Giáo án PPT Lịch sử 6 kết nối Bài 13: Giao lưu văn hoá ở Đông Nam Á từ đầu Công nguyên đến thế kỉ X

BÀI 13: GIAO LƯU VĂN HÓA Ở ĐÔNG NAM Á TỪ ĐẦU CÔNG NGUYÊN ĐẾN THẾ KỈ X

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

Hiện nay, tết Té nước ở các nước Đông Nam Á đang là điểm đến của nhiều du khách trên thế giới. Một vài quan điểm về khu vực Đông Nam Á cho rằng: Đông Nam Á như “những Ấn Độ thu nhỏ” hay “một phần của thế giới Trung Hoa”. Một vài quan điểm khác lại cho rằng: “văn hoá Ấn Độ chỉ như một lớp sơn bao phủ bề ngoài văn hoá Đông Nam Á”... 

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. Tín ngưỡng, tôn giáo

+ Đời sống tín ngưỡng, tôn giáo của các cư dân Đông Nam Á đã chịu ảnh hưởng từ văn hóa Ấn Độ, Trung Quốc như thế nào?

+ Kể tên một số tín ngưỡng dân gian ở Việt Nam mà em biết?

Ghi nhớ:

- Tín ngưỡng bản địa ở Đông Nam Á đã kết hợp, dung hoà với những tôn giáo bên ngoài như Ấn Độ giáo, Phật giáo, tạo nên đời sống tín ngưỡng đa dạng, phong phú.

+ Cư dân Đông Nam Á có nhiều tín ngưỡng dân gian như: tín ngưỡng phồn thực, tục thờ cúng tổ tiên, tục cầu mưa,... Các tín ngưỡng bản địa đã dung hợp với Ấn Độ giáo (từ Ấn Độ), Phật giáo (từ Ấn Độ và Trung Quốc). 

+ Về Phật giáo: Phật giáo được du nhập vào Đông Nam Á khá sớm. Nó thâm nhập vào từng quốc gia trong những thời gian không như nhau, bằng những con đường khác nhau và ảnh hưởng của nó cũng không đều nhau. Theo một số nhà nghiên cứu lịch sử, Phật giáo lần đầu tiên xuất hiện tại Đông Nam Á khoảng thế kỉ I-II đầu Công nguyên. Phật giáo đã trở thành tư tưởng chính thống của nhiều quốc gia và là quốc giáo ở một số nước Đông Nam Á.

- Một số tín ngưỡng dân gian ở Việt Nam mà em biết: 

+ Tín ngưỡng phồn thực: thờ sinh thực khí, thờ việc sinh đẻ, lễ hội phồn thực.

+ Sùng bái tự nhiên: thờ động vật, thờ cây cối.

+ Thờ người : hồn vía, tổ tiên, thờ tổ nghề, thành hoàng, giỗ tổ Hùng Vương, tứ bất tử, thờ các vị danh nhân.

+ Thờ thần.

+ Thờ mẫu : thờ tam phủ, tứ phủ, thờ tứ pháp.

2. Chữ viết – văn học

+ Em hãy liệt kê những loại chữ viết cổ của cư dân Đông Nam Á được tạo ra trên cơ sở học tập và tiếp thu chữ Phạn?

+ Những bằng chứng nào chứng tỏ chữ viết, văn học Đông Nam Á chịu ảnh hưởng của văn hóa Ấn Độ, Trung Quốc?

Ghi nhớ:

- Liệt kê những loại chữ viết cổ của cư dân Đông Nam Á được tạo ra trên cơ sở học tập và tiếp thu chữ Phạn:

+ Người Khơ-me: chữ Phạn và chữ Khơ-me cổ.

+ Người Môn (người Mi-an-ma): chữ Môn cổ.

+ Người Mã Lai: chữ Mã Lai cổ. 

- Những bằng chứng chứng tỏ chữ viết, văn học Đông Nam Á chịu ảnh hưởng của văn hóa Ấn Độ, Trung Quốc: 

+ Chữ viết (như đã trình bày ở trên). Riêng người Việt Nam, thừa kệ hệ thống chữ Hán của người Trung Quốc. 

