Giáo án lịch sử 10 cánh diều mới nhất Bài 11: văn minh Chăm-pa, văn minh Phù Nam

Ngày soạn:…/…/…

Ngày dạy:…/…/…

BÀI 11: VĂN MINH CHĂM-PA, VĂN MINH PHÙ NAM

(2 tiết)

I. MỤC TIÊU

1. Về kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ:

 - Nêu được cơ sở hình thành của văn minh Chăm-pa, văn mình Phù Nam.

 - Trình bày được những thành tựu tiêu biểu của văn minh Chăm-pa; văn minh Phù Nam về đời sống vật chất, đời sống tinh thần, tổ chức xã hội và Nhà nước.

2. Năng lực

 - Năng lực chung:

·      Tự chủ và tự học: thông qua sưu tầm và sử dụng tư liệu lịch sử để nhận thức được giá trị trường tồn của các nền văn minh cổ trên đất nước Việt Nam.

·      Giao tiếp và hợp tác: thông qua việc sử dụng ngôn ngữ, làm việc nhóm, trao đổi, thảo luận để có ý thức trách nhiệm trong việc góp phần bảo tồn các di sản văn hóa của dân tộc.

 - Năng lực lịch sử:

·      Tìm hiểu lịch sử: Thông qua khai thác hình ảnh, lược đồ và đọc thông tin, tư liệu để nêu được cơ sở hình thành nền văn minh Chăm-pa, văn minh Phù Nam.

·      Nhận thức và tư duy lịch sử: Thông qua việc tìm hiểu hình ảnh minh họa để trình bày được những thành tựu tiêu biểu của văn minh Chăm-pa, văn minh Phù Nam về đời sống vật chất, đời sống tinh thần, tổ chức xã hội và nhà nước.

3. Phẩm chất

 - Ý thức trân trọng truyền thống lao động cần cù, sáng tạo của cộng đồng các dân tộc trên đất nước Việt Nam.

 - Có trách nhiệm trong việc góp phần bảo tồn các di sản văn hóa của dân tộc.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

 - SGK, SGV, SBT Lịch sử 10, Giáo án.

 - Tư liệu, tranh ảnh có liên quan đến bài học.

 - Đoạn phim, video (nếu có).

 - Phiếu học tập, giấy A0, bảng phụ,...

 - Máy tính, máy chiếu (nếu có).

2. Đối với học sinh

 - SGK, SBT Lịch sử 10.

 - Tranh ảnh, tư liệu sưu tầm liên quan đến bài học Văn minh Chăm-pa, văn minh Phù Nam.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế cho HS, giúp HS ý thức được trách nhiệm học tập, hứng thú với bài học mới.

b. Nội dung: GV cho HS xem đoạn phim tư liệu về Thánh địa Mỹ Sơn (Quảng Nam) và đặt câu hỏi: “Đoạn phim tư liệu phản ánh những nội dung gì về di tích lịch sử Thánh địa Mỹ Sơn?”.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về nội dung về di tích lịch sử Thánh địa Mỹ Sơn được phản ánh trong đoạn phim tư liệu.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV trình chiếu cho HS xem đoạn phim tư liệu về di tích Thánh địa Mỹ Sơn (Quảng Nam) - GV trình chiếu cho HS xem đoạn phim tư liệu về di tích Thánh địa Mỹ Sơn (Quảng Nam): https://www.youtube.com/watch?v=SfZRQsrpL2w

- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:  - GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Đoạn phim tư liệu phản ánh những nội dung gì về di tích lịch sử Thánh địa Mỹ Sơn?

- GV hướng dẫn HS - GV hướng dẫn HS thực hiện: địa điểm, thời gian xây dựng, quần thể gồm có những di tích gì, phong cách nghệ thuật của hệ thống đền tháp, tượng điêu khắc, hoa văn trang trí,...

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS xem đoạn phim tư liệu, nêu những nội dung mà đoạn phim tư liệu phản ánh. - HS xem đoạn phim tư liệu, nêu những nội dung mà đoạn phim tư liệu phản ánh.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết). - GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện HS trình bày  - GV mời đại diện HS trình bày nội dung về di tích lịch sử Thánh địa Mỹ Sơn được phản ánh trong đoạn phim tư liệu.

 + Thánh địa Mỹ Sơn được biết đến là công trình nổi tiếng của vương quốc Chăm-pa, với rất nhiều đền đài với lối kiến trúc đặc sắc. Hầu hết các công trình kiến trúc, tác phẩm điêu khắc tại Mỹ Sơn đều chịu ảnh hưởng của Ấn Độ giáo.

 + Các tháp đều có hình chóp, biểu tượng của đỉnh Meru thần thánh, nơi cư ngụ của các vị thần Hin-đu. Các vật trang trí là tượng điêu khắc bằng sa thạch hình Makara, vũ nữ Apsara, sư tử, voi,... được xếp khít với nhau và đến ngày nay vẫn chưa có công trình nghiên cứu nào xác định được chất kết dính, hình người, hình thù lên tháp.

 + Do sự tàn phá của chiến tranh mà đến năm 1975, Mỹ Sơn chỉ còn giữ lại được 32 công trình gồm 20 đền tháp là còn giữ được nét kiến trúc ban đầu. Đến ngày 1-12-1999, thánh địa Mỹ Sơn chính thức được UNESCO công nhận là Di sản văn hoá Thế giới. Trải qua bao nhiêu sự thăng trầm của lịch sử, Mỹ Sơn vẫn đứng vững cho đến ngày hôm nay.

- GV mời đại diện HS khác nhận xét, bổ sung, nêu ý kiến (nếu có).  - GV mời đại diện HS khác nhận xét, bổ sung, nêu ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức. - GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.

- GV dẫn dắt vào bài học:  - GV dẫn dắt vào bài học: Văn minh Chăm-pa và văn minh Phù Nam đều có sự đóng góp quan trọng vào văn hóa và lịch sử của dân tộc Việt Nam. Dù có những điểm tương đồng về cơ sở tự nhiên và cơ cở xã hội, hai nền văn minh này lại có những khác biệt đặc trưng về địa lý. Điều này đã tạo nên sự đa dạng và phong phú của văn hóa Việt Nam. Vậy cơ sở nào để dẫn đến sự hình thành nền văn minh Chăm-pa và nền văn minh Phù Nam? Thành tựu tiêu biểu của các nền văn minh đó là gì? Chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu trong bài học ngày hôm nay – Bài 11: Văn minh Chăm-pa, văn minh Phù Nam.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu về văn minh Chăm-pa

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS nêu được cơ sở hình thành và trình bày được những thành tựu tiêu biểu của văn minh Chăm-pa.

b. Nội dung: GV cho HS làm việc theo cặp, đọc thông tin mục 1, tư liệu kết hợp quan sát Hình 2, 3 để trả lời câu hỏi:

 - Hãy nêu cơ sở về điều kiện tự nhiên, cơ sở về dân cư và xã hội góp phần hình thành nền văn minh Chăm-pa.

 - Trình bày những thành tựu tiêu biểu của nền văn minh Chăm-pa.

c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS về cơ sở hình thành và thành tựu tiêu biểu của văn minh Chăm-pa.

d. Tổ chức hoạt động: