Giáo án và PPT Tiếng Việt 5 chân trời bài 4: Luyện tập về từ đồng nghĩa và từ đa nghĩa

          BÀI 4: CẬU BÉ SAY MÊ TOÁN HỌC (3 tiết)

TIẾT 3: LUYỆN TẬP VỀ TỪ ĐỒNG NGHĨA VÀ TỪ ĐA NGHĨA

1. KHỞI ĐỘNG

- GV nhắc lại đơn vị kiến thức cũ của từ đồng nghĩa và từ đa nghĩa

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. Phân biệt nghĩa gốc và nghĩa chuyển của từ

GV mời đại diện 1 – 2 HS đọc yêu cầu BT1: Đọc các nghĩa của từ “ấm” và thực hiện yêu cầu: 

ấm: 

(1): có nhiệt độ cao hơn mức trung bình. 

(2): có tác dụng giữ cho cơ thể không bị lạnh. 

(3): có tác dụng tạo nên cảm giác êm dịu, dễ chịu. 

a. Trong các nghĩa trên, nghĩa nào là nghĩa gốc, nghĩa nào là nghĩa chuyển? 

b. Đặt câu để phân biệt nghĩa gốc và một nghĩa chuyển của từ “ấm”. 

Sản phẩm dự kiến:

a. Nghĩa 1 là nghĩa gốc, nghĩa 2 và 3 là nghĩa chuyển. 

b. Thời tiết ngày càng ấm lên. Bây giờ, nhà tôi đã có cơm no áo ấm. Màu sắc của bước tranh này thật ấm áp

2. Luyện tập sử dụng từ đồng nghĩa 

- HS xác định yêu cầu của BT2: Tìm 1 – 2 từ đồng nghĩa có thể thay cho từ in đậm trong mỗi câu sau: 

a. Cả lớp tích cực tham gia phong trào “Kế hoạch nhỏ.

b. Học kì vừa qua, Nam đã nỗ lực vươn lên trong học tập.

c. Uyên Phương say sưa luyện tập để chuẩn bị tham gia cuộc thi “Giọng hát Việt nhí”.

Sản phẩm dự kiến:

a. nhiệt tình, hăng hái,... 

b. cố gắng, gắng sức,... 

c. miệt mài, say mê,... 

3. Thực hành viết đoạn văn có sử dụng từ đồng nghĩa

- GV mời 1 HS đọc Bài tập 3: Viết đoạn văn (từ 4 đến 5 câu) nói về một bạn học sinh có nhiều cố gắng trong học tập mà em biết, trong đó có sử dụng từ đồng nghĩa.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Từ đồng nghĩa là gì?

A. Là những từ có nghĩa giống nhau hoặc gần giống nhau.

B. Là những từ có âm đọc giống nhau hoặc gần giống nhau.

C. Là những từ có âm đọc giống hệt nhau.

D. Là những từ có nghĩa giống hệt nhau.

Câu 2: Từ đa nghĩa là gì? 

A. Là từ có từ một tới hai nghĩa trở lên.

B. Là từ có nghĩa đen và nghĩa bóng.

C. Là từ có ít nhất từ hai nghĩa trở lên.

D. Là từ chỉ có một nghĩa nhưng nhiều cách hiểu.

Câu 3: Từ nào có thể thay thế cho từ “chết” trong câu “Xe của tôi bị chết máy”? 

A. Mất.

B. Tiêu đời.

C. Qua đời.

D. Hỏng.

Câu 4: Từ nào dưới đây không phải là từ có nghĩa chuyển của từ mắt?

A. Mắt biếc.

B. Mắt na.

C. Mắt lưới.

D. Mắt cây.

Câu 5: Từ nào đồng nghãi với từ chướng mắt trong câu “Trông nó làm thật chướng mắt”? 

A. Khó chịu.

B. Khó coi.

C. Khó khăn.

D. Dễ nhìn.

Sản phẩm dự kiến:

.