 thực phẩm lành mạnh giàu vitamin A tốt cho sức khỏe

Hoạt động 2: Tìm hiểu vai trò của các chất dinh dưỡng sinh năng lượng

a) Mục tiêu: Học sinh nêu được vai trò của các chất dinh dưỡng sinh năng lượng. Liệt kê được các loại thực phẩm cung cấp các chất dinh dưỡng sinh năng lượng.

b) Nội dung: GV sử dụng phương pháp trực quan, hỏi - đáp kết hợp với kĩ thuật mảnh ghép để hướng dẫn HS thảo luận nội dung trong mục II SGK, hoàn thành câu hỏi Khám phá.

c) Sản phẩm: Vai trò của các chất dinh dưỡng sinh năng lượng.

d) Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ:

- GV chia lớp thành 3 nhóm, cho HS nghiên cứu mục II SGK, quan sát Hình 1.2-4; hoàn thành nhiệm vụ sau:

- Vòng chuyên gia:

Mỗi nhóm thực hiện các nhiệm vụ sau:

+ Nhóm 1: Tìm hiểu vai trò của carbohydrate (tinh bột, đường)

+ Nhóm 2: Tìm hiểu vai trò của lipid (chất béo)

+ Nhóm 3: Tìm hiểu vai trò của protein (chất đạm)

Yêu cầu các nhóm làm việc trong vòng 5 phút, sau khi tìm hiểu, thống nhất ý kiến, mỗi thành viên phải trình bày trước nhóm mình một lượt, như là chuyên gia.

- Vòng 2: Nhóm mảnh ghép

+ Thành lập nhóm mảnh ghép: mỗi nhóm được thành lập từ ít nhất một thành viên của nhóm chuyên gia

+ Mỗi thành viên có nhiệm vụ trình bày lại cho cả nhóm kết quả tìm hiểu ở nhóm chuyên gia.

+ Nhóm mảnh ghép thảo luận và hoàn thành Phiếu học tập:

PHIẾU HỌC TẬP

1. Thảo luận nhóm, hoàn thành bảng sau:

Nội dung	Carbohydrate	Lipid	Protein
Thức ăn chứa nhiều chất dinh dưỡng
Vai trò
Khi cơ thể thiếu chất
Khi cơ thể thừa chất
2. Cả ba chất dinh dưỡng carbohydrate, lipid, protein trong thực phẩm cùng có vai trò gì?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS nghiên cứu thảo luận mục II theo nhóm, quan sát Hình 1.2-4; hoàn thành nhiệm vụ, trả lời phiếu học tập.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện HS trình bày kết quả thảo luận, trả lời phiếu học tập.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.

GV lưu ý HS: Lipid gây chậm tiêu, no lâu do thời gian ở trong dạ dày dài hơn, đồng thời kích thích ruột tiết ra cholecystokinin tác động lên não bộ làm giảm khẩu vị, tạo ra cảm giác no, không muốn ăn thêm.

- GV giới thiệu cho HS nội dung phần Em có biết SGK tr7.

- GV chuyển sang hoạt động mới.

II. Vai trò của các chất dinh dưỡng sinh năng lượng

(Nội dung phiếu học tập – Đính kèm dưới hoạt động)

1. Carbohydrate (tinh bột, đường)

- Vai trò: Cung cấp năng lượng cấu tạo nên tế bào và mô

- Nếu thừa lượng carbohydrate (tinh bột, đường) dư sẽ được chuyển hóa và tích lũy thành lipid, gây thừa cân, béo phì hoặc có thể gây các bệnh tiểu đường type 2,...

- Nếu thiếu lượng carbohydrate (tinh bột, đường) có thể dẫn đến hạ đường huyết, suy giảm trí nhớ, giảm cân, mệt mỏi,...

2. Lipid (chất béo)

- Vai trò: Dự trữ năng lượng, chống mất nhiệt, là dung môi hòa tan một số vitamin giúp cơ thể hấp thụ được

- Khi thiếu lipid, cơ thể sẽ thiếu cân (gầy còm), thiếu các vitamin hoa tan trong chất béo, cơ thể dễ cảm thấy lạnh, da khô, dễ bị viêm, bong vảy,. `

- Thừa lipid sẽ làm thừa cân, béo phì; gia tăng nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến tim mạch, ung thư thận, đại tràng, tuyến tuy, ung thư vú…

3. Protein (chất đạm)

- Vai trò: Cấu tạo tế bào và cơ thể; giúp các quá trình trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng diễn ra thuận lợi hơn

- Thiếu protein: có thể khiến cơ thể gầy, ngừng lớn, chậm phát triển thể

lực và tinh thần, gan nhiễm mỡ, rối loạn chức năng nhiêu tuyến nội tiết (giáp trạng, sinh duc,...), giảm nồng độ protein trong máu, giảm khả năng miễn dịch và cơ thể dễ mắc bệnh nhiễm trùng.

- Thừa protein sẽ được chuyển thành lipid và dự trữ ở mô mỡ.

- Thừa protein: có thể sẽ dẫn tới bệnh thừa cân, béo phì, bệnh tim mạch, ung thư đại tràng, bệnh gút (goutte) và tăng đào thải calcium.

Kết luận: Các chất dinh dưỡng sinh năng lượng đều cung cấp năng lượng và làm nền tảng cho sự hoạt động của cơ thể.

SẢN PHẨM DỰ KIẾN PHIẾU HỌC TẬP

----------------------

--------Còn tiếp--------

Trên chỉ là 1 phần của giáo án. Giáo án khi tải về có đầy đủ nội dung của bài. Đủ nội dung của học kì I + học kì II