Giáo án và PPT Ngữ văn 7 cánh diều Bài 6: Kể lại một truyện ngụ ngôn

NÓI VÀ NGHE: KỂ LẠI MỘT TRUYỆN NGỤ NGÔN

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV mở youtube cho HS nghe kể truyện ngụ ngôn: Hai chú Gấu tham ăn

  ? Nhận xét về ngôi kể và giọng kể trong đoạn video đã xem.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu các yêu cầu của bài nói kể lại một truyện ngụ ngôn

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: 

• Thế nào là viết bài nói kể lại một truyện ngụ ngôn

• Theo em, trong bài nói kể về một truyện ngụ ngôn, người nói nên xưng ở ngôi thứ mấy?

• Bài nói kể lại một truyện ngụ ngôn  cần chú ý những yêu cầu nào?

Sản phẩm dự kiến:

1. Khái niệm: Kể lại một truyện ngụ ngôn là hình thức dùng lời của em để kể cho người khác nghe về một câu chuyện đã học hay đã đọc.

Truyện ngụ ngôn được kể lại có thể là truyện Việt Nam hoặc nước ngoài

2. Yêu cầu chung: Để kể lại một truyện ngụ ngôn, cần:

- Lựa chọn truyện ngụ ngôn mà em yêu thích

- Bám sát cốt truyện nhưng kể lại bằng lời của người kể, kết hợp với các yếu tố phi ngôn ngữ để thể hiện suy nghĩ, cảm xúc và thái độ của mình sinh động hơn

- Lập dàn ý cho bài kể.

- Khi kể, phải dùng từ ngữ chính xác, trình bày nội dung rõ ràng, mạch lạc; biết sử dụng điệu bộ, cử chỉ để hỗ trợ, nhằm giúp cho người nghe tiếp nhận đạt hiệu quả cao nhất; sử dụng những cách nói thú vị, dí dỏm, hài hước.

- Đảm bảo thời gian theo quy định.

Hoạt động 2: Thực hành nói - nghe 

- GV yêu cầu HS: Trước khi nói, hãy trả lời các câu hỏi sau:

- Bài nói nhằm mục đích gì?

- Người nghe là ai?

- Em chọn không gian nào để thực hiện bài nói (trình bày)?

- Em dự định trình bày trong bao nhiêu phút?

- GV yêu cầu HS hãy tìm ý và lập dàn ý cho bài nói của mình?

Sản phẩm dự kiến:

Đề bài: Kể lại truyện ngụ ngôn “Ếch ngồi đáy giếng”.

1. Trước khi nói

a. Chuẩn bị nội dung nói

- Xác định đề tài, người nghe, mục đích, không gian và thời gian nói (trình bày).

- Xem lại nội dung đọc hiểu truyện ngụ ngôn “Ếch ngồi đáy giếng”

- Chuẩn bị các từ, câu dẫn dắt, chào hỏi, kết nối các phần.

- Xác định giọng kể, ngữ điệu, điệu bộ, nét mặt… cho phù hợp với sự việc, nội dung câu chuyện.

- Chuẩn bị các phương tiện như tranh ảnh, video…và máy chiếu, màn hình (nếu có)

b. Tìm ý, lập dàn ý

- Tìm ý cho bài nói bằng cách đặt và trả lời các câu hỏi sau:

+ Truyện ngụ ngôn kể về sự kiện gì? (Truyện kể về sự kiện: ếch ở dưới giếng lâu ngày nên chỉ thấy bầu trời thông qua miệng giếng và thấy bầu trời bé bằng chiếc vung.)

+ Truyện có nhân vật chính nào? (Nhân vật chính: chú ếch)

+ Diễn biến câu chuyện (mở đầu, phát triển, kết thúc) ra sao? (Diễn biến câu chuyện: Mở đầu: giới thiệu chú ếch và hoàn cảnh sống => phát triển: chú ếch kêu to, ra oai với mọi người và nghĩ mình là nhất. Một hôm ra khỏi giếng vẫn giữ thói hung hăng ngang tàng => kết thúc: bị trâu giẫm bẹp.)

+ Bài học rút ra từ câu chuyện là gì? (Môi trường sống nhỏ hẹp, tù túng, không giao lưu làm hạn chế hiểu biết về thế giới xung quanh. Sống lâu trong môi trường nhỏ hẹp sẽ dần hạn chế sự hiểu biết. Từ những hiểu biết hạn hẹp, dễ trở nên nông cạn, chủ quan, kiêu ngạo sẽ phải trả giá rất đắt)

- Lập dàn ý cho bài nói bằng cách lựa chọn, sắp xếp các ý theo bố cục ba phần:

+ Mở đầu

Giới thiệu khái quát về truyện ngụ ngôn Ếch ngồi đáy giếng. 

+ Nội dung chính

Lựa chọn và sắp xếp các ý tìm được từ truyện ngụ ngôn Ếch ngồi đáy giếng theo một trình tự hợp lí. 

+ Kết thúc

 Nhận xét, đánh giá chung về nhân vật con ếch trong câu chuyện.

 Nêu ý nghĩa và bài học cho bản thân từ truyện ngụ ngôn Ếch ngồi đáy giếng.

c. Luyện tập nói

d. Chỉnh sửa bài nói

…………………………………….

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Mục đích của bài nói Kể lại một truyện ngụ ngôn là gì?

A. Rút ra bài học phù hợp với tình huống đời sống

B. Tạo được không khí vui vẻ trong một bối cảnh sinh hoạt cụ thể

C. Cả 2 đáp án trên đều đúng

D. Cả 2 đáp án trên đều sai

Câu 2: Em cần chuẩn bị những gì cho bài nói?

A. Chọn được truyện ngụ ngôn mà mình yêu thích

B. Nắm được cốt truyện của truyện ngụ ngôn. Có thể tóm lược nội dung truyện theo một trật tự đơn giản, dễ hiểu

C. Lưu ý những chi tiết hình ảnh đặc sắc. Có thể sáng tạo thêm những cách diễn đạt thú vị hơn

D. Cả 3 đáp án trên đều đúng

Câu 3: Em cần tập luyện cho bài nói như thế nào?

A. Kể lại truyện các bạn trong nhóm, chú ý bào học được thể hiện qua câu chuyện

B. Luyện kể bằng ngữ điệu truyền cảm

C. Tập kết hợp lời kể với ngôn ngữ cơ thể

D. Cả 3 đáp án trên đều đúng

Câu 4: Sau khi nói, em cần thực hiện những gì?

A. Cùng người nghe bàn luận, bình phẩm về chi tiết, hình ảnh đặc sắc, bài học đạo lí rút ra từ câu chuyện vừa kể

B. Trao đổi, rút kinh nghiệm về cách sử dụng ngôn ngữ nói và ngôn ngữ cơ thể

C. Bàn bạc, trao đổi về cách sáng tạo khi kể để câu chuyện thêm thú vị, làm nổi bật bài học đạo lí và những kinh nghiệm sống

D. Cả 3 đáp án trên đều đúng

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1. Em hãy kể lại truyện ngụ ngôn “Ếch ngồi đáy giếng”.

Câu 2. Em hãy kể lại truyện ngụ ngôn mà em yêu thích nhất.