Giáo án Hoạt động trải nghiệm 12 chân trời bản 1 Chủ đề 5: Thực hiện kế hoạch tài chính trong cuộc sống

Ngày soạn:…/…/…

Ngày dạy:…/…/…

CHỦ ĐỀ 5: THỰC HIỆN KẾ HOẠCH TÀI CHÍNH 

TRONG CUỘC SỐNG GIA ĐÌNH

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức

Sau chủ đề này, HS sẽ:

• Phân tích được chi phí sinh hoạt trong gia đình có thể bị ảnh hưởng bởi thu nhập thực tế, quyết định chi tiêu và lối sống.
• Lập và thực hiện được kế hoạch phát triển tài chính cho bản thân trong điều kiện phù hợp.

2. Năng lực

Năng lực chung:

• Giao tiếp và hợp tác: khả năng thực hiện nhiệm vụ một cách độc lập hay theo nhóm; Trao đổi tích cực với giáo viên và các bạn khác trong lớp.
• Tự chủ và tự học: biết lắng nghe và chia sẻ ý kiến cá nhân với bạn, nhóm và GV. Tích cực tham gia các hoạt động trong lớp.
• Giải quyết vấn đề và sáng tạo: biết phối hợp với bạn bè khi làm việc nhóm, tư duy logic, sáng tạo khi giải quyết vấn đề.

Năng lực đặc thù:

• Hoàn thành được các kế hoạch hoạt động theo thời gian đã xác định và linh hoạt điều chỉnh hoạt động khi cần.
• Thể hiện được sự chủ động, hợp tác, hỗ trợ mọi người trong hoạt động để đạt mục tiêu chung.
• Lãnh đạo được bản thân và nhóm, tạo động lực và huy động sức mạnh nhóm hoàn thành nhiệm vụ theo kế hoạch.

3. Phẩm chất

• Trung thực, trách nhiệm, chăm chỉ.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC 

1. Đối với giáo viên

• Giáo án, SGK, SGV, SBT Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp 12 bản 1 – Chân trời sáng tạo.
• Tranh, ảnh, video, tài liệu liên quan đến chủ đề.
• Giấy A0, tập giấy nhỏ, các dụng cụ để gắn, dán.
• GV hướng dẫn HS các nhiệm vụ cần chuẩn bị, cần làm trong SBT Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp 12 bản 1 – Chân trời sáng tạo; cần rèn luyện tại nhà để tham gia các buổi hoạt động trên lớp được hiệu quả. 
• Máy tính, máy chiếu (nếu có).

2. Đối với học sinh

• SGK, SBT Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp 12 bản 1 – Chân trời sáng tạo.
• Thực hiện nhiệm vụ GV giao trước khi đến lớp.

III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 

GỢI Ý NỘI DUNG SINH HOẠT DƯỚI CỜ VÀ SINH HOẠT LỚP

• Tham gia tọa đàm về phát triển tài chính cho bản thân trong điều kiện phù hợp.
• Thảo luận về các yếu tố ảnh hưởng đến chi phí sinh hoạt trong gia đình.
• Xây dựng kế hoạch phát triển tài chính cho bản thân phù hợp với điều kiện của gia đình. 

HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC THEO CHỦ ĐỀ

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG 

a. Mục tiêu: Gợi mở, kích thích HS mong muốn tìm hiểu về các nội dung mới, lí thú của bài học.

d. Nội dung: 

- Giới thiệu ý nghĩa chủ đề: GV cho HS tham gia thử thách “Đồng hồ chi phí gia đình”; GV giới thiệu ý nghĩa, sự cần thiết của chủ đề.

- Định hướng nội dung: GV hướng dẫn HS quan sát tranh chủ đề, đọc và nắm được các nhiệm vụ cần thực hiện trong chủ đề.

c. Sản phẩm: 

- HS xây dựng kế hoạch chi tiêu cho gia đình; nắm được ý nghĩa của chủ đề.

- HS nêu các nhiệm vụ cần thực hiện trong chủ đề. 

d. Tổ chức thực hiện:

Nhiệm vụ 1: Giới thiệu ý nghĩa chủ đề

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia HS thành các nhóm và tổ chức cho các nhóm tham gia thử thách “Đồng hồ chi phí gia đình”.

- GV phổ biến luật chơi cho các nhóm:

+ Mỗi nhóm sẽ được phát một số điểm cho trước.

+ Các nhóm sẽ tham gia trả lời câu hỏi nhanh để tích lũy thêm điểm khi trả lời câu hỏi.

+ Sau khi trò chơi kết thúc, mỗi nhóm sẽ được nhận phiếu tiền giấy tương ứng với số điểm để chi tiêu trong gia đình trong một thời gian giả định (Ví dụ: một tuần, một tháng,…).