+ Văn học: 

• Người Đông Nam Á tiếp thu văn học của người Ấn Độ tiêu biểu là bộ sử thi Ma-ha-bha-ra-ta, Ra-ma-ya-na để sáng tạo bộ sử thi của dân tộc mình như: Phạ-lắc - Phạ La (Lào), Ra-ma-kien (Thái Lan), Ra-ma-ya-na (In-đô-nê-xi-a), Riêm Kê (Cam-pu-chia).

• Trong các quốc gia Đông Nam Á, Việt Nam chịu ảnh hưởng sâu sắc của văn học Trung Quốc (ảnh hưởng của các thể thơ Đường cổ). 

3. Kiến trúc - điêu khắc

+ Em hãy trình bày trước lớp về công trình kiến trúc nổi tiếng Đền Bô-rô-bu-đua, kì quan phật giáo lớn nhất thế giới được xây dựng vào thể kỉ VIII. 

+ Kiến trúc và điêu khắc của Đông Nam Á từ đầu Công nguyên đến thế kỉ X có điểm gì nổi bật?

Ghi nhớ:

- HS thuyết trình về kỉ quan phật giáo lớn nhất thế giới - Đền Bô-rô-bu-đua: 

+ Là một ngôi đền Phật giáo có niên đại từ thế kỷ thứ IX toạ lạc ở Magelang, miền trung Java, In-đô-nê-xi-a và là một trong những ngôi đền cũng như di tích Phật giáo lớn nhất thế giới. Ngôi đền có 9 tầng, xếp chồng lên nhau bao gồm 6 vuông, 3 tròn và trên cùng là một mái tròn. Ngôi đền được trang trí bằng 2672 tấm phù điêu chạm khắc nổi và 504 pho tượng Phật. Mái vòm trên cùng được bao quanh bởi 72 pho tượng Phật, mỗi tượng được đặt trong một phù đồ.

+ Đền được xây dựng theo phong cách kiến trúc Phật giáo Java, trong đó pha trộn với tục thờ cúng tổ tiên của người In-đô-nê-xi-a bản địa cũng như các khái niệm nhập Niết-bàn của Phật giáo. Ngôi đền cũng cho thấy sự ảnh hưởng của phong cách Gupta, phản ánh ảnh hưởng của Ấn Độ trong khu vực, nhưng vẫn mang những nét đặc sắc In-đô-nê-xi-a riêng biệt.

+  Ngôi đền là nơi thờ Đức Phật và cũng là một địa điểm hành hương cho tín đồ Phật giáo. Cuộc hành trình của Phật tử bắt đầu từ nền đền rồi đi vòng quanh để lên đến đỉnh qua ba khu vực mô tả khái niệm tam giới vũ trụ của Phật giáo. Trên đường lên đến đỉnh ngôi đền, khách hành hương sẽ đi qua một hệ thống cầu thang và hành lang rộng lớn, qua 1460 tấm chạm khắc trên tường và lan can. Đền Bô-rô-bu-đua là nơi có tập hợp phù điêu chạm khắc lớn nhất và đầy đủ nhất trên thế giới.

- Điểm nổi bật của kiến trúc và điêu khắc của Đông Nam Á từ đầu Công nguyên đến thế kỉ X: 

+ Nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc Đông Nam Á đều chịu ảnh hưởng đậm nét của các tôn giáo như Ấn Độ giáo, Phật giáo,

+ Kiểu kiến trúc An Độ giáo tiêu biểu ở Đông Nam Á là kiến trúc đền - núi, như đền Bô-rô-bu-đua, Laro Glong-grang (In-đô-nê-x-a), khu di tích Mỹ Sơn (Việt Nam),...

+ Nghệ thuật điều khắc Đông Nam Á cũng chịu ảnh hưởng rõ rệt của An Độ với các loại hình chủ yếu là phủ điều, các bức chạm nỗi, tượng thần, Phật,..

....................................

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

- GV yêu cầu HS trả lời các câu hỏi 1,2 trong trang 58 sgk.

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi 3 trang 58 sgk.

----------------------------------

----------------------- Còn tiếp -------------------------