Giáo án và PPT Ngữ văn 8 cánh diều Bài 4: Đổi tên cho xã (Trích Bệnh sĩ – Lưu Quang Vũ)

BÀI 4: VĂN BẢN: ĐỔI TÊN CHO XÃ

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV cho học sinh xem video về 1 trích đoạn vở hài kịch khoảng 2 phút. 

GV có câu hỏi định hướng: Em hãy cho biết đoạn video thuộc loại hình nào? Em có cảm nhận gì khi xem xong đoạn video đó?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. TÌM HIỂU CHUNG

GV đặt câu hỏi hướng dẫn HS tìm hiểu: Trình bày hiểu biết của em về tác giả Lưu Quang Vũ? Em hãy trình bày xuất xứ của văn bản “Đổi tên cho xã”.

Sản phẩm dự kiến:

a. Tác giả

- Lưu Quang Vũ (1948 – 1988), ông sinh ra ở Phú Thọ, là con trai của nhà viết kịch Lưu Quang Thuận.

- Là một con người tài năng nhưng gặp nhiều bất hạnh. Ông đã mất trong một vụ tai nạn giao thông khi sự nghiệp đang nở rộ.

- Kịch của Lưu Quang Vũ mang nhiều cách tân độc đáo; quan tâm thể hiện xung đột trong cách sống và quan niệm sống, bày tỏ khát vọng hoàn thiện nhân cách con người.

- Một số tác phẩm chính: Hồn Trương Ba, da hàng thịt; Hương cây; Tôi và chúng ta; Sống mãi tuổi 17; Nàng Sita; Ngọc Hân công chúa,....

b. Tác phẩm

- Văn bản Đổi tên cho xã là văn bản trích từ vở hài kịch Bệnh sĩ nổi tiếng của Lưu Quang Vũ.

II. TÌM HIỂU CHI TIẾT

Hoạt động 1. Tóm tắt

GV đưa ra câu hỏi: Văn bản kể về sự kiện gì? Sự việc ấy xảy ra trong bối cảnh nào?

Sản phẩm dự kiến:

- Văn bản kể lại sự kiện đổi tên của xã Cà Hạ, đồng thời thông báo tới tất cả mọi người trong xã những điều đổi mới của xã.

- Sự việc ấy xảy ra trong bối cảnh mọi người trong làng đang gặp phải khó khăn về kinh tế, tiền bạc, ruộng vườn bỏ không, chăn nuôi đình đốn.

Hoạt động 2. Nội dung chính

GV đưa ra câu hỏi: 

• Nội dung chính của văn bản Đổi tên cho xã là gì?

• Nội dung đoạn trích này liên quan như thế nào với tên vở kịch Bệnh sĩ?

Sản phẩm dự kiến:

- Nội dung văn bản Đổi tên cho xã kể về câu chuyện đổi tên của một xã: từ xã Cà Hạ đổi tên thành xã Hùng Tâm cho đến tên các tổ, đội, các bộ phận, ngành nghề trong xã, tất cả đều được đổi tên mới sao cho hùng tráng, mới mẻ, tiên tiến, … Nhưng chỉ là đổi tên bên ngoài, mọi việc bên trong vẫn như cũ

- Nội dung đoạn trích Đổi tên cho xã liên quan mật thiết với tên vở kịch Bệnh sĩ. Nội dung nói về một làng quê nghèo mang tên Cà Hạ. Người dân ở đây hiền lành, chân chất nhưng ông Toàn Nha (chủ tịch xã) lại háo danh, thích “sĩ diện”. Lẽ ra phải đổi mới cách làm ăn để cuộc sống người dân được no đủ thì ông Nha lại chỉ quan tâm đến việc đặt ra những cái tên sang trọng và hiện đại

…..

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Nội dung chính của văn bản là gì?

A. Buổi lễ đổi tên cho xã cùng với tên của các bộ phận khác, thay đổi cách thức làm việc,… nhằm hướng tới một xã giàu đẹp, văn minh.

B. Cuộc nói chuyện giữa Chủ tịch xã và những người đã có nghề trong xã để đổi mới cơ chế làm việc, phương thức kinh doanh

C. Buổi lễ giả tạo về công cuộc đổi mới cho một xã nghèo bất chấp những chính sách, chủ trương của Nhà nước.

D. Tất cả các đáp án trên.

Câu 2: Nội dung đoạn trích liên quan như thế nào với tên vở kịch “Bệnh sĩ”?

A. Liên quan trực tiếp. Đoạn trích nhằm phê phán thói xấu: thích sĩ diện, ham hư danh, mơ mộng, ảo tưởng

B. Có liên quan một phần. Đoạn trích đã phần nào nói lên tính sĩ của nhân vật ông Nha.

C. Không có liên quan. Đoạn trích không nói gì về bệnh sĩ.

D. Liên quan gián tiếp. Những điều mà ông Văn Sửu nói cho thấy ông rất hiểu tác hại của bệnh sĩ.

Câu 3: Mục đích của cuộc họp là gì?

A. Thảo luận về các chính sách đối ngoại của xã.

B. Gặp mặt, lấy ý kiến giữa lãnh đạo của xã và nhân dân trong xã nhằm tiến tới một xã phát triển bậc nhất

C. Đổi tên, mục tiêu hoạt động của xã và các ban, bộ phận khác nhằm tiến tới một xã phát triển bậc nhất.

D. Tất cả các đáp án trên. 

Câu 4: Từ ngữ nào sau đây cho thấy sự ảo tưởng của chủ tịch xã?

A. Lịch sử xã ta mở sang một trang mới

B. Thay đổi trời đất, sắp đặt giang sơn,…

C. Những trang chữ vàng chói lọi

D. Tất cả các đáp án trên.

Câu 5: Ông Chủ tịch xã đã hình dung về tương lai của xã Cà Hạ như thế nào?

A. Có một mô hình kinh tế mới, không bó hẹp trong việc trồng trọt hoa màu hay tết thảm bẹ ngô như cũ mà sẽ phát triển rộng ra các lĩnh vực,…

B. Xã Cà Hạ trở thành một điển hình tiên tiến, giàu có, văn minh của toàn huyện, toàn tỉnh và có thể của toàn quốc

C. Đời sống nhân dân sẽ lên cao, tương lai gia đình nào cũng sẽ có nhà ngói, tivi, tủ lạnh

D. Tất cả các đáp án trên.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Bằng trải nghiệm của bản thân, em hãy nêu một số ý nói về tác hại của “bệnh sĩ” trong cuộc sống.

Câu 2: Theo em, văn bản Đổi tên cho xã đã nêu lên và phê phán hiện tượng gì? Điều đó còn có ý nghĩa với cuộc sống hôm nay không?