Giáo án và PPT Tiếng Việt 5 chân trời bài 7: Luyện tập sử dụng từ điển

          BÀI 7: BỨC TRANH ĐỒNG QUÊ (4 tiết)

TIẾT 3: LUYỆN TỪ VÀ CÂU

1. KHỞI ĐỘNG

- GV cho HS xem video vui nhộn dưới đây: 

https://www.youtube.com/watch?v=CrH2koFf9p8

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. Xếp các từ vào hai nhóm

- GV mời đại diện 1 – 2 HS đọc yêu cầu BT1: Dựa vào nghĩa của “gia”, xếp các từ trong khung vào hai nhóm: 

а. “Gia” có nghĩa là “nhà”. 

b. “Gia” có nghĩa là “thêm vào”. 

Gia đình, gia giám, gia tộc, gia cố, gia súc, gia dụng, gia nhập, gia công

Sản phẩm dự kiến:

Nhóm chứa “gia” có nghĩa là “nhà”: gia đình, gia tộc, gia súc, gia dụng. 

Nhóm chứa “gia” có nghĩa là “thêm vào”: gia giảm, gia cố, gia nhập, gia công.

2. Luyện tập sử dụng từ điển để tìm từ đa nghĩa

GV mời đại diện 1 – 2 HS đọc yêu cầu BT2: Đọc các từ trong khung và thực hiện yêu cầu:

a. Tra từ điển để tìm nghĩa của mỗi từ.

b. Dựa vào kết quả bài tập a để xếp các từ trong khung thành hai nhóm.

c. Tìm thêm 2 – 3 từ thuộc mỗi nhóm

Sản phẩm dự kiến:

a. 

Trung thu: rằm tháng Tám âm lịch; ngày tết của trẻ em. 

Trung thành: trước sau một lòng một dạ; đúng với sự thật không thêm bớt. 

Trung tâm: nơi ở giữa của một vùng nào đó; nơi tập trung những hoạt động trong một lĩnh vực nào đó. 

Trung thực: ngay thẳng, thật thà.

b. 

Nhóm 1 (tiếng “trung” có nghĩa là “ở giữa”): trung thu, trung tâm. 

Nhóm 2 (tiếng “trung” có nghĩa là “thật thà, ngay thẳng”): trung thành, trung thưc. 

c. 

Nhóm 1: trung bình, trung du, trung gian,… 

Nhóm 2: trung kiên, trung hậu, trung dung,…

3. Viết câu giới thiệu một câu chuyện về lòng trung thực

- GV mời đại diện 1 – 2 HS đọc yêu cầu BT3: Viết 3 – 4 câu giới thiệu một câu chuyện về lòng trung thực mà em đã nghe, đã đọc

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP 

Câu 1: Khi tra từ "cánh" trong từ điển, em thấy có các nghĩa sau. Trong câu "Cánh cửa sổ bị gió thổi mạnh", từ "cánh" mang nghĩa nào?

A. Bộ phận để bay của chim

B. Phần mở ra đóng vào của cửa

C. Cánh đồng

D. Người thân trong gia đình

Câu 2: Trong từ điển, từ "chân" có các nghĩa sau. Câu nào sử dụng từ "chân" với nghĩa khác với các câu còn lại?

A. Chân núi

B. Chân thành

C. Chân tường

D. Chân trời

Câu 3: Khi tra từ "mắt" trong từ điển, em thấy có nghĩa "người quan sát, theo dõi". Câu nào sau đây sử dụng từ "mắt" với nghĩa này?

A. Đôi mắt của em ấy rất đẹp

B. Mắt lưới quá to nên cá thoát hết

C. Công an đã cử mắt theo dõi tên tội phạm

D. Hạt đậu đã nảy mắt

Câu 4: Từ "ngọt" trong câu nào sau đây cần tra từ điển để hiểu đúng nghĩa?

A. Ly nước này ngọt quá

B. Giọng ca của cô ấy thật ngọt ngào

C. Quả xoài này ngọt lịm

D. Bánh kem này ngọt quá, em không ăn được

Câu 5: Em cần tra từ điển để hiểu nghĩa của từ "xanh" trong câu nào sau đây?

A. Bầu trời xanh thẳm

B. Cậu bé còn xanh lắm

C. Cây cối xanh tươi

D. Quả táo có màu xanh 

Sản phẩm dự kiến: