Giáo án điện tử chuyên đề Tin học ứng dụng 12 cánh diều Bài 2: Cài đặt hệ điều hành trên máy tính cá nhân

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC MỚI!

KHỞI ĐỘNG

Theo em, nguyên nhân nào làm máy tính của mình hoạt động không ổn định? Em sẽ làm gì để khắc phục sự cố này?

Gợi ý trả lời

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc máy tính hoạt động không ổn định, bao gồm cả lỗi phần cứng và lỗi phần mềm (HĐH). Tuy nhiên, tình huống lỗi HĐH thường hay xảy ra do máy tính bị nhiễm virus hoặc phần mềm độc hại, dẫn đến lỗi tệp hệ thống hoặc tốn tài nguyên phần cứng.

Gợi ý trả lời

Máy tính bị nhiễm virus

Máy tính hay bị treo và xuất hiện màn hình xanh liên tục

Cách khắc phục sự cố máy tính

Cài đặt lại hệ điều hành.

Quét và diệt virus

thường xuyên và định kì.

Kiểm tra và cập nhật

phần mềm thường xuyên.

Khôi phục hệ thống.

Tối ưu hóa tài nguyên hệ thống.

Kiểm tra và sửa chữa phần cứng.

BÀI 2: CÀI ĐẶT HỆ ĐIỀU HÀNH TRÊN MÁY TÍNH CÁ NHÂN

NỘI DUNG BÀI HỌC

1

Một số tình huống cần cài đặt, cài đặt lại hệ điều hành

2

Một số cách cài đặt hệ điều hành trên máy tính

3

Thực hành cài đặt hệ điều hành trên máy tính từ đĩa boot

MỘT SỐ TÌNH HUỐNG CẦN CÀI ĐẶT, CÀI ĐẶT LẠI HỆ ĐIỀU HÀNH

1

a. Cài đặt mới hệ điều hành

Hãy thảo luận và nêu một số tình huống cần cài mới hoặc cài đặt lại hệ điều hành.

Một số tình huống phổ biến cần cài đặt mới hệ điều hành

Bắt đầu sử dụng máy tính mới.

Thay hệ điều hành.

Windows

Mac OS

Linux

Một số tình huống phổ biến cần cài đặt mới hệ điều hành

Sử dụng một số hệ điều hành trên cùng một máy tính.

Sử dụng máy tính ảo: Có loại phần mềm đặc biệt khi được kích hoạt sẽ có vai trò như một chiếc máy tính.

Một số phần mềm tạo máy tính ảo

b. Cài đặt lại hệ điều hành

Một số tình huống phổ biến cần cài đặt lại hệ điều hành

Hệ điều hành bị lỗi:

Thường hay gặp sự cố như máy tính bị treo, chạy chậm, không mở được phần mềm.

Một số tình huống phổ biến cần cài đặt lại hệ điều hành

Thay đổi phần cứng:

Máy tính có thể gặp lỗi khi hệ điều hành không tương thích với phần cứng.

Khôi phục cài đặt gốc cho hệ điều hành:

Khi hệ điều hành bị lỗi hoặc bản cập nhật hệ điều hành không ổn định, có thể khắc phục bằng cách khôi phục cài đặt gốc cho hệ điều hành (đưa hệ điều hành về trạng thái ban đầu, như lúc mới mua máy).

Một số tình huống phổ biến cần cài đặt lại hệ điều hành

Cần xoá triệt để dữ liệu trên ổ đĩa hệ thống:

Một số người dùng it kinh nghiệm thường lưu dữ liệu cá nhân ở cả trên ổ đĩa hệ thống của máy tính. Khi chuyển cho người khác sử dụng máy tính, nếu muốn xoá triệt để dữ liệu thì cần cài đặt lại hệ điều hành để đảm bảo không thể sử dụng dữ liệu đó.

MỘT SỐ CÁCH CÀI ĐẶT HỆ ĐIỀU HÀNH TRÊN MÁY TÍNH

2

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Hãy trình bày những cách mà em biết để cài đặt hệ điều hành trên một máy tính.

a. Cài đặt từ đĩa boot

Là cách truyền thống cài đặt hệ điều hành vào đĩa cứng của máy tính từ đĩa boot bên ngoài (thường là đĩa DVD hoặc USB).

Đĩa boot DVD

USB

Đĩa boot

Là đĩa có các tệp đặc biệt để khởi động máy tính bằng một hệ điều hành.

Nếu đĩa boot chứa thêm bộ cài đặt hệ điều hành thì có thể sử dụng để khởi động máy tính và cài đặt hệ điều hành này.

Ổ đĩa hệ thống

Là ổ đĩa bên trong máy tính sau khi được cài đặt hệ điều hành và được lựa chọn để khởi động máy tính.

b. Cài đặt thông qua mạng

Cách phổ biến cài đặt hệ điều hành cho máy tính từ bộ cài đặt hệ điều hành được tải về từ máy chủ mạng máy tính (LAN hoặc Internet).

Cách này không cần dùng đĩa boot và có thể cài đặt hệ điều hành cho nhiều máy tính cùng một thời điểm.

c. Cài đặt trên máy tính ảo

VMware

Máy tính ảo được tạo bởi một loại phần mềm đặc biệt (gọi là phần mềm tạo máy tính ảo, ví dụ: Virtua, VMware).

