Câu hỏi tự luận ngữ văn 8 chân trời sáng tạo Bài 2 văn bản 1: Bạn đã biết gì về sóng thần?

BÀI 2: NHỮNG BÍ ẨN CỦA THẾ GIỚI TỰ NHIÊN

(VĂN BẢN THÔNG TIN)

VĂN BẢN 1: BẠN ĐÃ BIẾT GÌ VỀ SÓNG THẦN?

(15 câu)

I. NHẬN BIẾT (05 câu)

Câu 1: Theo văn bản, sóng thần là gì?

Trả lời:

Sóng thần là chuỗi sóng biển chu kì dài (từ vài phút tới hàng giờ), lan truyền với vận tốc lớn.

Câu 2: Văn bản Bạn đã biết gì về sóng thần? thuộc loại văn bản nào?

Trả lời:

Văn bản “Bạn đã biết gì về sóng thần?” thuộc loại văn bản thông tin giải thích một hiện tượng tự nhiên.

Câu 3: Dựa vào sơ đồ SGK Ngữ Văn 8, tập 1, Kết nối tri thức với cuộc sống trang 34, trình bày cơ chế hình thành sóng thần.

Trả lời:

Cơ chế hình thành sóng thần:

- Đầu tiên, sự thay đổi của mảng kiến tạo gây ra một trận động đất và làm dịch chuyển nước biển.

- Tiếp theo, những con sóng được tạo ra và di chuyển ra mọi hướng trên biển, một số con sóng di chuyển nhanh.

- Sau đó, khi vào đến vùng nước nông, những con sóng bị nén ép lại, tốc độ chậm hơn và trở nên cao hơn.

- Cuối cùng, chiều cao của những con sóng tăng lên và những dòng biển có liên quan được tăng cường, tất cả đã trở thành mối đe dọa đến tính mạng và tài sản của con người.

Câu 4: Văn bản kể ra những nguyên nhân nào gây nên sóng thần?

Trả lời:

Những nguyên nhân gây nên sóng thần: động đất, núi lửa phun trào, lở đất, các vụ nổ dưới đáy biển.

Câu 5: Liệt kê các dấu hiệu khi sắp có sóng thần.

Trả lời:

Các dấu hiệu khi sắp có sóng thần:

- Nước biển chậm chạp cuộn lên với những con sóng không đổ.

- Mặt biển dao động nhiều hơn bình thường, sau đó nhiều bọt biển nổi lên, nước rút xuống nhanh và bất ngờ trong khoảng thời gian không phải thủy triều.

- Cảm thấy nước trong từng đợt sóng nóng bất thường và nghe thấy những âm thanh lạ.

II. THÔNG HIỂU (05 CÂU)

Câu 1: Tìm những câu văn nhận định về khái niệm sóng thần trong văn bản.

Trả lời:

Những câu văn nhận định về khái niệm sóng thần trong văn bản:

- Sóng thần là chuỗi sóng biển chu kì dài, lan truyền với vận tốc lớn.

- Sóng thần không phải là những ngọn sóng ầm ầm, cuồn cuộn tiến vào đất liền mà người ta có thể mục kích và nghe được âm thanh của nó từ ngoài khơi xa.

- Sóng thần không phải là sự di chuyển của bề mặt sóng mà là toàn bộ khối nước.

Câu 2: Điều gì khiến sóng thần trở nên đáng sợ với con người là gì?

Trả lời:

Điều khiến sóng thần trở nên đáng sợ với con người đó là con người rất khó biết trước sóng thần sẽ đến lúc nào. 

Câu 3: Mục đích của văn bản Bạn đã biết gì về sóng thần? là gì?

Trả lời:

Mục đích của văn bản là cung cấp thông tin về sóng thần tới người đọc.

Câu 4: Tại sao khi sóng thần bắt đầu xuất hiện và dịch chuyển trên đại dương, con người vẫn rất khó nhận ra chúng?

Trả lời:

Khi sóng thần bắt đầu xuất hiện và dịch chuyển trên đại dương, con người vẫn rất khó nhận ra chúng vì chiều dài từ chóp sóng trước đến chóp sóng sau có thể cách xa hàng trăm ki-lô-mét hoặc hơn và độ cao chóp sóng chỉ khoảng vài mét.

