Giáo án điện tử chuyên đề Tin học ứng dụng 12 cánh diều Bài 6: Mô tả đặc trưng độ phân tán dữ liệu

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN

BUỔI HỌC NÀY!

KHỞI ĐỘNG

Bảng tính ở Hình 1 ghi lại điểm đánh giá các sản phẩm số của hai nhóm học sinh A và B trong một quá trình học tập. Ta thấy điểm trung bình (ở dòng cuối bảng) của hai nhóm đều bằng nhau (bằng 7.7). Theo em, cần tính những hàm nào trong Excel để từ đó kết luận được điểm trung bình của nhóm nào đại diện tốt hơn cho dãy điểm của nhóm?

Hình 1. Điểm sản phẩm

KHỞI ĐỘNG

• Vì điểm trung bình của hai mẫu A và mẫu B bằng nhau nên mẫu nào có độ phân tán càng nhỏ thì điểm trung bình của mẫu càng đại diện tốt cho mẫu đó.
• Các hàm Excel dùng để tính các số đặc trưng đo độ phân tán dữ liệu:

Khoảng biến thiên (Range).

Phương sai (Variance).

Độ lệch chuẩn

(Standard deviation).

Hệ số biến thiên

(Coefficient of variation).

BÀI 6:

MÔ TẢ ĐẶC TRƯNG

ĐỘ PHÂN TÁN DỮ LIỆU

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. Thực hành

2. Luyện tập

3. Vận dụng

Thực hành sử dụng

các hàm tính độ phân tán

dữ liệu trong Excel

HOẠT ĐỘNG 1

Coi dãy điểm của nhóm A và B trong bảng tính ở Hình 1 là các tập giá trị quan sát được của 2 mẫu số liệu A và B. Hãy tính các số đặc trưng đo độ phân tán của các mẫu số liệu này trong Excel.

Hình 1. Điểm sản phẩm

Hình 2. Tính các tham số đo độ phân tán

a) Tính khoảng biến thiên (Range)

Hình 2. Tính các tham số đo độ phân tán

• Khoảng biến thiên của một mẫu số liệu là chênh lệch giữa giá trị lớn nhất và giá trị nhỏ nhất của mẫu.
• Công thức tính khoảng biến thiên của mẫu A và B nhập tại ô B11 và C11:

a) Tính khoảng biến thiên (Range)

Hình 2. Tính các tham số đo độ phân tán

Lưu ý:

Khoảng biến thiên có thể bị ảnh hưởng bởi giá trị ngoại lai. Do vậy, khoảng biến thiên ít được sử dụng để đánh giá độ phân tán của dữ liệu.

b) Tính phương sai (Variance)

Hình 2. Tính các tham số đo độ phân tán

• Phương sai của một mẫu số liệu là trung bình cộng của các bình phương chênh lệch giữa các giá trị trong mẫu với giá trị trung bình của mẫu.
• Phương sai của mẫu A và B được tính tại ô B12 và C12 theo công thức:

c) Tính độ lệch chuẩn (Standard deviation)

Hình 2. Tính các tham số đo độ phân tán

• Độ lệch chuẩn của một mẫu số liệu là căn bậc hai của phương sai của mẫu đó.
• Độ lệch chuẩn của mẫu A và B được tính tại ô B13 và C13 tương ứng theo các công thức:

c) Tính độ lệch chuẩn (Standard deviation)

Hình 2. Tính các tham số đo độ phân tán

Lưu ý:

Phương sai và độ lệch chuẩn đều phản ánh độ phân tán của một tập giá trị quan sát xung quanh giá trị trung bình. Tuy nhiên, độ lệch chuẩn thường được ưu tiên hơn vì nó có cùng đơn vị đo với các quan sát trong tập dữ liệu.

d) Tính hệ số biến thiên (Coefficient of variation)

Hình 2. Tính các tham số đo độ phân tán

• Hệ số biến thiên của một mẫu số liệu là tỉ lệ giữa độ lệch chuẩn và giá trị trung bình của mẫu.
• Hệ số biến thiên của mẫu A và B được tính tại ô B14 và C14 theo công thức:

--------------------------------------

--------------------- Còn tiếp ----------------------