Giáo án điện tử Ngữ văn 11 cánh diều Bài 6 Đọc 2: Sông Đáy

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC MỚI!

KHỞI ĐỘNG

Em hãy trả lời câu hỏi sau:

• Hãy kể tên một vài bài thơ viết về con sông, về quê hương em đã được học, được đọc?
• Ấn tượng, cảm xúc, suy nghĩ những bài thơ đó gợi ra cho em?

Bài 6: Thơ

Văn bản

SÔNG ĐÁY

NỘI DUNG BÀI HỌC

Tìm hiểu chung

1. Tác giả
2. Tác phẩm

1. Tìm hiểu chi tiết

1. Thể thơ, nhan đề
2. Những hình tượng trong bài thơ
3. Yếu tố tượng trưng trong bài thơ

III. Tổng kết

1. Nội dung
2. Nghệ thuật

1. TÌM HIỂU CHUNG

Em hãy trả lời câu hỏi sau:

Hãy trình bày hiểu biết của em về tác giả Nguyễn Quang Thiều, bài thơ “Sông Đáy”.

1. Tác giả

Nguyễn Quang Thiều (sinh năm 1957)

• Quê quán: Hà Nội.
• Là một nhà thơ hiện đại, họa sĩ, nhà báo.
• Là cây bút đa tài và sung sức, xuất hiện thường xuyên trên văn đàn, báo chí.
• Phong cách sáng tác: giàu cảm xúc, bay bổng trong từng câu từ, bày tỏ được những ưu tư, phiền muộn của thi ca, ưa thích bày tỏ thẳng thắn và trực diện.
• Tác phẩm tiêu biểu: Chuyện Của Anh Em Nhà Mem & Kya, Tết Đoàn Viên, Trong Ngôi Nhà Mẹ …

2. Tác phẩm

• Xuất xứ: In trong tập “Sự mất ngủ của lửa” (xuất bản năm 1992).
• Hoàn cảnh sáng tác: Sáng tác năm 1991, khi tác giả trở về thăm quê hương, thăm lại dòng sông Đáy thân yêu.

Bố cục

Phần 1: Ba câu thơ đầu

Sông Đáy trong kí ức ấu thơ.

Phần 2: Tám câu tiếp

Sông Đáy trong kí ức những năm tháng xa quê.

Phần 3: Còn lại

Sông Đáy – ngày trở lại.

1. TÌM HIỂU CHI TIẾT
2. Thể thơ, nhan đề

Em hãy trả lời câu hỏi sau:

Xác định thể thơ và nêu ý nghĩa nhan đề “Sông Đáy”.

1. Thể thơ

Được viết theo thể thơ tự do

Sử dụng dấu câu

Sử dụng từ ngữ

Không bị gò bó mà rất tự do, thoải mái.

• Mạch thơ, mạch cảm xúc của bài tự nhiên.
• Thể hiện rõ nét tình cảm của tác giả dành cho con sông Đáy, cho thiên nhiên con người nơi đây và cho người mẹ của mình.

1. Nhan đề

Địa danh có thực: Dòng sông chảy song song bên hữu ngạn hạ lưu sông Hồng.

Ý nghĩa biểu tượng:

• Khắc họa sự trân trọng đối với quê hương, đất nước.
• Tâm trạng vui buồn lẫn lộn khi trở về với quê hương, nhớ về hình ảnh con sông Đáy - con sông quê hương.

2. Những hình tượng trong bài thơ

Em hãy trả lời câu hỏi sau:

• Hình ảnh sông Đáy hiện lên qua những mốc thời gian nào trong cuộc đời nhân vật trữ tình? Các mốc thời gian đó được sắp xếp theo trình tự nào? Ý nghĩa của trình tự này là gì?
• Hình tượng “mẹ” xuất hiện bao nhiêu lần trong bài thơ? Ý nghĩa của hình tượng đó là gì?
• Hình tượng “em” gợi lên trong nhân vật trữ tình cảm xúc gì về sông Đáy? Vì sao?