Giáo án điện tử chuyên đề Hoá học 12 cánh diều Bài 6: Một số khái niệm cơ bản về phức chất

RẤT VUI ĐƯỢC GẶP LẠI

CÁC EM TRONG TIẾT HỌC HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Quan sát Hình 6.1, hãy dự đoán cần bao nhiêu phân tử ethylenediamine để tạo phức chất với một cation Co3+. Giải thích.

Hình 6.1. Công thức cấu tạo phân tử ethylenediamine

KHỞI ĐỘNG

Cần 3 phân tử ethylenediamine để tạo phức chất với một cation Co3+ 

vì Co3+ nhận 6 cặp electron chưa liên kết từ các phối tử mà trong mỗi phân tử ethylenediamine có 2 cặp electron chưa liên kết nên số phân tử cần là: 6:2 = 3 phân tử.

TRẢ LỜI

CHUYÊN ĐỀ 3: MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ PHỨC CHẤT

BÀI 6: MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ PHỨC CHẤT

NỘI DUNG BÀI HỌC

I.

Nguyên tử trung tâm và số phối trí của nguyên tử trung tâm trong phức chất

II.

Phối tử và dung lượng phối trí của phối tử trong phức chất

NGUYÊN TỬ TRUNG TÂM VÀ SỐ PHỐI TRÍ CỦA NGUYÊN TỬ TRUNG TÂM TRONG PHỨC CHẤT

I.

THẢO LUẬN CẶP ĐÔI

Cho biết nguyên tử trung tâm trong phức chất thường được hình thành từ phần tử nào trong các phần tử sau đây: cation kim loại, anion, nguyên tử kim loại hay phân tử? Cho ví dụ minh họa.

Số phối trí của nguyên tử trung tâm trong phức chất là gì? Cho ví dụ minh họa.

Một loại nguyên tử trung tâm (chẳng hạn như nguyên tử trung tâm cobalt) chỉ có một giá trị số phối trí hay có thể có nhiều giá trị về số phối trí? Cho ví dụ minh họa.

TRẢ LỜI

Nguyên tử trung tâm trong phức chất được hình thành từ cation kim loại hoặc nguyên tử kim loại.

VÍ DỤ

Phức chất [Fe(CN)6]3- có nguyên tử trung tâm là Fe3+.

VD1

Phức chất [Cu(NH3)4]2+ có nguyên tử trung tâm là Cu2+.

VD2

TRẢ LỜI

Số phối trí của nguyên tử trung tâm trong phức chất là số liên kết giữa nguyên tử trung tâm với các phối tử.

VÍ DỤ

Nguyên tử trung tâm trong phức chất [Cr(OH2)6]3+ có số phối trí 6.

VD1

TRẢ LỜI

Số phối trí của nguyên tử trung tâm trong phức chất là số liên kết giữa nguyên tử trung tâm với các phối tử.

VÍ DỤ

Nguyên tử trung tâm trong phức chất [Cr(CO)6] có số phối trí 6.

VD1

TRẢ LỜI

Số phối trí của nguyên tử trung tâm trong mỗi phức chất có thể thay đổi tùy điều kiện cụ thể và được xác định từ thực nghiệm.

VÍ DỤ

Số phối trí là 4 trong phức chất [CoCl4]2-

VD1

Số phối trí là 6 trong phức chất [Co(NH3)6]3+

VD2

CÂU HỎI 1

Các anion F- và CN- đã cho cặp electron liên kết để trở thành phối tử trong hai phức chất: [FeF6]4- và [Fe(CN)6]3-.

CÂU HỎI 2

Số phối trí của nguyên tử trung tâm trong phức chất tứ diện, vuông phẳng và bát diện lần lượt là bao nhiêu?

Số oxi hóa của nguyên tử trung tâm trong phức chất [FeF6]4- và [Fe(CN)6]3- lần lượt là +2 và +3.

Số phối trí của nguyên tử trung tâm trong phức chất tứ diện, vuông phẳng và bát diện lần lượt là 4, 4 và 6.

LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG

Cho biết số oxi hóa của nguyên tử trung tâm trong hai phức chất sau: [Ni(CO)4] và [NiCl4]2-.

Hãy cho biết số phối trí của nguyên tử trung tâm trong phức chất [Ni(OH2)6]2+ và phức chất [NiCl4]2-.

Số oxi hóa của nguyên tử trung tâm trong hai phức chất sau: [Ni(CO)4] và [NiCl4]2- lần lượt là 0 và +2.

Số phối trí của nguyên tử trung tâm trong phức chất [Ni(OH2)6]2+ và phức chất [NiCl4]2- lần lượt là 6 và 4.

PHỐI TỬ VÀ DUNG LƯỢNG PHỐI TRÍ CỦA PHỐI TỬ TRONG PHỨC CHẤT

II.

Đọc thông tin mục SGK trang 39 – 40 , thực hiện nhiệm vụ:

THẢO LUẬN NHÓM ĐÔI

Cho biết phối tử trong phức chất thường được hình thành từ tiểu phân nào trong các tiểu phân sau đây: cation kim loại, anion, nguyên tử kim loại hay phân tử? Cho ví dụ minh họa.

1

Dung lượng phối trí của phối tử trong phức chất là gì? Cho ví dụ minh họa.

2

Cho ví dụ phức chất chứa cả phối tử có dung lượng phối trí 1 và phối tử có dung lượng phối trí 2.

Ví dụ:

• Phức chất [Fe(CN)6]3- có phối tử là CN-.
• Phức chất [Cu(NH3)4]2+ có phối tử là NH3.
• Phối tử trong phức chất thường được hình thành từ anion hoặc phân tử trung hòa còn cặp electron chưa liên kết có khả năng cho nguyên tử trung tâm.

TRẢ LỜI

• Dung lượng phối trí của phối tử là số liên kết giữa một phối tử đó với nguyên tử trung tâm.

TRẢ LỜI

Ammonia (NH3 ) cho nguyên tử trung tâm một cặp electron chưa liên kết của nguyên tử N để hình thành một liên kết theo kiểu cho – nhận nên phối tử NH3 có dung lượng phối trí 1.

VÍ DỤ 1

• Dung lượng phối trí của phối tử là số liên kết giữa một phối tử đó với nguyên tử trung tâm.

TRẢ LỜI

Ethylenediamine ( ) thường cho nguyên tử trung tâm hai cặp electron chưa liên kết của cả hai nguyên tử N để hình thành hai liên kết theo kiểu cho – nhận nên có dung lượng phối trí

VÍ DỤ 2

Mỗi loại phối tử trong phức chất ở Hình 6.2 có dung lượng phối trí là bao nhiêu?

TRẢ LỜI

Mỗi loại phối tử trong phức chất ở Hình 6.2 có dung lượng phối trí là:

• Cl- có dung lượng phối trí là 1.
• Ethylenediamine (en) có dung lượng phối trí là 2.

--------------------------------------

--------------------- Còn tiếp ----------------------