Giáo án và PPT Ngữ văn 8 cánh diều Bài 10: “Lá cờ thêu sáu chữ vàng” – tác phẩm không bao giờ cũ dành cho thiếu nhi (Theo sachhaynendoc.net)

BÀI 10. VĂN BẢN. LÁ CỜ THÊU SÁU CHỮ VÀNG – TÁC PHẨM KHÔNG BAO GIỜ CŨ DÀNH CHO THIẾU NHI

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV đặt câu hỏi yêu cầu HS thảo luận và trả lời câu hỏi: Trình bày những hiểu biết của em về tác phẩm “Lá cờ thêu sáu chữ vàng” (tác phẩm viết về ai, nội dung tác phẩm đề cập tới vấn đề gì, …) 

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. TÌM HIỂU CHUNG

GV đặt câu hỏi hướng dẫn HS tìm hiểu: 

• Trình bày hiểu biết của em về tác giả Nguyễn Huy Tưởng – tác giả của cuốn sách Lá cờ thêu sáu chữ vàng?

• Em hãy trình bày xuất xứ của văn bản “Lá cờ thêu sáu chữ vàng – tác phẩm không bao giờ cũ dành cho thiếu nhi”

• Văn bản có thể được chia làm mấy phần? Nêu nội dung chính của từng phần

Sản phẩm dự kiến:

a. Tác giả

- Nguyễn Huy Tưởng (1912 – 1960) là một nhà văn, nhà viết kịch Việt Nam nổi tiếng. Ông là tác giả của những tiểu thuyết lịch sử, vở kịch lớn như: Vũ Như Tô, Đêm hội Long Trì, Bắc Sơn, Sống mãi với thủ đô, ...

- Ông được coi là cây bút hàng đầu về đề tài lịch sử với đa dạng các thể loại và thành công nhất là kịch và tiểu thuyết. Và nổi bật nhất trong hai thể loại đó lần lượt là vở kịch Vũ Như Tô và tác phẩm Lá cờ thêu sáu chữ vàng.

b. Tác phẩm

- Theo sachhaynendoc.net, 23-05-2019

- Văn bản gồm 3 phần:

+ Phần 1: Thông tin cơ bản về tác phẩm Lá cờ thêu sáu chữ vàng: Khái quát nội dung chính của truyện, tác giả, thể loại.

+ Phần 2: Giới thiệu nội dung tác phẩm

+ Phần 3: Giới thiệu giá trị nội dung, tư tưởng, giá trị nghệ thuật của tác phẩm.

II. TÌM HIỂU CHI TIẾT

Hoạt động 1. Thông tin cơ bản về tác phẩm Lá cờ thêu sáu chữ vàng

GV đưa ra câu hỏi: 

• Phần (1) cho em biết điều gì? Mục đích của việc làm này là gì?

• Trình bày nội dung khái quát, tác giả và thể loại của Lá cờ thêu sáu chữ vàng – những nội dung mà phần 1 đã cung cấp cho người đọc.

Sản phẩm dự kiến:

- Phần 1 giới thiệu về nội dung chính, tác giả, thể loại của cuốn sách Lá cờ thêu sáu chữ vàng.

- Mục đích: Trình bày cho người đọc hiểu biết một số thông thông tin cơ bản, nội dung nổi bật và ý nghĩa của văn bản Lá cờ thêu sáu chữ vàng dùng để giáo dục nhân cách, nâng cao hiểu biết của trẻ em về lịch sử nước nhà, góp phần bồi đắp lòng yêu nước cho các em

- Nội dung khái quát: Lá cờ thêu sáu chữ vàng viết về người anh hùng Trần Quốc Toản

- Thể loại: Tiểu thuyết lịch sử

Hoạt động 2. Giới thiệu nội dung tác phẩm Lá cờ thêu sáu chữ vàng

GV đặt câu hỏi:

• Phần (2) giới thiệu nội dung gì?

• Hãy nêu những sự kiện chính của tác phẩm Lá cờ thêu sáu chữ vàng

• Hình ảnh bìa sách trong bài viết thể hiện chi tiết nào trong văn bản? Theo em, vì sao người giới thiệu lại chọn hình ảnh này?

• Các thông tin trong ngoặc kép ở phần này được trích dẫn từ nguồn nào?