Máy tính ảo chạy trong một cửa sổ riêng biệt và thể hiện màn hình làm việc của hệ điều hành tương ứng.

VirtualBox

d. Cài đặt nhiều hệ điều hành

Mỗi hệ điều hành được cài đặt trên một ổ đĩa logic (một phân vùng của ổ đĩa cứng).

Nếu máy tính có nhiều hệ điều hành thì mỗi khi bật máy tính, người dùng sẽ được chọn hệ điều hành để khởi động.

THỰC HÀNH CÀI ĐẶT HỆ ĐIỀU HÀNH TRÊN MÁY TÍNH TỪ ĐĨA BOOT

3

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Hãy thực hiện các bước cài đặt hệ điều hành Windows 11 trên máy tính cá nhân từ đĩa boot là USB. Từ đó, hãy viết một bản hướng dẫn các bước cài đặt hay gỡ bỏ hệ điều hành cho máy tính từ đĩa boot.

a. Thực hành cài đặt hệ điều hành Windows 11

Bước 1

Sao lưu dữ liệu:

Lưu dữ liệu ra một ổ đĩa logic khác hoặc thiết bị lưu trữ như (USB, DVD, ổ đĩa cứng di động, trên dịch vụ đám mây).

Lựa chọn hệ điều hành:

Kiểm tra cấu hình của máy bằng System Configuration để đảm bảo cấu hình máy tính đáp ứng được yêu cầu của hệ điều hành cần cài đặt.

Bước 1

Tạo đĩa cài đặt hệ điều hành:

Chọn một USB có dung lượng 8GB trở lên và kết nối vào máy tính. Thực hiện hướng dẫn sau để đĩa USB trở thành một đĩa boot.

Tải về máy tính bộ cài đặt hệ điều hành Windows 11 (thường chứa trong tệp định dạng ISO).

Tải về và cài đặt phần mềm Rufus (http://rufus.ie/en) trên máy tính chạy Windows 10. Chạy phần mềm Rufus.

Bước 1

• Cửa sổ làm việc như Hình 1. Chọn SELECT    và chọn tệp ISO Window 11 đã tải về ở trên.
• Tệp này có tên Win11_1803_English _x64.iso.
• Mở danh sách Device và chọn ổ USB đã kết nối vào máy tính. Theo ví dụ ở Hình 1, tên ổ đĩa này là E, đĩa là ESD-USB và USB có dung lượng 16GB.
• Chọn START để bắt đầu quá trình tạo đĩa boot và chuyển bộ cài đặt hệ điều hành Windows 11 cho USB. Khi có thông báo kết thúc quá trình này thì việc tạo đĩa cài đặt hệ điều hành đã hoàn tất.

1

2

3

4

Bước 2: Lựa chọn ổ đĩa khởi động từ BIOS

Khởi động máy tính ở chế độ boot:

Ngay trước khi hệ điều hành được trao quyền tiếp tục khởi động hệ thống, lập tức bấm các phím truy cập vào BIOS. Mỗi loại máy tính có quy định riêng về phím này, thường là một trong các phím chức năng: F1, F2, F9, F10, F11, F12 hoặc phím Delete.

Chọn ổ đĩa khởi động:

Trong màn hình làm việc của BIOS, tìm lệnh quy định khởi động là ổ đĩa nào (thường là Boot order), từ đó lựa chọn ổ đĩa boot (ổ đĩa USB).

Bước 3: Cài đặt hệ điều hành Windows 11

• Lựa chọn ngôn ngữ và bắt đầu cài đặt

1

2

3

Bước 3: Cài đặt hệ điều hành Windows 11

2. Lựa chọn cách cài đặt

Ở Hình 4, chọn I don’t have a product key rồi chọn Next .Chuyển sang Hình 5, chọn Custom: Install Windows only (advanced) .

1

2

3

Bước 3: Cài đặt hệ điều hành Windows 11

3. Lựa chọn ổ đĩa logic

để cài đặt hệ điều hành

Trên Hình 6, chọn ổ đĩa logic để cài đặt Windows 11 và chọn Next .

1

2

4. Thực hiện quá trình cài đặt

Chờ đợi Windows thực hiện quá trình cài đặt cho đến khi có thông báo kết thúc.

Chú ý

• Để hoàn tất công việc cài đặt, Window sẽ đưa ra một số màn hình hội thoại để người dùng thiết lập môi trường làm việc với khá nhiều tuỳ chọn.
• Ví dụ: lựa chọn quốc gia, chọn kiểu bàn phím, đặt tên cho máy tính, lựa chọn các tiện ích để xuất, lựa chọn đám mây lưu trữ dữ liệu, khai báo hoặc tạo tài khoản đăng nhập, đặt mã PIN đăng nhập máy tính. Có thể bỏ qua một số tuỳ chọn (nếu muốn). Windows thực hiện quá trình thay đổi này trong vài phút và khởi động lại máy tính lần cuối.

Bước 4: Khôi phục dữ liệu và cài đặt phần mềm ứng dụng

--------------- Còn tiếp ---------------