Giáo án và PPT Ngữ văn 8 cánh diều Bài 8: Nghị luận về một tư tưởng, đạo lí

BÀI 8. VIẾT

NGHỊ LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ CỦA ĐỜI SỐNG

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV đặt câu hỏi dẫn dắt yêu cầu HS trả lời: GV tổ chức cho học sinh đọc bài thơ

Giỏi thay Trần Bình Trọng!

Dòng dõi Lê Đại Hành.

Đánh giặc dư tài mạnh,

Thờ vua một tiết trung.

Bắc vương sống mà nhục,

Nam quỷ thác cũng vinh.

Cứng cỏi lòng trung nghĩa.

Ngàn thu tỏ đại danh.

                           Phan Kế Bính

Chia sẻ những hiểu biết của em về nguồn gốc, xuất xứ của bài thơ trên?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Thế nào là viết bài văn nghị luận về một vấn đề của đời sống?

GV đặt câu hỏi yêu cầu học sinh trao đổi: Thế nào là viết bài văn nghị luận về một vấn đề của đời sống?

Sản phẩm dự kiến:

- Viết bài văn nghị luận về một vấn đề của đời sống là trình bày ý kiến của người viết về một vấn đề. Vấn đề của đời sống có thể là một hiện tượng cụ thể có thật, có thể là một tư tưởng, đạo lí. Bài nghị luận về một tư tưởng, đạo lí là bài văn thường tập trung làm sáng tỏ nội dung và ý nghĩa của một nhận định, một ý kiến về tư tưởng, tình cảm hay quan niệm về lối sống, cách ứng xử, … Đề văn về tư tưởng, đạo lý thường nhân một câu danh ngôn, tục ngữ, ca dao, … nào đó để nên lên yêu cầu.

Hoạt động 2. Lưu ý đối với bài văn nghị luận về một tư tưởng, đạo lý 

GV đưa ra câu hỏi: Theo em, một bài văn nghị luận về một vấn đề của đời sống cần phải lưu ý những điều gì?

Sản phẩm dự kiến:

- Tìm hiểu kĩ nội dung, ý nghĩa của tư tưởng đạo lí được nêu trong đề

- Trình bày rõ ý kiến (đồng tình hay phản đối) của người viết về tư tưởng, đạo lí ấy và giải thích vì sao

- Tìm ý và lập dàn ý cho bài viết: Căn cứ vào đề để xác định cách tìm ý cho phù hợp (đặt câu hỏi, suy luận, so sánh)

- Sử dụng lí lẽ và bằng chứng phù hợp để làm rõ ý kiến, tăng sức thuyết phục cho bài viết

……

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Viết bài văn nghị luận về một vấn đề của đời sống là:

A. Kể lại một câu chuyện đã xảy ra trong cuộc sống.

B. Trình bày ý kiến của người viết về một vấn đề trong đời sống.

C. Mô tả chi tiết về một cảnh vật trong đời sống.

D. Thảo luận về các loại văn học cổ điển.

Câu 2: Khi viết bài văn nghị luận về một tư tưởng, đạo lý, người viết cần phải:

A. Trình bày cảm nhận cá nhân mà không cần lập dàn ý.

B. Tìm hiểu kĩ nội dung, ý nghĩa của tư tưởng, đạo lí được nêu trong đề.

C. Kể lại những trải nghiệm cá nhân liên quan đến tư tưởng, đạo lí.

D. Viết bài theo cấu trúc tùy ý, không cần lập dàn ý.

Câu 3: Một trong những lưu ý quan trọng khi viết bài văn nghị luận về một tư tưởng, đạo lý là:

A. Sử dụng cảm xúc cá nhân thay vì lý lẽ và bằng chứng.

B. Trình bày ý kiến một cách mơ hồ và không rõ ràng.

C. Sử dụng lí lẽ và bằng chứng phù hợp để làm rõ ý kiến và tăng sức thuyết phục cho bài viết.

D. Chỉ cần nêu lên ý kiến mà không cần giải thích.

Câu 4: Đề văn nghị luận về tư tưởng, đạo lý thường xuất phát từ:

A. Một sự kiện lịch sử.

B. Một câu chuyện cổ tích.

C. Một câu danh ngôn, tục ngữ, ca dao.

D. Một bài thơ hiện đại.

Câu 5: Việc lập dàn ý cho bài văn nghị luận về một tư tưởng, đạo lý nhằm mục đích gì?

A. Để bài viết có thể được viết nhanh chóng mà không cần suy nghĩ.

B. Để tránh lặp lại ý kiến trong bài viết.

C. Để xác định cách tìm ý phù hợp và tổ chức bài viết một cách logic.

D. Để làm giảm độ phức tạp của bài viết.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS hoàn thành bài tập sau:

Đề bài: Viết câu chuyển đoạn từ phần 1 (giải thích câu nói) sang phần 2 (chứng minh).