Sản phẩm dự kiến:

- Phần 2 tập trung vào việc giới thiệu chi tiết nội dung tác phẩm:

+ Mở đầu bằng giấc mơ bắt sống được Sài Thung – một tên sứ nhà Nguyên hống hách – của Hoài Văn Hầu.

+ Trần Quốc Toản xin nhà vua đánh giặc, nhưng Hưng Đạo Vương vẫn xem chàng như một đứa trẻ nên đã ban cho chàng một quả cam quý.

+ Hoài Văn quyết tâm tâm tự mình rèn luyện, chiêu binh đánh giặc để thể hiện lòng yêu nước, cũng để chứng minh mình không phải là một đứa trẻ hữu dũng vô mưu.

+ Sau khi đã có đội quân riêng Quốc Toản kết nghĩa anh em với Nguyễn Lộc đã có trận đánh đầu tiên với quân Nguyên

+ Cuối cùng thời cơ đã đến, Quốc Toản được Chiêu Vương cử làm tướng tiên phong, dụ quân địch vào bẫy.

+ Ở trận giao chiến với Toa Đô viên tướng già đã đỡ cho Quốc Toản một gươm. Chàng nhờ người chăm sóc cho viên tướng già sau đó cùng đội quân sáu trăm trai tráng hào kiệt đi đuổi bắt Toa Đô.

- Hình ảnh bìa sách trong bài viết thể hiện chi tiết giới thiệu nội dung tác phẩm, cụ thể hơn là ở phần giới thiệu nội dung Trần Quốc Toản được đánh giặc ngoại xâm. Người giới thiệu chọn hình ảnh này vì bìa sách đã khái quát được nội dung nổi bật của tác phẩm, thể hiện được tư thế hiên ngang của Trần Quốc Toản trước quân địch.

=> Việc đưa hình ảnh vào đoạn này giúp người đọc phần nào tưởng tượng, hình dung được câu truyện.

- Các thông tin trong ngoặc kép như “Phá cường địch báo hoàng ân”, “quang minh chính đại như ban ngày”, “lời thể quyết liệt”, … được trích dẫn trực tiếp từ tác phẩm Lá cờ thêu sáu chữ vàng.

…..

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Tác phẩm Lá cờ thêu sáu chữ vàng viết về ai?

A. Quang Trung

B. Lê Lợi

C. Trần Quốc Toản

D. Hùng Vương

Câu 2: Tác giả của tác phẩm Lá cờ thêu sáu chữ vàng là ai?

A. Nguyễn Huy Tưởng

B. Xuân Quỳnh

C. Ngô Tất Tố

D. Nguyễn Bỉnh Khiêm 

Câu 3: Ý nào dưới đây không phải là tác phẩm của tác giả tác phẩm Lá cờ thêu sáu chữ vàng?

A. Đêm hội Long Trì

B. An Tư

C. Số Đỏ 

D. Vũ Như Tô

Câu 4: Câu chuyện dựa trên bối cảnh lịch sử nào?

A. Cuộc kháng chiến chống Pháp.

B. Cuộc kháng chiến chống Mỹ.

C. Cuộc kháng chiến chống quân Mông Nguyên xâm lược lần thứ hai.

D. Cuộc kháng chiến chống quân Mông Nguyên xâm lược lần thứ nhất.

Câu 5: Theo tác giả, Nguyễn Huy Tưởng đã xây dựng cốt truyện chặt chẽ, hấp dẫn bằng thứ gì?

A. Sức tưởng tượng phong phú và sáng tạo dồi dào

B. Tình yêu dành cho tác phẩm nghệ thuật của mình

C. Niềm đam mê tìm tòi các câu chuyện lịch sử

D. Tất cả những ý trên đều sai 

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Có ý kiến cho rằng: “Lá cờ thêu sáu chữ vàng là một thiên truyện vừa giáo dục nhân cách, nâng cao hiểu biết của trẻ em về lịch sử nước nhà cũng như giáo dục lòng yêu nước cho các em”. Em hãy làm rõ ý kiến trên?

Câu 2: Em hãy làm rõ ý nghĩa của tác phẩm: Một tác phẩm văn học xuất sắc – Một bức tranh hào hùng của lịch sử dân tộc.