Giáo án và PPT Toán 8 kết nối Bài 20: Phân tích số liệu thống kê dựa vào biểu đồ

CHƯƠNG 5. DỮ LIỆU VÀ BIỂU ĐỒ

BÀI 20: PHÂN TÍCH SỐ LIỆU THỐNG KÊ DỰA VÀO BIỂU ĐỒ 

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV yêu cầu HS suy nghĩ trả lời câu hỏi sau:

a) Hãy phân tích dữ liệu được biểu diễn trên biểu đồ sau

b) Dựa theo sự phân tích biểu đồ trên, trong buổi liên hoan cuối năm khối lớp 8 nên mua những loại nước uống nào?

- GV gợi ý HS:

+ Dựa vào biểu đồ tròn, phân tích đồ uống nào chiếm tỉ lệ cao nhất, đồ uống nào chiếm tỉ lệ thấp nhất?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Các lưu ý khi đọc và diễn giải biểu đồ

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm đôi đọc hiểu Ví dụ 1. GV đặt câu hỏi:

+ Biều đồ trên biểu diễn gì?

(Biểu đồ biểu diễn tỉ lệ học sinh khá, giỏi)

+ GV hướng dẫn HS hoàn thành Ví dụ 1b.

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm đôi đọc hiểu Ví dụ 1. GV đặt câu hỏi:

+ Biều đồ trên biểu diễn gì?

(Biểu đồ biểu diễn tỉ lệ học sinh khá, giỏi)

+ GV hướng dẫn HS hoàn thành Ví dụ 1b.

- GV yêu cầu HS thực hiện Luyện tập 1. GV đặt câu hỏi:

+ Biểu đồ trên biểu diễn gì?

(Biểu đồ biểu diễn món ăn Việt Nam được ưa thích)

+ Em có nhận xét gì về gốc của trục đứng trong hai biểu đồ hình 5.10?

(Gốc của trục đúng ở hình 5.10a khác 0)

………

Sản phẩm dự kiến:

Ví dụ 1 (SGK – tr.99)

a) Hai biểu đồ biểu diễn cùng một dữ liệu. Bảng thống kê cho dữ liệu này là:

b) Trong Biểu đồ b) tỉ lệ chiều cao hai cột xanh và vàng bằng với tỉ lệ số liệu mà chúng biểu diễn (bằng ). Trong Biểu đồ a) cột màu xanh cao gấp đôi cột màu vàng nhưng số liệu mà nó biểu diễn (82%) không gấp đôi số liệu cột màu vàng biểu diễn (81%).

Có sự khác nhau này trong Biểu đồ a) là do gốc của trục đứng không phải là .

Nhận xét:

Trong biểu đồ cột, khi gốc của trục đứng khác 0 thì tỉ lệ chiều cao của các cột không bằng tỉ lệ số liệu mà chúng biểu diễn.

Luyện tập 1:

a) Hai biểu đồ này biểu diễn cùng một dữ liệu.

Bảng thống kê về dữ liệu món ăn Việt Nam được ưa thích là:

b) Trong Biểu đồ a), cột màu xanh chiếm hơn 3,5 ô; cột màu vàng chiếm khoảng 1,5 ô.

Khi đó, tỉ lệ chiều cao giữa cột màu xanh và cột màu vàng trong Biểu đồ a) khoảng:

Tỉ lệ số lượt bình chọn nem và bánh mì là:

Do đó, tỉ lệ chiều cao giữa cột màu xanh và cột màu vàng không bằng tỉ lệ hai số mà chúng biểu diễn vì trong Biểu đồ a) người ta chia các giá trị từ 950 đến 990 (còn phần giá trị từ 0 đến 950 đã bị rút ngắn).

………

Hoạt động 2. Đọc và phân tích số liệu từ biểu đồ

- GV yêu cầu HS đọc hiểu Ví dụ 3. GV đặt câu hỏi:

+ Nêu cách tìm một số nếu biết phần trăm số đó? 

(Muốn tìm m% của số a ta lấy a )

- HS thực hiện Luyện tập 3. GV đặt câu hỏi:

+ Hai Biểu đồ có cùng đơn vị không?

(Hai Bản đồ không có cùng đơn vị)

- GV yêu cầu HS đọc hiểu Ví dụ 4. 

+ Quan sát Biểu đồ, cho biết tại sao hai đường cắt nhau?

(Vì số giờ ban ngày theo tháng 3, tháng 9 gần bằng nhau)

……..

Sản phẩm dự kiến:

Ví dụ 3 (SGK – tr.101)

a) Sau 10 năm, tỉ lệ người thuộc nhóm tuổi lao động chính (15 – 64 tuổi) giảm từ 69,88% năm 2010 xuống còn 68,94% năm 2020.

b) Năm 2020, tỉ lệ người thuộc nhóm tuổi 0 – 14 tuổi là 23,19%, do đó số người thuộc nhóm tuổi này là 97 410 000 23,19% = 22 589 379 (người).

Tỉ lệ người thuộc nhóm tuổi 15 – 64 là 68,94%, do đó số người thuộc nhóm tuổi này là 97 410 000 68,94% = 67 154 454 (người).

Tỉ lệ người thuộc nhóm trên 64 tuổi là 7,87%, do đó số người thuộc nhóm tuổi này là 97 410 000 7,87% = 7 666 167 (người).

Nhận xét:

Khi phân tích số liệu, ta có thể kết hợp thông tin từ hai hay nhiều biểu đồ.

Luyện tập 3:

a) Tổng khối lượng năng lượng khai thác trong năm 2019 là:

26 408,48 + 11 263,8 + 9 180 + 7 840 = 54 692,28 (KTOE)

Tỉ lệ phần trăm khối lượng các loại năng lượng so với tổng khối lượng khai thác năm 2019:

Tỉ lệ than là:

Tỉ lệ dầu thô là:

Tỉ lệ khí thiên nhiên là:

Tỉ lệ nhiên liệu sinh học là:

Ta lập bảng thống kê cho biết cơ cấu năng lượng được khai thác, sản xuất trong nước (theo tỉ lệ %) năm 2019 như sau:

b) Sự thay đổi cơ cấu năng lượng được khai thác, sản xuất trong các nước năm 2019 so với năm 2018.

- Than giảm khoảng 0,03% (từ 48,37% xuống còn 45,02%);

- Dầu thô tăng khoảng 2,6% (từ 20,59% lên đến 23,19%);

- Khí thiên nhiên tăng khoảng 0,31% (từ 16,78% lên đến 17,09%);

- Nhiên liệu sinh học tăng khoảng 0,08% (từ 14,62% lên đến 14,70%).

………

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS luyện tập làm bài:

Bài tập : GV tổ chức cho HS hoạt động thực hiện nhóm đôi làm bài Bài 5.10, 5.11, 5.12 (SGK – tr.104, 105).

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Bài tập :  GV yêu cầu HS hoạt động hoàn thành bài tập 5.13, 5.14 (SGK – tr.105).