Giáo án và PPT Ngữ văn 11 chân trời Bài 4: Cung đường của kí ức, hiện tại và tương lai (Vũ Hoài Đức)

VĂN BẢN 4: CUNG ĐƯỜNG CỦA KÍ ỨC, HIỆN TẠI VÀ TƯƠNG LAI

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV chiếu những hình ảnh về Hà Nội xưa và nay, yêu cầu HS thảo luận và trả lời câu hỏi: Chia sẻ cảm nghĩ về hình ảnh Hà Nội xưa và nay qua những hình ảnh được chiếu.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu chung

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: Xác định sapo, tìm dữ liệu và ý kiến/đánh giá của người viết trong văn bản.

Sản phẩm dự kiến:

• Sapo: Tàu điện Hà Nội là biểu tượng văn hóa gắn liền với thế hệ người Hà Nội xưa, khơi dậy nỗi nhớ về quá khứ khi xuất hiện trong tư liệu và nghệ thuật.

• Ý kiến/đánh giá: Hệ thống tàu điện thời Pháp thuộc là bài học quý giá về phát triển giao thông công cộng và đô thị, có giá trị văn hoá.

Hoạt động 2: Đặc trưng của văn bản thông tin qua văn bản Cung đường của kí ức, hiện tại và tương lai

GV đưa ra câu hỏi: 

• Xác định cách trình bày thông tin của phần văn bản: “Có lẽ chưa có một nghiên cứu nào tìm cách lí giải thấu đáo và khoa học cho câu hỏi ... Tiếng “leng keng tàu sớm khuya” vọng về từ quá khứ đã là một thanh âm mang sắc thái riêng của đất Tràng An”. Chỉ ra hiệu quả của cách trình bày ấy.

• Tác dụng của sơ đồ các tuyến tàu điện Hà Nội năm 1985 và hình ảnh trong văn bản là gì?

Sản phẩm dự kiến:

• Phần trình bày thông tin: Tàu điện Hà Nội là biểu tượng đặc trưng, mang giá trị lịch sử và văn hoá. Các chi tiết như mạng lưới tàu, giá trị giao thông, và hình ảnh tàu trong kí ức đều làm rõ ý chính.

• Sơ đồ và hình ảnh: Sử dụng sơ đồ và hình ảnh làm cho thông tin trực quan, dễ hiểu.

Hoạt động 3: Nhan đề, thông điệp, thái độ, quan điểm của người viết

HS cùng thảo luận và trả lời câu hỏi:

• Bạn có nhận xét gì về cách đặt nhan đề của tác giả trong mối quan hệ với nội dung của văn bản?

• Xác định thái độ và quan điểm của người viết.

Sản phẩm dự kiến:

- Nhan đề: "Cung đường của kí ức, hiện tại và tương lai" phản ánh nội dung về quá khứ, hiện tại và đề xuất tương lai của tàu điện Hà Nội.

- Thái độ và quan điểm: Thái độ hoài niệm với giá trị lịch sử và văn hoá của tàu điện, quan điểm ủng hộ việc khôi phục hệ thống tàu điện hiện đại.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1. Sapo của văn bản "Tàu điện Hà Nội" nhấn mạnh điều gì?

A. Sự phát triển hiện đại của hệ thống tàu điện Hà Nội

B. Biểu tượng văn hóa gắn liền với quá khứ của người Hà Nội

C. Tầm quan trọng của hệ thống giao thông hiện đại

D. Giá trị nghệ thuật của tàu điện trong tương lai

Câu 2. Ý kiến của người viết trong văn bản liên quan đến hệ thống tàu điện thời Pháp thuộc là gì?

A. Bài học về việc xây dựng hệ thống giao thông hiện đại

B. Bài học quý giá về phát triển giao thông công cộng và đô thị

C. Không có giá trị văn hóa và lịch sử

D. Hệ thống tàu điện đã lỗi thời và không còn phù hợp

Câu 3. Cách trình bày thông tin trong đoạn văn bản "Có lẽ chưa có một nghiên cứu nào..." nhấn mạnh điều gì?

A. Sự phát triển hiện đại của tàu điện Hà Nội

B. Tiếng "leng keng" là thanh âm đặc trưng của Tràng An

C. Nghiên cứu khoa học về tàu điện Hà Nội

D. Lợi ích của hệ thống tàu điện trong tương lai

Câu 4. Tác dụng của sơ đồ và hình ảnh trong văn bản là gì?

A. Làm cho thông tin trực quan, dễ hiểu hơn

B. Minh họa cho sự phát triển của tàu điện hiện đại

C. Đánh giá hiệu quả của hệ thống giao thông Hà Nội

D. Chứng minh sự phức tạp của hệ thống tàu điện

Câu 5. Nhan đề "Cung đường của kí ức, hiện tại và tương lai" thể hiện điều gì?

A. Lịch sử phát triển của hệ thống tàu điện Hà Nội

B. Sự gắn kết giữa quá khứ, hiện tại và tương lai của tàu điện Hà Nội

C. Sự thay đổi không ngừng của giao thông đô thị

D. Tầm quan trọng của hệ thống tàu điện hiện đại

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Sưu tầm những bài viết về Hà Nội xưa trên các trang báo.

Câu 2: Em có đồng tính với ý kiến của người viết về việc “khôi phục tàu điện lịch sử” của Hà Nội hay không? Vì sao?