Giáo án và PPT Ngữ văn 11 chân trời Bài 6: Trình bày ý kiến về một vấn đề xã hội trong tác phẩm văn học

NÓI VÀ NGHE: TRÌNH BÀY Ý KIẾN VỀ MỘT VẤN ĐỀ XÃ HỘI 

TRONG TÁC PHẨM VĂN HỌC

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV nhận xét, khen ngợi các HS đã chia sẻ.

- GV dẫn vào bài: Bao giờ cũng thế, văn học – cuộc sống – con người là những yếu tố không thể tách rời nhau để tồn tại riêng biệt. Dường như có một sợi dây vô hình buộc chặt văn học và cuộc sống, tạo nên mối quan hệ vô cùng mật thiết và sâu sắc như lời phát biểu của nhà văn Nguyễn Minh Châu: “Văn học và đời sống là hai vòng tròn đồng tâm mà tâm điểm là con người. Mỗi tác phẩm văn học chỉ là một lát cắt, một tờ biên bản của một chặng đời sống con người ta, trên con đường dài dằng dặc đi đến cõi hoàn thiện”. Vậy nên, trong mỗi tác phẩm văn học đều ít nhất có 1 vấn đề xã hội mà tác giả đã khơi gợi. Vậy, khi trình bày ý kiến về 1 vấn đề xã hội trong tác phẩm văn học, chúng ta cần lưu ý những gì, hãy cùng nhau đi tìm hiểu bài học hôm nay

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Nội dung phần chuẩn bị nói và nghe

- GV yêu cầu HS đọc SGK và nêu yêu cầu về nói: Hãy trình bày ý kiến về một vấn đề xã hội được đặt ra trong tác phẩm văn học hay tác phẩm nghệ thuật mà bạn quan tâm.

Sản phẩm dự kiến:

I. Chuẩn bị nói và nghe

1. Yêu cầu

•   Nêu được vấn đề cần nói cũng như vì sao em chọn vấn đề xã hội đó để nói

•   Trình bày vấn đề đó.

•   Ý kiến quan điểm cá nhân của bạn về vấn đề đó. Nếu luận điểm lý lẽ, dẫn chứng để thuyết phục người nghe

2. Chuẩn bị bài nói

* HS lưu ý

- Xác định đề tài

- Xác định đối tượng người nghe

- Xác định không gian và thời gian nói

* Tìm ý, lập dàn ý

- Tìm ý

. Sử dụng các thông tin, tư liệu đã có trong bài viết.

. Lựa chọn những ý cần nhấn mạnh khi nói, những ý có thể lược bỏ.

- Lập dàn ý

+ Mở đoạn giới thiệu vấn đề xã hội đặt ra từ to văn học hay tp nghệ thuật mà bạn quan tâm

+ Thân đoạn: Xây dựng và sắp xếp các luận điểm (ít nhất hai luận điểm)

+ Kết đoạn: khẳng định lại vấn đề; ý nghĩa và bài học đối với cá nhân và người đọc. 

3. Luyện tập

Hoạt động 2: Trình bày bài nói

+ Gv tổ chức để học sinh trình bày bài nói

+ Gv phát hoặc chiếu bảng kiểm

Sản phẩm dự kiến:

Trình bày bài nói / Lắng nghe và ghi chép

- Người nói: Chú ý cần có mở đầu và kết thúc gây ấn tượng; khi trình bày cần tương tác với người nghe

- Người nghe:  Lắng nghe để nắm bắt ý kiến đánh giá của người nói; sắp xếp các thông tin nhận được; ghi những câu hỏi, ý kiến muốn trao đổi.

Hoạt động 3: Trao đổi, đánh giá

+ Gv gọi học sinh tự nhận xét bài nói của mình và nhận xét bài nói của bạn

+ Hs tiếp tục sử dụng bảng kiểm để tự đánh giá và đánh giá bài nói của bạn

Sản phẩm dự kiến:

* Trao đổi

- Người nói: Lắng nghe với thái độ cầu thị, ghi chép các câu hỏi

- Người nghe: đưa ra các nhận xét, góp ý, câu hỏi về bài nói với giọng điệu nhẹ nhàng, lịch sự

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Khi trình bày ý kiến về một vấn đề xã hội trong tác phẩm văn học, những điều cần lưu ý là gì?

A) Tổ chức bài nói thành ba phần: có mở đầu và kết thúc gây ấn tượng.

B) Tóm tắt hệ thống luận điểm bằng sơ đồ.

C) Dự kiến các ý kiến trái chiều, câu hỏi của người nghe và chuẩn bị câu trả lời.

D) Chuẩn bị các phương tiện phi ngôn ngữ để hỗ trợ.

Câu 2: Bạn được yêu cầu chuẩn bị bài nói về vấn đề “Cách ứng xử của con người với tự nhiên” trong tác phẩm văn học. Bạn sẽ làm gì?

A) Tìm hiểu về tác phẩm và viết bài nói dựa trên nội dung.

B) Tạo sơ đồ hệ thống luận điểm.

C) Chuẩn bị câu trả lời cho các câu hỏi của người nghe.

D) Sử dụng phương tiện phi ngôn ngữ để minh họa2

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: C

Câu 2: A

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Văn học trong đời sống hiện nay thường đề cập đến những vấn đề xã hội nào?

Câu 2: Trong việc phân tích tác phẩm văn học, tại sao việc xác định vấn đề xã hội quan trọng?