Giáo án và PPT Ngữ văn 11 chân trời Bài 4: Thực hành tiếng Việt

THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT: 

CÁCH TRÍCH DẪN TÀI LIỆU THAM KHẢO VÀ SỬ DỤNG PHƯƠNG TIỆN PHI NGÔN NGỮ

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV yêu cầu HS chia thành 4 nhóm, tham gia trò chơi “Nhà thông thái”.

- Câu hỏi: Những phương tiện phi ngôn ngữ (hình ảnh) sau đây mô tả những địa danh nào?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động: Tìm hiểu lý thuyết về phương tiện phi ngôn ngữ và cách trích trích dẫn tài liệu

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:

• Em hãy trình bày những kiến thức về trích dẫn tài liệu và phương tiện phi ngôn ngữ.

Sản phẩm dự kiến:

* Cách trích dẫn tài liệu: 

- Trích dẫn: trong tiểu luận hay báo cáo nghiên cứu, việc trích dẫn giúp đảm bảo độ tin cậy, sự minh bạch, tránh tình trạng đạo văn, đồng thời cho phép người đọc theo dõi và tìm được nguồn trích dẫn.

- Có 2 kiểu trích dẫn: 

+ Trích dẫn trực tiếp

+ Trích dẫn gián tiếp.

* Phương tiện phi ngôn ngữ

- Làm cho các ý tưởng và thông tin hấp dẫn, sinh động, dễ hiểu.

- Chẳng hạn như: nhan đề, kí hiệu đánh dấu các phần mục, chú thích cho hình ảnh, bảng số liệu,…

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Tài liệu tham khảo là gì?

A. Là những cuốn sách dành cho học sinh muốn học nâng cao.

B. Là tài liệu mà giáo viên thường lấy các thông tin trong đó ra để giao bài tập cho học sinh.

C. Là những tài liệu mà người tạo lập văn bản tìm đọc và khai thác các thông tin cần thiết, có liên quan tới vấn đề được trình bày trong văn bản.

D. Tất cả các đáp án trên.

Câu 2: Câu nào sau đây không đúng về tài liệu tham khảo?

A. Thường được ghi sau phần kết thúc của văn bản.

B. Có thể có nhiều đơn vị

C. Được đánh số và sắp xếp theo một quy ước thống nhất.

D. Theo quy chuẩn của Hiệp hội các nhà khoa học.

Câu 3: Đâu không phải là một thao tác trích dẫn tài liệu tham khảo?

A. Đặt trong dấu ngoặc kép đoạn trích dẫn nguyên văn một ý kiến, nhận định nào đó.

B. Nêu thông tin về họ, tên tác giả của ý kiến, nhận định được trích dẫn.

C. Ghi đầy đủ tên tài liệu được trích dẫn cùng nơi xuất bản, thời gian xuất bản vào vị trí thích hợp.

D. Xác định lại nội dung được trích dẫn để đảm bảo cho người đọc có thể tin tưởng.

Câu 4: Trích dẫn trực tiếp là gì?

A. là sử dụng ý tưởng, kết quả, hoặc ý của một vấn đề để diễn tả lại theo cách viết của mình nhưng phải đảm bảo đúng nội dung của bản gốc.

B. là hành động đề cập đến một cái gì đó bằng văn bản hoặc lời nói để sao lưu một nguồn thông tin.

C. là trích dẫn nguyên văn một phần câu, một câu, một đoạn văn, hình ảnh, sơ đồ, quy trình,… của bản gốc vào bài viết.

D. là khi người viết muốn trích dẫn một thông tin qua trích dẫn trong một tài liệu của tác giả khác.

Câu 5: Tài liệu tham khảo có tác dụng gì?

A. Tăng độ tin cậy

B. Đánh dấu thông tin

C. Ghi chú thông tin

D. Tất cả đáp án trên

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi:

Giờ Trái Đất năm 2022: Kiến tạo tương lai – bây giờ hoặc không bao giờ

Hà Nội (Thông tấn xã Việt Nam, 26/3): Sự kiện tắt đèn trong vòng một giờ hưởng ứng “Chiến dịch Giờ Trái Đất” năm 2022 diễn ra từ 20h30 đến 21h30, thứ Bảy, ngày 26/3/2022 với thông điệp “Kiến tạo tương lai – bây giờ hoặc không bao giờ” nhấn mạnh vào tính cấp bách của hành động.

- Loại phương tiện phi ngôn ngữ nào được sử dụng trong văn bản?

- Nhận xét về hiệu quả của việc sử dụng kết hợp phương tiện phi ngôn ngữ với phương tiện ngôn ngữ trong văn bản.

Câu 2: Hãy trình bày và sắp xếp lại các tài liệu tham khảo dưới đây cho đúng. 

Trần Đình Sử, Ai đã đặt tên cho dòng sông? – Bút kí sử thi Hoàng Phủ Ngọc Tường, Tạp chí Văn nghệ, số 7, năm 1987.

Mai Văn Hoan (2010), Hoàng Phủ Ngọc Tường với sông Hương, báo Đà Nẵng, số ra ngày 21 tháng 3.

Phạm Xuân Dũng, Phải đẹp trong thơ Hoàng Phủ Ngọc Tường, bảo Quảng Trị, số ra ngày 7 tháng 11, năm 2009.

Trần Thuỳ Mai (2002), Kí văn hoá của Hoàng Phủ Ngọc Tường, Tạp chí Sông Hương, số 161 tháng 7.

Nguyễn Đăng Mạnh (2001), Nhà văn, tư tưởng và phong cách, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội.

Hồ Thế Hà, Thông điệp thơ Hoàng Phủ Ngọc Tường, Tạp chí Sông Hương, số 161, tháng 7, năm 2002.