Giáo án điện tử Ngữ văn 11 cánh diều Bài 7 Đọc 1: Thương nhớ mùa xuân

VUI MỪNG CHÀO ĐÓN CÁC EM TỚI BUỔI HỌC NGÀY HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Em hãy thực hiện nhiệm vụ sau:

Em hãy theo dõi video sau và chia sẻ cảm xúc sau khi xem xong video.

Bài 7: Tùy bút, tản văn, truyện kí

Văn bản

THƯƠNG NHỚ MÙA XUÂN

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. Tìm hiểu chung

1. Tác giả
2. Tác phẩm

1. Tìm hiểu chi tiết

1. Nhan đề, đề tài
2. Mùa xuân Bắc Việt
3. Nghệ thuật viết tùy bút

III. Tổng kết

1. Nội dung
2. Nghệ thuật

1. TÌM HIỂU CHUNG

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Em hãy trả lời câu hỏi sau:

Hãy trình bày hiểu biết của em về tác giả Vũ Bằng và tác phẩm “Thương nhớ mùa xuân”.

1. Tác giả

Vũ Bằng (1913 – 1984)

1. Cuộc đời

• Quê quán: Hải Dương.
• Gia đình: Lớn lên trong một gia đình Nho học.
• Ông từng tốt nghiệp Tú tài Pháp và bắt đầu sáng tác.
• Được truy tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật năm 2007.

1. Con người

Rất yêu Hà Nội và có tình cảm đặc biệt với nơi này.

Nguồn cảm hứng sáng tác bất tận của ông.

Là một người có tính cách cởi mở, thanh lịch mang nét đặc trưng của người Pháp.

1. Sự nghiệp

Phong cách sáng tác:

Tìm về bản sắc văn hóa dân tộc với những đặc trưng phong tục, ẩm thực từng vùng miền cùng nỗi nhớ gia đình, quê hương da diết.

Tác phẩm tiêu biểu:

• Một mình trong đêm tối
• Trong đất Hà
• Miếng ngon Hà Nội
• Bốn mươi năm nói láo
• Thương nhớ mười hai
• ...

2. Tác phẩm

• Xuất xứ: Trích trong “Thương nhớ mười hai” (1971).
• Hoàn cảnh sáng tác: Tác giả phải sống xa quê hương vì tình cảnh đất nước bị chia cắt, viết về thiên nhiên, về con người Việt Nam trong mười hai tháng của một năm.
• Bố cục
• Phần 1: Từ đầu đến “mê luyến mùa xuân”
• Cảm nhận về quy luật tình cảm của con người với mùa xuân.
• Phần 2: Tiếp đó đến “mở hội liên hoan”
• Cảnh sắc, không khí mùa xuân Hà Nội.
• Phần 3: Còn lại
• Cảnh sắc và không khí màu xuân sau ngày rằm tháng Giêng.

1. II. TÌM HIỂU CHI TIẾT
2. Nhan đề, đề tài

Em hãy trả lời các câu hỏi sau:

• Nêu ý nghĩa nhan đề “Thương nhớ mùa xuân”.
• Tác phẩm “Thương nhớ mùa xuân” đề tài là gì? Sự khác biệt của Vũ Bằng khi khai tác đề tài này qua tác phẩm?

1. Nhan đề

“Thương nhớ”: Cảm xúc, tâm trạng da diết, nỗi nhớ đong đầy, cồn cào không thôi.

“Mùa xuân”:

• Mùa khởi đầu của một năm, với sức sống căng tràn, vạn vật sinh sôi.
• Mùa của niềm vui, của tuổi trẻ và những khao khát.

1. Đề tài

• Bộc lộ chân thực và cụ thể nỗi niềm nhớ thương da diết quê hương, gia đình của tác giả.
• Vũ Bằng dành cho Hà Nội một thứ tình cảm đặc biệt đến nỗi chỉ cần nhớ về Hà Nội, cảm xúc của ông cứ đong đầy, dạt dào không kìm nén được.
• Mùa xuân Hà Nội

2. Mùa xuân Bắc Việt

Em hãy trả lời câu hỏi sau:

• Mùa xuân Bắc Việt được gợi lên qua những hình ảnh nào?
• Cái “tôi” trữ tình trong văn bản đã thể hiện điều gì?

1. Thiên nhiên, phong tục, con người

Thiên nhiên

Đặc trưng của thời tiết và khí xuân miền Bắc với “mưa rêu rêu, gió lành lạnh”.

Âm thanh

Những âm thanh quen thuộc:

• Tiếng nhạn kêu trong đêm xanh.
• Tiếng trống chèo.
• Những câu hát huê tình.

Không khí

• Nồng ấm trong khung cảnh gia đình.
• Đầm ấm đoàn tụ với bàn thờ tổ tiên, đèn nến, hương trầm.
• Tình cảm gia đình đầm ấm yêu thương.
• Những hình ảnh, âm thanh được lựa chọn đặc sắc đã gợi lên một mùa xuân không thể nào phai trong tâm hồn của người xa xứ.