[Kết nối tri thức] Giáo án Sử 6 bài 13: Giao lưu văn hóa ở Đông Nam Á từ đầu Công nguyên đến thế kỉ X

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS đọc nội dung mục 1 Tín ngưỡng, tôn giáo sgk trang 56.

- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi trong sgk trang 56: Đời sống tín ngưỡng, tôn giáo của các cư dân Đông Nam Á đã chịu ảnh hưởng từ văn hóa Ấn Độ, Trung Quốc như thế nào?

- Sau khi HS trả lời câu hỏi trong sgk, GV mở rộng thêm kiến thức, yêu cầu HS thảo luận và trả lời câu hỏi: Kể tên một số tín ngưỡng dân gian ở Việt Nam mà em biết?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

HS đọc sgk và thực hiện yêu cầu. GV theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV gọi HS đại diện đứng dậy trả lời.

- GV gọi đại diện HS khác đứng dậy bổ sung, nhận xét.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức, chuyển sang nội dung mới.

1. Tín ngưỡng, tôn giáo

- Tín ngưỡng bản địa ở Đông Nam Á đã kết hợp, dung hoà với những tôn giáo bên ngoài như Ấn Độ giáo, Phật giáo, tạo nên đời sống tín ngưỡng đa dạng, phong phú.

+ Cư dân Đông Nam Á có nhiều tín ngưỡng dân gian như: tín ngưỡng phồn thực, tục thờ cúng tổ tiên, tục cầu mưa,... Các tín ngưỡng bản địa đã dung hợp với Ấn Độ giáo (từ Ấn Độ), Phật giáo (từ Ấn Độ và Trung Quốc).

+ Về Phật giáo: Phật giáo được du nhập vào Đông Nam Á khá sớm. Nó thâm nhập vào từng quốc gia trong những thời gian không như nhau, bằng những con đường khác nhau và ảnh hưởng của nó cũng không đều nhau. Theo một số nhà nghiên cứu lịch sử, Phật giáo lần đầu tiên xuất hiện tại Đông Nam Á khoảng thế kỉ I-II đầu Công nguyên. Phật giáo đã trở thành tư tưởng chính thống của nhiều quốc gia và là quốc giáo ở một số nước Đông Nam Á.

- Một số tín ngưỡng dân gian ở Việt Nam mà em biết:

+ Tín ngưỡng phồn thực: thờ sinh thực khí, thờ việc sinh đẻ, lễ hội phồn thực.

+ Sùng bái tự nhiên: thờ động vật, thờ cây cối.

+ Thờ người : hồn vía, tổ tiên, thờ tổ nghề, thành hoàng, giỗ tổ Hùng Vương, tứ bất tử, thờ các vị danh nhân.

+ Thờ thần.

+ Thờ mẫu : thờ tam phủ, tứ phủ, thờ tứ pháp.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS quan sát Hình 2, Hình 3 sgk trang 57 và đọc nội dung mục 2 Chữ viết - văn học sgk trang 57.

- GV giới thiệu 2 bức hình 2,3 trong sgk trang 57 :

+ Hình 2: Bia Võ Cạnh được trưng bày ở Bảo tàng Lịch sử quốc gia (Việt Nam): Theo tài liệu lưu trữ tại Bảo tàng Lịch sử Quốc gia Việt Nam, bia đá Võ Cạnh được Viện Viễn đông Bác cổ đưa về vào năm 1910. Theo những ghi chép: văn bia được dựng gần một tháp bằng gạch tại làng Võ Cạnh, huyện Vĩnh Trung, Diên Khánh, Khánh Hoà. Đây là tấm bia cổ nhất còn lại của Vương quốc cổ Chăm-pa. Bia được khác bằng chữ Phạn cổ cho biết nhiều thông tin có giá trị về lịch sử Vương triều Tiểu vương quốc Nam Chăm.

+ Hình 3: Bức phù điêu của người Khơ me cổ đại ở đền Ăng-co Vát mô tả cảnh trong sử thi Ra-rna-y-a-na: Bức phù điêu tái hiện cảnh trận chiến trên đảo Lan-ka nổi tiếng, gắn liền với tên tuổi của người anh hùng Ra-ma. Theo sử thi Ra-rna-y-a-na thì Hoàng tử Ra-ma đã chiến đấu quyết liệt với vua khi Ha-nu-man và giành chiến thắng, cứu được nàng Si-ta xinh đẹp.

- GV chia HS thành 2 nhóm, yêu cầu HS khai thác tư liệu trong mục, trả lời câu hỏi: Em hãy liệt kê những loại chữ viết cổ của cư dân Đông Nam Á được tạo ra trên cơ sở học tập và tiếp thu chữ Phạn?

- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi trong sgk trang 57: Những bằng chứng nào chứng tỏ chữ viết, văn học Đông Nam Á chịu ảnh hưởng của văn hóa Ấn Độ, Trung Quốc?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

HS đọc sgk và thực hiện yêu cầu. GV theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV gọi HS đại diện đứng dậy trả lời.

- GV gọi đại diện HS khác đứng dậy bổ sung, nhận xét.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức, chuyển sang nội dung mới.

2. Chữ viết – văn học

- Liệt kê những loại chữ viết cổ của cư dân Đông Nam Á được tạo ra trên cơ sở học tập và tiếp thu chữ Phạn:

+ Người Khơ-me: chữ Phạn và chữ Khơ-me cổ.

+ Người Môn (người Mi-an-ma): chữ Môn cổ.

+ Người Mã Lai: chữ Mã Lai cổ.

- Những bằng chứng chứng tỏ chữ viết, văn học Đông Nam Á chịu ảnh hưởng của văn hóa Ấn Độ, Trung Quốc:

+ Chữ viết (như đã trình bày ở trên). Riêng người Việt Nam, thừa kệ hệ thống chữ Hán của người Trung Quốc.

+ Văn học:

·        Người Đông Nam Á tiếp thu văn học của người Ấn Độ tiêu biểu là bộ sử thi Ma-ha-bha-ra-ta, Ra-ma-ya-na để sáng tạo bộ sử thi của dân tộc mình như: Phạ-lắc - Phạ La (Lào), Ra-ma-kien (Thái Lan), Ra-ma-ya-na (In-đô-nê-xi-a), Riêm Kê (Cam-pu-chia).

·        Trong các quốc gia Đông Nam Á, Việt Nam chịu ảnh hưởng sâu sắc của văn học Trung Quốc (ảnh hưởng của các thể thơ Đường cổ).