Giáo án điện tử Ngữ văn 12 bài: Phát biểu tự do

Chào mừng thầy cô và các bạn!

Khởi động

Anh/ chị hãy cho biết, trong chương trình học kỳ 1, chúng ta đã học cách phát biểu nào?

Phát biểu theo chủ đề

Phát biểu tự do

Nội dung bài học

• Tìm hiểu về phát biểu tự do
• Tổng kết
• Luyện tập

Phần I: Tìm hiểu về phát biểu tự do

1. Những trường hợp được coi là phát biểu tự do

    Hãy tìm một vài ví dụ ở đời sống quanh mình để chứng tỏ rằng: trong thực tế, không phải lúc nào con người cũng chỉ phát biểu những ý kiến mà mình đã chuẩn bị kĩ càng, theo những chủ đề định sẵn.

Ví dụ:

Trong buổi Đại hội chi đoàn, mặc dù không được phân công tham luận nhưng ngay sau khi nghe bạn A phát biểu về phong trào "học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh",  bạn B đã xin phát biểu và bạn đóng góp nhiều ý kiến rất hay, rất bổ ích, thậm chí còn hơn cả bài phát biểu chuẩn bị sẵn của bạn A.

Ví dụ:

Một bạn học sinh khi được cô giáo nêu vấn đề: "Hãy phát biểu những hiểu biết của em về thơ mới Việt Nam giai đoạn 30- 45" đã giơ tay xin ý kiến: "Thưa cô, em chỉ xin phát biểu về mảng thơ tình thôi được không ạ". Được sự đồng ý của cô giáo, bạn học sinh ấy đã phát biểu một cách say sưa, hào hứng (tuy có phần hơi lan man) về mảng thơ tình trong phong trào thơ mới: những nhà thơ có nhiều thơ tình, những bài thơ tình tiêu biểu, những cảm nhận về thơ tình,…

2. Nhu cầu được (hay phải) phát biểu tự do.

Trong quá trình sống, học tập và làm việc, con người có rất nhiều điều say mê (hay buộc phải tìm hiểu). Tri thức thì vô cùng mà hiểu biết của mỗi người có hạn nên chia sẻ và được chia sẻ là điều vẫn thường gặp.

Con người là tổng hòa các mối quan hệ xã hội". Vì vậy, phát biểu tự do là một nhu cầu (muốn người khác nghe mình nói) đồng thời là một yêu cầu (người khác muốn được nghe mình nói). Qua phát biểu tự do, con người sẽ hiểu người, hiểu mình và hiểu đời hơn.

3. Cách phát biểu tự do.

Làm thế nào để phát biểu tự do thành công?

1. a) Không được phát biểu về những gì mình không hiểu biết và thích thú.
2. b) Phải bám chắc chủ đề, không để bị xa đề hoặc lạc đề.
3. c) Phải tự rèn luyện để có thể nhanh chónh tìm ý và sắp xếp ý.
4. d) Nên xây dựng lời phát biểu thành một bài hoàn chỉnh.
5. e) Chỉ nên tập trung vào những nội dung có khả năng làm cho người nghe cảm thấy mới mẻ và thú vị.
6. g) Luôn luôn quan sát nét mặt, cử chỉ của người nghe để có sự điều chỉnh kịp thời.

Phát biểu tự do là dạng phát biểu trong đó người phát biểu trình bày với mọi người về một điều bất chợt nảy sinh do mình thích thú, say mê hoặc do mọi người yêu cầu.

Phần II: Tổng kết

Trong cuộc sống người ta có thể gặp những tình huống khiến mình muốn (hoặc cần phải) phát biểu không theo các nội dung đã chuẩn bị kĩ càng từ trước. Phát biểu trong những tình huống như thế được gọi là phát biểu tự do

Muốn thành công người phát biểu tự do cần phải có hứng thú với chủ đề mình đã chọn. Người phát biểu tự do còn cần quan tâm đến nhu cầu của người nghe, để từ đó tìm được nội dung và cách phát biểu thích hợp, có khả năng đem lại cho người nghe những điều đúng đắn, mới mẻ và bổ ích.

Phần III: Luyện tập

Chọn đáp án đúng

Câu 1: Dòng nào sau đây nêu đúng nhất khái niệm phát biểu tự do:

a/ Là những lời phát biểu mang tính chất tức thời, hoàn toàn không theo một chủ đề nào đã định trước;

b/ là những lới phát biểu khác với chủ đề minh đã chuẩn bị trước để trình bày;

c/ là những ý kiến, những thắc mắc mà người phát biểu đặt ra trong hội nghị;

Câu 2: Người phát biểu tự do cần tránh điều gì dưới đây:

a/ Tập trung vào vấn đề mà mình hiểu biết và hứng thú;

b/ Quan tâm đến người nghe để có nội dung và những điều chỉnh phù hợp;

c/Không chú ý đến người nghe mà chỉ tập trung vào điều mình nói

d/ Sử dụng những phương tiện hỗ trợ như ánh mắt, cử chỉ, điệu bộ để tạo sự gần gũi, hào hứng

Bài 2 – sgk – trang 165

Giả sử anh chị tham gia một cuộc thảo luận về một cuốn sách đang được giới trẻ quan tâm, yêu thích và đã phát biểu một cách tự do những ý kiến của riêng mình. Hãy ghi lại lời phát biểu đó và tự đánh giá xem so với những yêu cầu đặt ra thì lời phát biểu của anh chị có những ưu điểm và hạn chế gì?

Gợi ý

Phát biểu về hội thảo một cuốn sách:

- Tựa đề cuốn sách, tác giả, xuất xứ, nội dung

- Trình bày nội dung thông điệp cuốn sách gửi tới bạn đọc

- Trao đổi về tác động của cuốn sách với giới trẻ

- Nhận xét xu hướng của giới trẻ khi tìm đọc sách, những vấn đề mà giới trẻ quan tâm

Bài về nhà

1. Tìm hiểu các tình huống thường gặp trong cuộc sống có sử dụng hình thức phát biểu tự do.
2. Hoàn thành các bài tập trong SGK
3. Dặn dò: Soạn Phong cách ngôn ngữ hành chính

Trân trọng cảm ơn!