- GV cho HS trả lời các câu hỏi nhanh để tích lũy thêm điểm:

Câu 1: Bước đầu tiên khi thực hiện lập kế hoạch tài chính trong cuộc sống gia đình là:

A. Tìm cách cắt giảm chi tiêu cho các nhu cầu thiết yếu.

B. Lựa chọn những mục tiêu giúp gia đình hiện thực hóa kế hoạch của mình.

C. Xác định mức thu nhập gia đình.

D. Xác định những điều gia đình cần và muốn trong tương lai.

 Câu 2: Đâu không phải là lí do nên lập kế hoạch tài chính?

A. Giúp quản lý tốt thu chi, tiết kiệm.

B. Chủ động ứng phó với nhiều rủi ro bất ngờ.

C. Hạn chế áp lực tiền bạc trong cuộc sống.

D. Chuẩn bị chi trả cho các hóa đơn định kì trong vòng một tháng.

Câu 3: Điền dấu ba chấm “…” vào đoạn thông tin dưới đây.

“…là sản phẩm bảo vệ tài chính cho gia đình người tham gia, người thụ hưởng nếu người tham gia gặp phải rủi ro thương tật, tử vong, bệnh hiểm nghèo… tùy thuộc vào quyền lợi cụ thể được quy định trên hợp đồng”.

Câu 4: Đâu không phải là ảnh hưởng của thu nhập thực tế, quyết định chi tiêu và lối sống đến chi phí sinh hoạt gia đình?

A. Tỉ lệ của mức chi tiêu so với thu nhập thực tế.

B. Lối sống tiết kiệm hay hoang phí ảnh hưởng tới chi phí sinh hoạt.

C. Chi tiêu có kế hoạch hay không có kế hoạch ảnh hưởng tới chi phí thực tế.

D. Chi phí cố định và chi phí dự phòng.

Câu 5: Yếu tố quan trọng, gắn liền với kế hoạch cuộc đời, ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng cuộc sống của mỗi người là:

- Sau khi các nhóm đã nhận được phiếu tiền giấy tương ứng, GV yêu cầu các nhóm:

+ Xác định các khoản chi tiêu cần thiết của gia đình trong khoảng thời gian giả định.

+ Vẽ một hình tròn lớn để đại diện cho “Đồng hồ chi phí gia đình” trên giấy A0. Chia đồng hồ thành các phần với các nhãn như “Thực phẩm”, “Giáo dục”, “Giải trí”, “Giao thông” và “Khác”.  Ví dụ:

+ Xây dựng kế hoạch chi tiêu chi tiết cho gia đình bằng cách chia số tiền vừa nhận được vào các khoản chi tiêu khác nhau.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- Các nhóm tham gia trả lời câu hỏi nhanh; nhận phiếu tiền giấy và xây dựng kế hoạch chi tiêu chi tiết cho gia đình.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết). 

Bước 3: Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV mời đại diện các nhóm chia sẻ về “Đồng hồ chi phí gia đình”, giải thích lí do lựa chọn và quyết định chi tiêu.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có). 

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chốt đáp án:

- GV nhận xét và chia sẻ với HS về kế hoạch chi tiêu của từng nhóm; thảo luận về những khía cạnh khó khăn và cách giải quyết.

- GV giới thiệu về ý nghĩa của chủ đề: Kế hoạch tài chính là yếu tố quan trọng, gắn liền với kế hoạch cuộc đời, ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng cuộc sống của mỗi người. Những vấn đề liên quan đến tài chính cá nhân ngày càng được nhiều người quan tâm nhưng không phải ai cũng hiểu được vai trò của quản lí tài chính đối với bản thân và biết cách xây dựng, thực hiện kế hoạch phát triển tài chính cho bản thân trong điều kiện phù hợp, nhằm đạt được các mục tiêu tài chính. Để phân tích được chi phí sinh hoạt trong gia đình có thể bị ảnh hưởng bởi thu nhập thực tế, quyết định chi tiêu và lối sống; lập và thực hiện được kế hoạch phát triển tài chính cho bản thân trong điều kiện phù hợp, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu trong bài học ngày hôm nay – Chủ đề 5: Thực hiện kế hoạch tài chính trong cuộc sống gia đình.

Nhiệm vụ 2: Định hướng nội dung

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm đôi, quan sát tranh minh họa Chủ đề 5 SGK tr.42, kết hợp đọc phần định hướng nội dung SGK tr.43 và trả lời câu hỏi: 

+ Mô tả hình ảnh trong tranh, thảo luận về ý nghĩa của thông điệp trong tranh.

