Giáo án Lịch sử và địa lí 5 Kết nối bài 24: Văn minh Ai Cập

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế tích cực, hứng thú học tập cho HS và kết nối với bài học mới. 

b. Cách tiến hành

- GV yêu cầu HS sát hình 1 và cho giới thiệu: Đây là Kim tự tháp và tượng Nhân sư ở Ghi-da – thành tựu tiêu biểu của văn minh Ai Cập cổ đại.

- GV đặt câu hỏi: Em biết thành tựu nào khác của nền văn minh này không? Chia sẻ với bạn những điều em biết về thành tựu đó. 

- GV mời 2 – 3 HS xung phong trả lời. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và chưa ghi nhận đáp án đúng hay sai để HS tự kiểm chứng khi vào bài học.  

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Chúng ta vừa cùng nhau chia sẻ hiểu biết của bản thân về nền văn minh Ai Cập. Để tìm hiểu sâu hơn về đất nước này, chúng ta cùng vào bài học ngày hôm nay: Bài 24– Văn minh Ai Cập. 

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu về vị trí địa lí và một số thành tựu tiêu biểu  

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS xác định được vị trí địa lí của nước Ai Cập hiện nay và kể tên, mô tả một số thành tựu tiêu biểu của văn minh Ai Cập.

b. Cách tiến hành

- GV trình chiếu hình 2 trong SGK tr.102. 

- GV tổ chức cho HS làm việc theo cặp, đọc thông tin SGK tr.102 và thực hiện nhiệm vụ: Xác định vị trí địa lí của nước Ai Cập hiện nay trên lược đồ.  

- GV gợi ý cho HS một số câu hỏi: 

+ Ai Cập thuộc châu lục nào?

+ Tiếp giáp với những quốc gia, đại dương nào?

- GV mời 2 – 3 HS lên trình bày trước lớp. HS khác lắng nghe, nhận xét, chốt đáp án: 

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận:

+ Ai Cập nằm ở vùng Đông Bắc châu Phi, nơi có dòng sông Nin chảy qua 

+ Ai Cập tiếp giáp với Địa Trung Hải, Biển Đỏ, Xu-đăng và Li-bi. .

- GV trình chiếu cho HS quan sát hình ảnh sông Nin:

Sông Nile chảy qua thủ đô Cairo của Ai Cập 

- GV mở rộng kiến thức và yêu cầu HS làm việc nhóm  (4 – 6 HS) thực hiện nhiệm vụ: Nêu vị trí địa lí của dòng sông Nin.

- GV mời đại diện 1 – 2 HS trả lời. Các HS khác nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận:

+ Sông Nin dài khoảng 6700km, chảy qua các đất nước: Ethiopia, CHDC Congo, Kenya, Uganda, Tanzania, Rwanda, Burundi, Sudan và đoạn chảy qua Ai Cập dài 700km. 

- GV cho HS xem video về “Sông Nin”  

https://youtu.be/R0U-xocuSSY 

- GV đặt câu hỏi cho HS: 

+ Hê-rô-đốt đã có nhận xét gì về Ai Cập và dòng sông Nin? 

+ Sông Nin đóng vai trò gì trong đời sống người dân Ai Cập? 

- GV mời HS xung phong trả lời câu hỏi. HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá: 

+ Sông Nin đem lại nguồn phù sa màu mỡ, cung cấp nguồn nước và là đường giao thông quan trọng của Ai Cập. 

Lồng bè nuôi cá trên sông Nile tại Alexandria, Ai Cập

+ Các nhà khoa học sau cho rằng, chính việc thuận tiện giao thông thủy trên sông Nile đã giúp người xưa chuyên chở được những khối đá khổng lồ để xây dựng Kim tự tháp.

+ Hê-rê-đốt từng nói: “Ai Cập là quà tặng của sông Nin”. 

- GV mở rộng kiến thức cho HS về loài cây của sông Nin:

+ Cây Papyrus hay còn gọi là cói sông Nin là loài thực vật nổi bật nhất của sông Nin. Nhờ loại cây này mà lịch sử của người Ai Cập được ghi chép và lưu giữ đến ngày nay. 

+ Phần thân cây được người Ai Cập cổ đại lấy làm giấy, rễ cây có thể có thể nhai nhả bã để giải khát. Ngoài ra cây này có thể làm lưới đánh cá, đan các vật dụng như nón, làm thuyền, bện dây. 

Cây Papyrus được người dân sử dụng đến tận ngày nay

- GV dẫn dắt và yêu cầu HS làm việc nhóm (4 – 6 HS): Thời cổ đại, người Ai Cập đã sáng tạo nên một nền văn minh vô cùng rực rỡ với nhiều thành tựu nổi bật. Em hãy kể tên và mô tả một số thành tựu tiêu biểu và mô tả một thành tựu mà các em yêu thích. 

- GV gợi ý cho HS tìm hiểu về một số thành tựu: kim tự tháp, đồng hồ mặt trời, giấy papyrus...

- GV mời đại diện một số nhóm trình bày. HS khác lắng nghe nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá, ghi nhận đáp án hợp lí:

+ Kim tự tháp:

• Là khu lăng mộ của các Pha-ra-ông, hoàng hậu. Các kim tự tháp được xây dựng bằng đá nguyên khối với kiến trúc hình chóp, đáy hình vuông và bốn mặt đều nhau. 

• Bên trong kim tự tháp là nơi đặt hài cốt của vua, hoàng hậu kèm theo nhiều vàng bạc, đá quý...

• Trong số các kim tự tháp, đồ sộ nhất là kim tự tháp Kê-ốp, một trong trong những kì quan của thế giới cổ đại. 

Quang cảnh kim tự tháp Giza, Cairo, Ai Cập

Sơ đồ cấu trúc bên trong Kim tự tháp Kê-ốp 

Hình dáng bên ngoài của kim tự tháp Kê-ốp

• GV cho HS xem video “Kim tự tháp Ai Cập đánh bại thời gian”

https://youtu.be/W3o6cijwX7U 

+ Đồng hồ mặt trời:

• Đồng hồ mặt trời được người Ai Cập cổ đại phát minh vào khoảng 3500 TCN sau đó được sử dụng rộng rãi trong đời sống hàng ngày.

………………

- HS lắng nghe nhiệm vụ. 

- HS lắng nghe. 

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS lắng nghe, chuẩn bị vào bài học mới.

- HS quan sát lược đồ. 

- HS làm việc cá nhân. 

- HS lắng nghe. 

- HS trình bày trước lớp. 

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS quan sát. 

- HS lắng nghe GV nêu câu hỏi.

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS xem video. 

- HS làm việc nhóm. 

- HS trình bày. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS lắng nghe, ghi nhớ.  

- HS lắng nghe. 

- HS lắng nghe, tham khảo. 

- HS trình bày. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

iện.  

……………..