Câu 5: Hình ảnh minh họa trong văn bản có tác dụng gì?

Trả lời:

Hình ảnh minh họa trong văn bản có tác dụng giúp người đọc hình dung rõ ràng hơn về hậu quả khủng khiếp do sóng thần gây ra.

III. VẬN DỤNG (03 câu)

Câu 1: Khi đang ở trên biển hoặc ven biển mà nhận được tin cảnh báo sóng thần thì chúng ta nên làm gì?

Trả lời:

Khi đang ở trên biển hoặc ven biển mà nhận được tin cảnh báo sóng thần thì chúng ta nên di chuyển tàu thuyền đến những vùng nước sâu ít nhất là trên 150m.

Câu 2: Từ văn bản, em hãy nêu một số cách nhận biết sóng thần.

Trả lời:

Một số cách nhận biết sóng thần:

- Thứ nhất, cần chú ý theo dõi tin tức về động đất, không chỉ ở khu vực mình đang ở mà cả ở những khu vực khác. Sóng thần có thể tạo nên bởi những trận động đất cách xa hàng ngàn dặm.

- Thứ hai, nên chú ý âm thanh lạ, vì những người sống sót sau các trận động đất nói rằng họ nghe thấy âm thanh như tiếng tàu chở hàng.

- Thứ ba, khi thấy nước rút nhanh và bất ngờ trong thời gian không phải thủy triều xuống, cần chạy nhanh lên bờ. Nước rút nhanh là dấu hiệu của sóng thần. 

- Thứ tư, đợt sóng đầu tiên của trận sóng thần không phải đợt sóng nguy hiểm nhất. Vì vậy, nên tránh xa biển cho đến khi chính quyền thông báo tình hình ổn định. Đừng cho rằng sóng thần ở các địa điểm là như nhau mà nó còn có thể vào tận các con sông và suối nối với biển.

- Thứ năm, nếu linh cảm thấy sóng thần sắp xảy ra thì chúng ta nên tránh xa vùng biển, đừng đợi đến khi có thông báo chính thức của cơ quan chức năng, vì sóng thần thực sự xuất hiện chỉ khoảng 5 phút sau dấu hiệu đầu tiên.

Câu 3: Khi sóng thần xảy ra, chúng ta cần làm gì để tránh thương vong và tổn thất tối đa?

Trả lời:

- Chạy đến một khu vực cao và an toàn ngay lập tức (vùng đất cao trên 15 m, cách bờ biển ít nhất 1 km). Đừng cố gắng để cất giữ bất kỳ đồ đạc trong nhà của bạn. Nếu bạn không thể chạy trốn đến một nơi an toàn hãy leo lên một cây to khỏe gần đó hoặc chạy lên đỉnh của một tòa nhà. Ở khu vực an toàn trong vài giờ bởi vì con sóng thần cao hơn có thể đến. Không ở trong xe vì nó có thể bị những con sóng cuốn đi.

- Nếu bạn đang ở trên thuyền đi ra biển thì đừng trở vào bờ biển hãy ở ngoài vùng biển cho đến khi những con sóng đã chấm dứt. Nếu bạn đang trên một chiếc thuyền tại bến cảng và không có thời gian để chạy ra biển thì để lại thuyền và chạy đến một nơi an toàn.

- Nếu bạn đang bị chặn bởi sóng thần, hãy bơi nhanh như bạn có thể. Tìm một cái gì đó nổi, leo lên nó và bạn có thể bám vào nó thật chắc.

IV. VẬN DỤNG CAO (02 câu)

Câu 1: So sánh sóng thần và sóng bởi gió.

Trả lời:

Câu 2: Kể tên một số trận sóng thần trong lịch sử.

Trả lời:

Một số trận sóng thần trong lịch sử:

- Trận sóng thần ở đảo Vancouver, Canada năm 1700.

- Trận sóng thần ở Lisboa, Bồ Đào Nha năm 1755.

- Trận sóng thần Thái Bình Dương năm 1946.

- Trận sóng thần Chile năm 1960.

- Trận sóng thần vịnh Moro năm 1976.

…