+ Nêu các nhiệm vụ cần thực hiện trong Chủ đề 5.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS quan sát tranh minh họa chủ đề, đọc thông tin SGK tr.43 và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2 HS mô tả hình ảnh trong tranh, thảo luận về ý nghĩa của thông điệp trong tranh; các nhiệm vụ cần thực hiện trong Chủ đề 5.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, kết luận:

+ Ý nghĩa của thông điệp trong tranh minh họa: 

• Xây dựng và thực hiện kế hoạch tài chính của HS THPT. Đây là một trong những việc rất quan trọng, góp phần phát triển và hoàn thiện nhân cách một cách toàn diện cho tương lai sau này.
• HS nhận thấy giá trị của chính bản thân mình khi chung tay cùng gia đình lựa chọn lối sống phù hợp và xây dựng kế hoạch tài chính, kiểm soát, cân bằng các yếu tố ảnh hưởng đến chi phí sinh hoạt trong gia đình. 
• Trong quá trình xây dựng kế hoạch tài chính, HS sẽ được trải nghiệm thực tế phân tích các kênh đầu tư góp phần phát triển tài chính cho bản thân. Đây sẽ là nền tảng để HS xây dựng và thực hiện kế hoạch phát triển tài chính cho bản thân trong điều kiện phù hợp. 

+ Các nhiệm vụ cần thực hiện trong Chủ đề 5: 

• Tìm hiểu những yếu tố ảnh hưởng của thu nhập thực tế và quyết định chi tiêu đến chi phí sinh hoạt của gia đình trong một số trường hợp cụ thể. 
• Xác định ảnh hưởng của thu nhập và quyết định chi tiêu đến chi phí sinh hoạt trong gia đình em.
• Phân tích những ảnh hưởng của lối sống đến chi phí sinh hoạt trong gia đình em.
• Thực hiện lựa chọn lối sống phù hợp trong một số trường hợp cụ thể.
• Thực hành điều chỉnh lối sống phù hợp với thu nhập.
• Phân tích các kênh đầu tư góp phần phát triển tài chính cho bản thân.
• Xây dựng và thực hiện kế hoạch phát triển tài chính cho bản thân trong điều kiện phù hợp.
• Chia sẻ kinh nghiệm phát triển tài chính cá nhân.
• Vận dụng các nội dung của chủ đề để phát triển tài chính cho bản thân và gia đình. 

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

HOẠT ĐỘNG KHÁM PHÁ - KẾT NỐI KINH NGHIỆM

Hoạt động 1: Tìm hiểu những yếu tố ảnh hưởng đến chi phí sinh hoạt trong gia đình

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS xác định được những yếu tố ảnh hưởng đến chi phí sinh hoạt trong gia đình. 

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS tìm hiểu những yếu tố ảnh hưởng đến chi phí sinh hoạt trong gia đình theo các nội dung:

- Chia sẻ những yếu tố ảnh hưởng đến chi phí sinh hoạt trong gia đình em.

- Xác định những yếu tố ảnh hưởng đến chi phí sinh hoạt trong gia đình. 

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về những yếu tố ảnh hưởng đến chi phí sinh hoạt trong gia đình và chuẩn kiến thức của GV.

d. Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS	DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Nhiệm vụ 1: Chia sẻ những yếu tố ảnh hưởng đến chi phí sinh hoạt trong gia đình em Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV dẫn dắt và nêu vấn đề:  + Chi phí sinh hoạt trong gia đình là những khoản chi phí để phục vụ cho nhu cầu về vật chất và tinh thần của các thành viên trong gia đình.  + Mỗi gia đình có một mức chi phí sinh hoạt khác nhau. Những hoạt động này thường được chi trả bởi thu nhập của các thành viên trong gia đình, chi trả cho các nhu cầu về:  Vật chất: ăn mặc, đi lại, thăm khám sức khỏe,…  Tinh thần: học tập, vui chơi, giao lưu xã hội,…. Vậy, những yếu tố ảnh hưởng đến chi phí sinh hoạt trong gia đình em? - GV hướng dẫn HS sử dụng kết quả ở hoạt động giới thiệu và định hướng nội dung, yêu cầu HS thảo luận nhóm đôi và thực hiện nhiệm vụ: Nêu những yếu tố ảnh hưởng đến chi phí sinh hoạt trong gia đình em. Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập - HS thảo luận nhóm đôi, liên hệ thực tế, liên hệ bản thân và trả lời câu hỏi. - GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết). Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận - GV mời đại diện 2 – 3 HS chia sẻ về những yếu tố ảnh hưởng đến chi phí sinh hoạt gia đình. - GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có). Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập - GV nhận xét, đánh giá và kết luận về những yếu tố ảnh hưởng đến chi phí sinh hoạt của các gia đình. - GV mở rộng kiến thức:  + Hầu hết, các gia đình đã xây dựng và thống nhất quan điểm tư duy về tài chính; có ý thức hơn về việc tiết kiệm để phòng trừ trường hợp rủi ro xảy ra, đặc biệt là trong cuộc sống nhiều biến động như xã hội ngày nay, dịch bệnh, thiên tai,… có thể xảy đến bất cứ lúc nào. + Tuy nhiên, yếu tố giáo dục tài chính chưa được nhiều gia đình chú trọng.  - GV chuyển sang nhiệm vụ mới.	1. Tìm hiểu những yếu tố ảnh hưởng đến chi phí sinh hoạt trong gia đình a. Chia sẻ những yếu tố ảnh hưởng đến chi phí sinh hoạt trong gia đình em - Các khoản chi thiết yếu. - Các khoản chi tiêu linh hoạt. - Yếu tố lối sống và tư duy về tài chính, văn hóa xã hội. - Kinh tế chung của toàn cầu. -…
Nhiệm vụ 2: Xác định những yếu tố ảnh hưởng đến chi phí sinh hoạt trong gia đình Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV chia HS cả lớp thành các nhóm (4 – 6 HS/nhóm). - GV giao nhiệm vụ cụ thể cho các nhóm: Liệt kê các yếu tố ảnh hưởng đến chi phí trong gia đình.  - GV lưu ý các nhóm: lấy ví dụ minh chứng, ghi chú ý kiến hoặc các điều đặc biệt về từng yếu tố, tham khảo bảng sau. Yếu tố Ví dụ Yếu tố tài chính cố định Thu nhập hằng tháng. Mức thu nhập của gia đình A thấp nên mọi chi tiêu đều cần tiết kiệm. …   …   …   Yếu tố tài chính linh hoạt …   …   …   …   …   Yếu tố lối sống và tư duy tài chính …   …   …   …   …   Yếu tố văn hóa xã hội …   …   …   …   …   Yếu tố kinh tế toàn cầu …   …   …   …   Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập - HS thảo luận theo nhóm, hoàn thành bảng mẫu. - GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết). Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận - GV mời đại diện 2 – 3 nhóm chia sẻ quan điểm của nhóm về các yếu tố nhóm mà đã thực hiện. - GV yêu cầu các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có). Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập - GV nhận xét, ghi những quan sát, tìm hiểu của HS và khuyến khích những đánh giá có ích giúp cho việc quản lí chi phí sinh hoạt của gia đình phù hợp hơn. - GV chuyển sang nội dung mới.	b. Xác định những yếu tố ảnh hưởng đến chi phí sinh hoạt trong gia đình * Yếu tố tài chính cố định: - Thu nhập hằng tháng. - Chi phí nhà ở (thuê/trả góp), điện, nước. - Chi phí bảo hiểm (y tế, nhà ở,…). - … * Yếu tố tài chính linh hoạt: - Chi phí cho sản phẩm thiết yếu. - Chi phí giáo dục. - Chi phí giao thông, di chuyển. - Chi phí hiếu, hỉ. -… * Yếu tố lối sống và tư duy tài chính: - Lối sống của các thành viên trong gia đình. - Quản lí và lập kế hoạch tài chính. - Giáo dục tư duy về tài chính và các khoản đầu tư. -… * Yếu tố văn hóa xã hội: - Áp lực xã hội và xu hướng. - Lối sống và chi phí sinh hoạt của cộng đồng, bạn bè. - Thu nhập trung bình của khu vực cư trú.  -… * Yếu tố kinh tế toàn cầu: - Ảnh hưởng của sự suy giảm kinh tế (giá cá, lạm phát,…). - Tình hình kinh tế quốc gia. - Xu hướng thị trường lao động. -…

HOẠT ĐỘNG RÈN LUYỆN KĨ NĂNG VÀ VẬN DỤNG – MỞ RỘNG

Hoạt động 2: Phân tích ảnh hưởng của thu nhập thực tế và quyết định chi tiêu đến chi phí sinh hoạt trong gia đình

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS xác định được ảnh hưởng của thu nhập thực tế và quyết định chi tiêu đến chi phí sinh hoạt của gia đình. 

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS xác định được ảnh hưởng của thu nhập thực tế và quyết định chi tiêu đến chi phí sinh hoạt của gia đình theo các nội dung:

- Nhận xét ảnh hưởng của thu nhập thực tế và quyết định chi tiêu đến chi phí sinh hoạt của gia đình trong mỗi trường hợp.

- Chia sẻ ảnh hưởng của thu nhập và quyết định chi tiêu đến chi phí sinh hoạt trong gia đình em.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về những ảnh hưởng của thu nhập thực tế, quyết định chi tiêu đến chi phí sinh hoạt của gia đình và chuẩn kiến thức của GV.

d. Tổ chức thực hiện:

-------------------------------------

---------------------Còn tiếp----------------------