Giáo án và PPT Toán 8 kết nối Bài 18: Thu thập và phân loại dữ liệu

CHƯƠNG 5. DỮ LIỆU VÀ BIỂU ĐỒ

BÀI 18: THU THẬP VÀ PHÂN LOẠI DỮ LIỆU

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS đọc và trả lời câu hỏi:

Trong cuộc khảo sát tìm hiểu về cách học của học sinh khối 7 được kết quả như sau:

Có 50% học sinh học qua đọc, viết;

Có 35% học sinh học qua nghe;

Có 10% học sinh học qua vận động;

Có 5% học sinh học qua quan sát.

Khẳng định nào sau đây là đúng?

A. Kết quả thu thập trên không có số liệu.

B. Kết quả thu thập trên không phải là số.

C. Kết quả trên gồm cả dữ liệu là số liệu và dữ liệu không phải là số.

D. Kết quả trên là dữ liệu phần trăm không phải dữ liệu là số.

(đáp án: C).

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Thu thập dữ liệu

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu về thu thập dữ liệu

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm đôi, hoàn thành HĐ1.

- GV dẫn dắt và rút ra kết luận trong hộp kiến thức (GV dẫn dắt: “Từ ví dụ ở HĐ1 chúng ta có thể hình thành được khái niệm về thu thập dữ liệu trực tiếp và thu thập dữ liệu gián tiếp.”).

- HS đọc hiểu Ví dụ 1.

- HS thực hiện Luyện tập 1. 

- GV đặt câu hỏi:

a) Theo em, để thống kê ghi lại số quận huyện thì ta dùng cách thu thập dữ liệu nào?

b) Để ghi lại thời gian chạy thì chúng ta dùng cách thu thập dữ liệu nào?

………

Sản phẩm dự kiến:

HĐ 1:

 Các phương pháp thu thập dữ liệu đã được học: Có nhiều cách để thu thập dữ liệu như quan sát, làm thí nghiệm, lập phiếu hỏi,... hay thu thập từ những nguồn có sẵn như sách báo, trang web,...

Ví dụ:

- Làm thí nghiệm đo nhiệt độ của nước trong quá trình đun sôi.

- Lập phiếu hỏi các loại hoa quả yêu thích của các bạn trong lớp.

- Tra cứu số ca mắc covid của các nước trên thế giới năm 2020.

Kết luận:

Thu thập dữ liệu có thể là trực tiếp hoặc gián tiếp.

+ Thu thập dữ liệu trực tiếp là việc thu thập dữ liệu thông qua quan sát, làm thí nghiệm, lập bảng hỏi, phỏng vấn,…

+ Thu thập dữ liệu gián tiếp là việc thu thập dữ liệu từ những nguồn có sẵn như sách, báo, mạng Internet,…

Để có thể đưa ra các kết luận hợp lí, dữ liệu thu thập được phải đảm bảo tính đại diện cho toàn bộ đối tượng đang được quan tâm.

Ví dụ 1 (SGK – tr.91)

a) Để thu thập dữ liệu về xếp hạng FIFA của bóng đá nam Việt Nam trong thời gian gần đây, cách tốt nhất là ta vào website của Liên đoàn Bóng đá Thế giới (FIFA) tại địa chỉ fifa.com/fifa-world-ranking/vie để thu thập. Đây là phương pháp thu thập dữ liệu gián tiếp.

b) Để có số liệu về sự phát triển chiều cao của một giống cây mới theo thời gian, ta trồng cây và định kì đo chiều cao, ghi lại kết quả. Đây là phương pháp thu thập dữ liệu trực tiếp.

Luyện tập 1: 

a) Nam ghi lại số quận/huyện của các tỉnh/thành phố thuộc đồng bằng Bắc Bộ bằng cách thu thập dữ liệu từ nguồn có sẵn (website của Tổng cục Thống kê: https://www.gso.gov.vn/). Do đó, phương pháp thu thập dữ liệu của Nam là gián tiếp.

b) Để ghi lại thời gian chạy cự li 1 000 mét của các bạn học sinh khối 8, thầy giáo dạy Giáo dục thể chất cần cho học sinh thi chạy và dùng đồng hồ bấm giờ để đo rồi ghi lại thời gian chạy của mỗi bạn. Đây là phương pháp thu thập dữ liệu trực tiếp.

………

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS luyện tập làm bài:

Câu 1. Trong các phát biểu sau dữ liệu nào là dữ liệu rời rạc?

A. Cân nặng của các bạn trong lớp (đơn vị tính là kilogam)

B. Chiều cao trung bình của học sinh lớp 8 (đơn vị tính là mét)

C. Số học sinh giỏi của khối 8                   

D. Thời gian chạy cự li ngắn của các bạn trong lớp.

Câu 2. Trong các phát biểu sau dữ liệu nào là dữ liệu liên tục?

A. Số lượng công nhân trong một công ty

B. Khoảng thời gian cần thiết để hoàn thành một dự án               

C. Số lượng ngôn ngữ mà một cá nhân nói

D. Dụng cụ trong kệ

Câu 3. Cách để thu thập dữ liệu gián tiếp là

1. Thu thập từ những nguồn có sẵn.          

B. Quan sát

C. Làm thí nghiệm

D. Lập phiếu hỏi

Câu 4. Trong các phát biểu sau dữ liệu nào là dữ liệu rời rạc?

A. Lượng mưa, tính bằng inch, rơi trong một cơn bão                 

B. Các diện tích vuông của một ngôi nhà hai phòng ngủ             

C. Thời gian thức dậy                               

D. Số câu hỏi kiểm tra bạn trả lời đúng

Câu 5. Trong các phát biểu sau dữ liệu nào là dữ liệu liên tục?

A. Số lượng các bộ phận bị hư hỏng trong quá trình vận chuyển. 

B. Trọng lượng của một chiếc xe tải.          

C. Kích cỡ giày của các bạn trong lớp 8.

D. Số anh chị em mà một cá nhân được chọn ngẫu nhiên có.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Bài tập : GV yêu cầu HS hoạt động hoàn thành bài tập 5.2, 5.3 (SGK – tr.92).