Giáo án điện tử Lịch sử 12 cánh diều Bài 15: Hồ Chí Minh - Anh hùng giải phóng dân tộc (P2)

MỜI CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC MỚI!

NỘI DUNG BÀI HỌC

PHẦN 3. CHUẨN BỊ VÀ LÃNH ĐẠO CÁCH MẠNG THÁNG TÁM NĂM 1945

Cuối tháng 1/1941, nhận thấy tình hình thế giới và trong nước đang có những chuyển biến tích cực, Nguyễn Ái Quốc quyết định trở về nước để trực tiếp lãnh đạo cách mạng và đóng vai trò đặc biệt quan trọng đối với cách mạng Việt Nam giai đoạn 1941 – 1945.

Khai thác Hình 7, mục Tư liệu, Góc mở rộng, thông tin mục 3 SGK tr.94 – 95 để hoàn thành Phiếu học tập số 1.

THẢO LUẬN THEO NHÓM

Hình 7. Chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh in trên tem kỉ niệm 60 năm ngày thành lập Mặt trận Việt Minh (1941 - 2001)

“Tên ĐỘI VIỆT NAM TUYÊN TRUYỀN GIẢI PHÓNG QUÂN nghĩa là chính trị quan trọng hơn quân sự. Nó là đội tuyên truyền.

…Vì cuộc kháng chiến của ta là cuộc kháng chiến của toàn dân, cần phải động viên toàn dân, vũ trang toàn dân, cho nên trong khi tập trung lực lượng để lập một đội quân đầu tiên, cần phải duy trì lực lượng vũ trang trong các địa phương…”.

(Chỉ thị thành lập Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân, trích trong: Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 3, NXB Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, tr.539)

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

1. Chuẩn bị cho cuộc giải phóng dân tộc

(từ đầu năm 1941 đến trước ngày 13-8-1945)

a. Triệu tập và chủ trì Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương lần thứ 8 (5-1941)

Biểu hiện

Nhiệm vụ chủ yếu trước mắt của cách mạng Việt Nam

Giải phóng dân tộc”; đề cao quyền dân tộc tự quyết.

Khởi nghĩa vũ trang với hình thái giành chính quyền là đi từ khởi nghĩa từng phần tiến lên tổng khởi nghĩa.

Công tác chuẩn bị cho khởi nghĩa là nhiệm vụ trung tâm của toàn Đảng, toàn dân.

Ý nghĩa

Hoàn chỉnh đường lối chuyển hướng chiến lược cách mạng của Đảng.

Ghi nhận sự trở lại của tư tưởng Nguyễn Ái Quốc trong Cương lĩnh chính trị đầu năm 1930 và phát triển lên một tầm cao mới.

Hồ Chủ tịch đã ở lán này trong những ngày Hội nghị Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương lần thứ 8 họp (tháng 5/1941)

b. Chuẩn bị lực lượng chính trị (sáng lập và mở rộng Mặt trận Việt Minh)

Biểu hiện

Đưa sáng kiến thành lập ở mỗi nước Đông Dương một hình thức mặt trận riêng.

Ở Việt Nam đề nghị lấy tên là Việt Nam Độc lập Đồng minh, ra báo Việt Nam độc lập để tuyên truyền.

Một trang báo “Việt Nam Độc lập”, số ra đầu tiên (101) vào ngày 1/8/1941

Mặt trận Việt Minh (T5/1941)

Chương trình cứu nước của Việt Minh

Ý nghĩa

Là chủ trương sáng suốt của Trung ương Đảng và lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc.

Ý nghĩa quan trọng phát triển phong trào cách mạng giải phóng dân tộc. 

Đỉnh cao là thắng lợi của Cách mạng tháng Tám năm 1945. 

Truyền đơn của Việt Minh kêu gọi tiêu trừ Việt gian

c. Chuẩn bị và mở rộng căn cứ địa cách mạng

Biểu hiện

1941

Chọn Cao Bằng làm nơi thí điểm để xây dựng căn cứ địa đầu tiên của cách mạng, sau đó nhân rộng ra các địa bàn khác.

T6/1945

Ra Chỉ thị thành lập Khu giải phóng Việt Bắc, chọn Tân Trào làm thủ đô của Khu giải phóng.

Ý nghĩa

Là nhiệm vụ quan trọng để chuẩn bị sẵn sàng cho cuộc kháng chiến lâu dài.

Cho thấy tầm nhìn chiến lược sâu sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh. 

Tuyên Quang vinh dự được Trung ương Đảng và Bác Hồ chọn là Thủ đô của Khu giải phóng

d. Chuẩn bị lực lượng vũ trang

Biểu hiện

Ra Chỉ thị thành lập Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân.

Giao cho Võ Nguyên Giáp trực tiếp đảm nhận nhiệm vụ này.

Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân (tiền thân của Quân đội nhân dân Việt Nam) thành lập ngày 22/12/1944

T5/1945

Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân. 

Việt Nam

Cứu quốc quân

Việt Nam

Giải phóng quân

Lực lượng xung kích, hỗ trợ cho cuộc Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 thành công.

Ý nghĩa

Là lực lượng nòng cốt hỗ trợ nhân dân kết hợp đấu tranh quân sự với đấu tranh chính trị ngoại giao.

Cuộc đấu tranh đã được nâng lên một hình thức mới, từ đấu tranh chính trị lên đấu tranh vũ trang.

Đồng chí Võ Nguyên Giáp đọc lời tuyên thệ trong ngày thành lập Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân

e. Tiến hành hoạt động đối ngoại

Biểu hiện

Từ 1945, với vai trò vận động tích cực của Hồ Chí Minh:

Lực lượng của Mỹ ở Côn Minh (Trung Quốc)

Mặt trận Việt Minh

Ý nghĩa

Gắn cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc ở Việt Nam với phong trào giải phóng trên thế giới.

Tranh thủ sự ủng hộ của quốc tế.

2. Lãnh đạo Cách mạng tháng Tám năm 1945 (từ ngày 13-8 đến ngày 2-9-1945)

a. Tận dụng thời cơ, phát động Tổng khởi nghĩa trong cả nước và lãnh đạo toàn dân đứng lên giành chính quyền

Biểu hiện

Từ 13/8/1945

• Tận dụng thời cơ, phát lệnh Tổng khởi nghĩa trong cả nước.
• Lãnh đạo toàn dân đứng lên giành chính quyền trước khi quân Đồng minh kéo vào Đông Dương.

Ý nghĩa

Sự nhạy bén của Đảng Cộng sản Việt Nam 

Nhận định tình hình

Dự kiến thời cơ

Chỉ đạo chớp thời cơ lịch sử để khởi nghĩa thành công. 

b. Sáng lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà

--------------- Còn tiếp ---------------