Nêu được trạng thái tự nhiên của nguyên tố nhóm IA.
Nêu được xu hướng biến đổi nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi của kim loại nhóm IA.
Giải thích được nguyên nhân khối lượng riêng nhỏ và độ cứng thấp của kim loại nhóm IA.
Giải thích được nguyên nhân kim loại nhóm IA có tính khử mạnh hơn so với các nhóm kim loại khác.
Thông qua mô tả thí nghiệm (hoặc quan sát qua video), nêu được mức độ phản ứng tăng dần từ lithium, sodium, potassium khi chúng phản ứng với nước, chlorine và oxygen.
Trình bày được cách bảo quản kim loại nhóm IA.
Giải thích được trạng thái tồn tại của nguyên tố nhóm IA trong tự nhiên.
Nêu được khả năng tan trong nước của các hợp chất nhóm IA.
Thực hiện được thí nghiệm (hoặc quan sát qua video thí nghiệm) phân biệt các ion Li⁺, Na⁺, K⁺ bằng màu ngọn lửa.
Tìm hiểu và trình bày được ứng dụng của sodium chloride.
Trình bày được quá trình điện phân dung dịch sodium chloride và các sản phẩm cơ bản của công nghiệp chlorine – kiềm.
Giải thích được các ứng dụng phổ biến của sodium hydrogencarbonate (natri hiđrocacbonat), sodium carbonate (natri cacbonat) và phương pháp Solvay sản xuất soda.

2. Năng lực

Năng lực chung:

Năng lực giao tiếp và hợp tác: Chủ động giao tiếp trong nhóm, trình bày rõ ý tưởng cá nhân và hỗ trợ nhau hoàn thành nhiệm vụ chung, tự tin và biết kiểm soát cảm xúc, thái độ khi nói trước nhiều người.
Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Thu thập và làm rõ thông tin có liên quan đến vấn đề; phân tích để xây dựng được các ý tưởng phù hợp.

Năng lực đặc thù:

Năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Nhận ra, giải thích được vấn đề thực tiễn dựa trên kiến thức hoá học.
Năng lực tìm hiểu tự nhiên dưới góc độ hoá học:
- Sử dụng được ngôn ngữ, hình vẽ, sơ đồ, biểu bảng để biểu đạt quá trình tìm hiểu vấn đề và kết quả tìm kiếm.
- Viết được báo cáo quá trình tìm hiểu.
Năng lực nhận thức hoá học:
Nêu được trạng thái tự nhiên của nguyên tố nhóm IA.
Nêu được xu hướng biến đổi nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi của kim loại nhóm IA.
Giải thích được nguyên nhân khối lượng riêng nhỏ và độ cứng thấp của kim loại nhóm IA.
Giải thích được nguyên nhân kim loại nhóm IA có tính khử mạnh hơn so với các nhóm kim loại khác.
Thông qua mô tả thí nghiệm (hoặc quan sát qua video), nêu được mức độ phản ứng tăng dần từ lithium, sodium, potassium khi chúng phản ứng với nước, chlorine và oxygen.
Trình bày được cách bảo quản kim loại nhóm IA.
Giải thích được trạng thái tồn tại của nguyên tố nhóm IA trong tự nhiên.
Nêu được khả năng tan trong nước của các hợp chất nhóm IA.
Thực hiện được thí nghiệm (hoặc quan sát qua video thí nghiệm) phân biệt các ion Li⁺, Na⁺, K⁺ bằng màu ngọn lửa.
Tìm hiểu và trình bày được ứng dụng của sodium chloride.
Trình bày được quá trình điện phân dung dịch sodium chloride và các sản phẩm cơ bản của công nghiệp chlorine – kiềm.
Giải thích được các ứng dụng phổ biến của sodium hydrogencarbonate (natri hiđrocacbonat), sodium carbonate (natri cacbonat) và phương pháp Solvay sản xuất soda.

3. Phẩm chất

Tham gia tích cực hoạt động nhóm phù hợp với khả năng của bản thân.
Cẩn trọng, trung thực và thực hiện các yêu cầu trong bài học.
Sử dụng tiết kiệm, an toàn các sản phẩm chứa hợp chất của kim loại kiềm trong đời sống, sản xuất.
Có ý thức đúng với việc áp dụng công nghệ xanh trong hóa học và phát triển mô hình kinh tế tuần hoàn để bảo tồn tài nguyên và bảo vệ môi trường.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

Tài liệu: SGK, SGV Hóa học 12, các hình ảnh liên quan đến bài học.
Thiết bị dạy học: Máy tính, máy chiếu.
Hóa chất: Các muối rắn (LiCl, NaCl, KCl).
Dụng cụ: Đèn khí gas, giá ống nghiệm, đĩa thủy tinh, bật lửa.

