Giáo án và PPT Ngữ văn 7 cánh diều Bài 7: Những cánh buồm (Hoàng Trung Thông)

VĂN BẢN 1: NHỮNG CÁNH BUỒM

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV cho HS xem video clip bài hát “Những ước mơ” – bé Bảo An:

https://www.youtube.com/watch?v=_nJ3l8KVlzU 

- Sau khi xem xong, GV yêu cầu HS: Nhớ lại những ước mơ của em khi còn nhỏ.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu Kiến thức ngữ văn

GV yêu cầu HS thảo luận theo cặp hệ thống kiến thức vào bảng sau: 

Sản phẩm dự kiến:

Hoạt động 2: Đọc và tìm hiểu chung

Nhiệm vụ 1: Đọc văn bản

GV đưa ra câu hỏi: Phân chia bố cục và đặt tên cho từng phần trong văn bản.

Sản phẩm dự kiến:

- Bố cục: 3 phần

+ Phần 1: Từ đầu đến “chắc nịch”: Cảnh hai cha con dạo trên bãi biển.

+ Phần 2: Tiếp đến “để con đi…”: Cuộc trò chuyện giữa hai cha con.

+ Phần 3: Còn lại: Ý nghĩa những ước mơ của cha và con. 

Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu tác giả, tác phẩm

GV đưa ra câu hỏi: Em hãy nêu vài nét về tác giả, tác phẩm mà em biết.

Sản phẩm dự kiến:

aa) Tác giả

- Tên đầy đủ: Hoàng Trung Thông.

- Bút danh: Đặc Công, Bút Châm.

- Quê quán: Nghệ An, Việt Nam.

- Năm sinh – năm mất: 1925 – 1993.

- Thể loại sáng tác: Thi ca, lý luận và phê bình văn học, thư pháp. 

- Tác phẩm thơ tiêu biểu: Quê hương chiến đấu (1955), Những cánh buồm (1964), Trong gió lửa (1971), Hương mùa thơ (1964), Mời trăng (1992),… 

b) Tác phẩm

- Xuất xứ: Viết năm 1963, in năm 1976 trong tập Thơ Việt Nam 1945 – 1975.

- Thể loại: Thơ tự do.

Hoạt động 3: Đọc hiểu văn bản

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu đặc điểm hình thức của bài thơ

HS cùng thảo luận và trả lời câu hỏi: 

• Chỉ ra đặc điểm hình thức của bài thơ thể hiện qua các yếu tố: số tiếng ở các dòng thơ, số dòng ở mỗi khổ thơ, cách hiệp vần,...

• Xác định các từ láy có trong bài thơ và tìm nghĩa của chúng.

Sản phẩm dự kiến:

- Đặc điểm hình thức của bài thơ:

- Xác định từ láy và nghĩa của chúng:

………………………………………………….

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1. Những cánh buồm là văn bản thuộc thể loại gì?

A. Tiểu thuyết

B. Truyện ngắn

C. Thơ

D. Kịch

Câu 2. Những cánh buồm là sáng tác của ai?

A. Nguyễn Trung Thông

B. Hoàng Trung Thông

C. Xuân Quỳnh

D. Y Phương

Câu 3. Nghệ thuật tiêu biểu trong bài thơ là gì?

A. Miêu tả tâm lý nhân vật sâu sắc

B. Sử dụng nhuần nhuyễn kho tàng văn học dân gian Việt Nam

C. Sáng tạo tình huống truyện

D. Thể thơ tự do kết hợp với những biện pháp tu từ ẩn dụ, điệp ngữ,… sinh động, hấp dẫn

Câu 4. Nhân vật chính trong bài thơ Những cánh buồm là ai?

A. Người cha

B. Người con

C. Cha và con

D. Biển cản

Câu 5. Qua cuộc trò chuyện của hai cha con trong văn bản Những cánh buồm, ta thấy được điều gì?

A. Thấy tình cảm cũng như khát vọng của hai cha con

B. Thấy được ước vọng mong con trưởng thành của người cha

C. Thấy tình yêu thương gia đình và thiên nhiên của hai cha con

D. Thấy được ước vọng muốn đi thuyền của người con

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1. Em thích nhất khổ thơ hay hình ảnh nào trong bài thơ? Vì sao?

Câu 2. Em có thích đi đến những miền đất xa hay không? Vì sao? Theo em, làm cách nào để em có thể đến được với những miền đất ấy? Viết đoạn văn ngắn (khoảng 500 chữ) để trình bày suy nghĩ của em về vấn đề này.