2. Đối với học sinh

Tài liệu: SGK Hóa học 12.
Tranh ảnh, tư liệu sưu tầm liên quan đến bài học theo yêu cầu của GV.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu:

- Huy động được vốn hiểu biết, kĩ năng có sẵn của học sinh (về quy luật biến đổi tính chất trong bảng tuần hoàn, năng lượng hóa học, cân bằng hóa học, thuyết acid – base,…) để chuẩn bị cho bài học mới; học sinh cảm thấy vấn đề sắp học rất gần gũi với mình.

- Kích thích sự tò mò, khơi dậy hứng thú của học sinh về chủ đề sẽ học; tạo không khí lớp học sôi nổi, chờ đợi, thích thú.

- Học sinh trải nghiệm qua tình huống có vấn đề, trong đó chứa đựng những nội dung kiến thức, những kĩ năng để phát triển phẩm chất, năng lực mới.

b. Nội dung: GV tổ chức cho HS trả lời câu hỏi để tìm các từ hàng ngang, từ đó tìm được từ khóa liên quan đến bài học.

c. Sản phẩm: HS tìm được từ khóa liên quan đến bài học.

d. Tổ chức thực hiện

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV tổ chức cho HS tham gia trò chơi ô chữ, yêu cầu: Em hãy trả lời các câu hỏi sau để tìm được từ thích hợp điền vào các hàng ngang tương ứng, từ đó xác định được từ khóa.

Câu 1: Cấu trúc tinh thể kim loại kiềm theo kiểu lập phương nào?

Câu 2: “Cá không ăn muối cá ươn” là câu nói về việc bảo quản thực phẩm bằng phương pháp nào?

Câu 3: Nhóm nào gồm những kim loại mạnh nhất trong bảng tuần hoàn?

Câu 4: Tên loại nước muối dùng trong y học dùng để rửa vết thương, súc miệng, nhỏ mắt, nhỏ mũi,...

Câu 5: Từ nào còn thiếu trong câu “Gừng cay muối … xin đừng quên nhau”?

Câu 6: Loại chất nào trong cơ thể đóng vai trò quan trọng trong trao đổi chất, truyền dẫn xung điện thần kinh?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc cá nhân, tham gia trò chơi và suy nghĩ trả lời câu hỏi của GV.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời 2 – 3 HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Tâm khối.

Câu 2: Ướp.

Câu 3: Nhóm IA.

Câu 4: Sinh lí.

Câu 5: Mặn.

Câu 6: Điện giải.

Từ khóa: MUOI AN (muối ăn).

- Các HS khác lắng nghe để nhận xét câu trả lời của bạn mình.

- GV khuyến khích HS có thể có nhiều ý kiến khác nhau.

- GV cung cấp thêm thông tin về từ khóa: Muối ăn là hợp chất quan trọng nhất và phổ biến nhất của nhóm IA, có nhiều ứng dụng trong đời sống, sản xuất, y học.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét của câu trả lời HS, dẫn dắt HS vào bài học: Muối ăn là hợp chất của kim loại nhóm IA. Các kim loại nhóm IA (nhóm kim loại kiềm) và hợp chất của chúng có nhiều ứng dụng như: sản xuất pin lithium, nước Javel, phân kali, tế bào quang điện, đồng hồ nguyên tử,… Vậy đơn chất nhóm IA có đặc điểm gì nổi bật về tính chất vật lí và tính chất hóa học? Các hợp chất nhóm IA quan trọng như xút, soda được sản xuất trong công nghiệp như thế nào? Để đi tìm câu trả lời, chúng ta cùng vào bài học ngày hôm nay Bài 24 – Nguyên tố nhóm IA.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Đơn chất nhóm IA

a. Mục tiêu: HS dự đoán được tính chất hóa học cơ bản, nêu và giải thích xu hướng biến đổi tính kim loại trong nhóm IA.

b. Nội dung: HS đọc thông tin trong SGK trang 109-112 và thực hiện yêu cầu của GV.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về tính chất cơ bản, xu hướng biến đổi tính kim loại trong nhóm IA.

d. Tổ chức hoạt động:

Hoạt động 2. Hợp chất của kim loại nhóm IA

a. Mục tiêu: HS nêu được các đặc điểm, ứng dụng của một số hợp chất thuộc nhóm IA; nhận biết hợp chất của kim loại nhóm IA.

b. Nội dung: HS đọc các thông tin trong SGK trang 112 – 115 và thực hiện yêu cầu của GV.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về đặc điểm, ứng dụng của một số hợp chất thuộc nhóm IA; nhận biết hợp chất của kim loại nhóm IA.

d. Tổ chức hoạt động:

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

a. Mục tiêu: Củng cố kiến thức, giúp HS nhắc lại các kiến thức liên quan đến kim loại nhóm IA.

b. Nội dung: HS trả lời các câu hỏi liên quan đến nội dung bài học.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về kiến thức liên quan đến kim loại nhóm IA.

d. Tổ chức thực hiện

Nhiệm vụ 1: Trả lời câu hỏi trắc nghiệm

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV yêu cầu HS dựa vào kiến thức đã học để trả lời các câu hỏi trắc nghiệm:

Câu 1. Kim loại nào sau đây không thuộc nhóm IA?

A. Ca. B. Na. C. K. D. Li.

Câu 2. Tính chất hóa học chung của kim loại kiềm là

A. tính oxi hóa mạnh.

B. tính khử mạnh.

C. tính acid.

D. tính muối.

Câu 3. Trong nhóm IA, kim loại có tính khử mạnh nhất là

A. K. B. Na. C. Li. D. Cs.

Câu 4. Kim loại kiềm thường được bảo quản trong bình chứa

A. dầu hỏa khan. B. nước.

C. dung dịch dầu hỏa. D. dung dịch muối.

Câu 5. Hợp chất làm nguyên liệu chính trong công nghiệp chlorine – kiềm là

A. FeCl₂. B. NaCl. C. NaOH. D. NaHCO₃.

Câu 6. Baking soda được dùng để điều trị chứng dư acid ở dạ dày do giúp làm giảm nồng độ ion

A. Cl^-. B. Ag⁺. C. H⁺. D. OH^-.

Câu 7 (THPTQG 2020). Kim loại nào sau đây là kim loại kiềm?

A. Al. B. Mg. C. K. D. Ca.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS tiếp nhận, thực hiện làm bài tập trắc nghiệm theo yêu cầu.

- GV quan sát và hỗ trợ, hướng dẫn.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 2 – 3 HS trình bày kết quả:

Câu 1	Câu 2	Câu 3	Câu 4	Câu 5	Câu 6	Câu 7
A	B	D	A	B	C	C

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án.

- GV chuyển sang nội dung mới.

Nhiệm vụ 2: Trả lời câu hỏi của GV

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV yêu cầu HS dựa vào kiến thức đã học để trả lời các câu hỏi sau:

Câu 1: Khi điện phân dung dịch NaCl bão hòa có màng ngăn xốp, màng ngăn xốp cho ion nào đi qua và đi qua theo chiều nào?

Câu 2: Các kim loại kiềm có khử được ion H⁺ trong dung dịch HCl (hoặc H₂SO₄) ở điều kiện chuẩn không? Dự đoán mức độ phản ứng. Tại sao không được thực hiện các phản ứng này trong phòng thí nghiệm?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS tiếp nhận, làm bài tập theo yêu cầu.

- GV quan sát và hỗ trợ, hướng dẫn.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 2 – 3 HS trình bày kết quả:

Câu 1. Khi điện phân, màng ngăn xốp cho ion Na⁺ đi qua và đi theo chiều từ anode sang cathode.

Câu 2.

+ Các kim loại kiềm có thế điện cực rất âm nên khử dễ dàng ion H⁺ trong dung dụng thành H₂. Dự đoán mức độ phản ứng rất mãnh liệt.

+ Không được thực hiện các phản ứng này trong phòng thí nghiệm vì phản ứng gây nổ.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án.

- GV chuyển sang nội dung vận dụng.

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

a. Mục tiêu: HS vận dụng được kiến thức đã học về kim loại kiềm.

b. Nội dung: HS tìm hiểu, vận dụng kiến thức đã học vào làm các bài tập GV giao.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về tính chất của kim loại kiềm.

d. Tổ chức thực hiện

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV yêu cầu HS dựa vào kiến thức đã học để trả lời câu hỏi sau:

Câu 1: Hãy xác định mỗi phát biểu sau đây là đúng hay sai:

Kim loại kiềm có nhiệt độ nóng chảy và nhiệt độ sôi thấp.
Tất cả các kim loại kiềm đều dễ dàng phản ứng với nước tạo ra dung dịch kiềm và khí hydrogen.
Kim loại kiềm có độ cứng cao và bền cơ học.
Trong bảng tuần hoàn, kim loại kiềm thuộc nhóm IA.

Câu 2. Hãy xác định mỗi phát biểu sau đây là đúng hay sai: