Năng lực tự chủ tự học: Chủ động trao đổi với bạn để hoàn thành phiếu học tập và lắng nghe kết quả của cặp HS khác khi trình bày kết quả về hiện tượng phóng xạ.
Năng lực giao tiếp hợp tác: Giao tiếp và hợp tác hiệu quả với bạn khi thực hiện nhiệm vụ minh hoạ cho biện pháp an toàn phóng xạ.
Năng lực giải quyết vấn đề: Xác định và tìm hiểu về hiện tượng phóng xạ.

Năng lực vật lí:

Nhận thức vật lí: Nêu được bản chất tự phát và ngẫu nhiên của sự phân rã phóng xạ; định nghĩa được độ phóng xạ, hằng số phóng xạ; định nghĩa được chu kì bán rã; mô tả được sơ lược một số tính chất của các phóng xạ α, β và γ.
Tìm hiểu tự nhiên: Xác định được độ phóng xạ và đánh giá rủi ro từ độ phóng xạ trong môi trường.
Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Vận dụng được liên hệ H = λN và công thức x = x₀e^–λt, với x là độ phóng xạ, số hạt chưa phân rã hoặc tốc độ số hạt đếm được.

3. Phẩm chất

Chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm trong học tập và thí nghiệm.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU:

1. Đối với giáo viên:

SGK, SBT, SGV Vật lí 12, Kế hoạch bài dạy.
Hình vẽ và đồ thị trong SGK: Hình ảnh khả năng đâm xuyên của các loại tia phóng xạ qua vật chất, hình ảnh sự lệch hướng của các tia phóng xạ trong điện trường đều,…
Phiếu học tập.
Máy chiếu, máy tính (nếu có).

2. Đối với học sinh:

SGK, SBT Vật lí 12.
Hình vẽ liên quan đến nội dung bài học và các dụng cụ học tập theo yêu cầu của GV.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: HS xác định được mục tiêu của bài học về hiện tượng phóng xạ.

b. Nội dung: GV cho HS thảo luận về nội dung mở đầu trong SGK, HS phát biểu ý kiến của bản thân để hình dung ra kiến thức liên quan đến hiện tượng phóng xạ và những điều thắc mắc về hiện tượng phóng xạ, từ đó GV định hướng HS vào nội dung của bài học.

c. Sản phẩm học tập: HS nêu được các nội dung về hiện tượng phóng xạ, phát hiện vấn đề và giải quyết vấn đề cần tìm hiểu.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV kể chuyện kể lịch sử Vật lí về Henri Becquerel đã phát hiện muối Uranium tự phát ra các bức xạ mô hình năm 1896. Năm 1898, Pierre Curie và Marie Currie đã phát hiện hai nguyên tố phóng xạ mới là Polonium và Radium.

BÀI 17: HIỆN TƯỢNG PHÓNG XẠ

- GV nêu vấn đề: Hiện tượng phóng xạ có bản chất là gì? Có những loại tia phóng xạ nào?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS suy nghĩ cá nhân và trả lời câu hỏi.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV gọi 2 – 4 HS nêu những thắc mắc về hiện tượng phóng xạ.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, ghi nhận câu trả lời và dẫn dắt vào bài mới: Phóng xạ là một hiện tượng quan trọng trong lĩnh vực vật lí hạt nhân. Phóng xạ là hiện tượng nguy hiểm nhưng nó cũng được ứng dụng trong khoa học, công nghệ và y học. Để có được câu trả lời đầy đủ và chính xác. Chúng ta cùng tìm hiểu bài học mới: Bài 17: Hiện tượng phóng xạ.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Định nghĩa và tìm hiểu các tính chất cơ bản của hiện tượng phóng xạ

a. Mục tiêu: HS nêu được định nghĩa hiện tượng phóng xạ, nêu được bản chất tự phát và ngẫu nhiên của sự phân rã phóng xạ.

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS thực hiện theo các hoạt động trong SGK để tìm hiểu về hiện tượng phóng xạ.

c. Sản phẩm: Kết quả HS thực hiện các yêu cầu, gợi ý, dẫn dắt của GV để nêu được khái niệm hiện tượng phóng xạ, bản chất tự phát và ngẫu nhiên của hiện tượng phóng xạ.

d. Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV giới thiệu khái niệm hiện tượng phóng xạ thông qua câu chuyện lịch sử Vật lí về hiện tượng phóng xạ.

- GV yêu cầu HS đọc SGK và lần lượt thực hiện những nhiệm vụ sau:

+ Trả lời câu Thảo luận 1 (SGK – tr111): So sánh hiện tượng phóng xạ và phân hạch hạt nhân.

+ Nêu các tính chất của hiện tượng phóng xạ.

- Sau khi HS trả lời, GV kết luận về khái niệm hiện tượng phóng xạ và tính chất của hiện tượng phóng xạ.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc thông tin SGK, trao đổi, thảo luận trả lời các câu hỏi mà GV đưa ra.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện các nhóm báo cáo kết quả thảo luận:

*Trả lời Thảo luận 1 (SGK – tr111)

Phóng xạ và phân hạch hạt nhân đều là các quá trình biến đổi hạt nhân.

Sự phân hạch chỉ xảy ra với những hạt nhân nặng không bền vững. Sản phẩm của quá trình phân hạch là hai hạt nhân có số khối trung bình và một số neutron. Sự phân hạch có thể xảy ra tự phát hoặc bằng cách bắn phá neutron.

Hiện tượng phóng xạ xảy ra với những hạt nhân không bền vững có số khối đa dạng. Sản phẩm của quá trình phóng xạ là tia phóng xạ và hạt nhân con có vị trí tiến hoặc lùi một/hai ô trong bảng tuần hoàn so với hạt nhân mẹ. Quá trình phóng xạ xảy ra hoàn toàn tự phát và ngẫu nhiên.

- GV mời HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- Từ kết quả thảo luận của nhóm, GV nhận xét, đánh giá quá trình HS thực hiện nhiệm vụ.

- GV kết luận về nội dung Hiện tượng phóng xạ.

- GV chuyển sang nội dung Bản chất của các tia phóng xạ.

I. HIỆN TƯỢNG PHÓNG XẠ

1. Định nghĩa

- Phóng xạ là hiện tượng một hạt nhân không bền vững tự phát phân rã, phát ra các tia phóng xạ và biến đổi thành hạt nhân khác.

2. Các tính chất cơ bản của hiện tượng phóng xạ

- Hiện tượng phóng xạ xảy ra có tính tự phát (không chịu tác động của các yếu tố bên ngoài như nhiệt độ, áp suất môi trường,…) và hoàn toàn ngẫu nhiên.

Hoạt động 2. Tìm hiểu bản chất của các tia phóng xạ

a. Mục tiêu: HS mô tả được sơ lược một số tính chất của các phóng xạ α, β và γ.

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS thực hiện theo các hoạt động trong SGK để tìm hiểu về các dạng phóng xạ.

c. Sản phẩm: Kết quả HS thực hiện các yêu cầu, gợi ý, dẫn dắt của GV để nêu được các dạng phóng xạ.

d. Tổ chức thực hiện:

Hoạt động 3. Tìm hiểu về định luật phóng xạ

a. Mục tiêu: HS định nghĩa được hằng số phóng xạ và chu kì bán rã; viết được biểu thức của định luật phóng xạ.

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS thực hiện theo các hoạt động trong SGK để tìm hiểu về định nghĩa hằng số phóng xạ và chu kì bán rã, viết biểu thức của định luật phóng xạ.

c. Sản phẩm: Kết quả HS thực hiện các yêu cầu, gợi ý, dẫn dắt của GV để nêu định nghĩa hằng số phóng xạ và chu kì bán rã, viết biểu thức của định luật phóng xạ.

d. Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV giao lần lượt các nhiệm vụ sau cho các nhóm:

+ Trả lời câu Thảo luận 4 (SGK – tr114)

Quan sát Hình 17.4, xác định những thời điểm mà số hạt của chất phóng xạ đã giảm đi và còn lại một nửa, một phần tư và một phần tám so với số hạt ban đầu.

…………………

III. ĐỊNH LUẬT PHÓNG XẠ. ĐỘ PHÓNG XẠ

1. Định luật phóng xạ

- Chu kì bán rã (T) là khoảng thời gian để một nửa số hạt nhân của một mẫu phóng xạ phân rã.

………………..

--------------------------------------

--------------------- Còn tiếp ----------------------

Trên chỉ là 1 phần của giáo án. Giáo án khi tải về có đầy đủ nội dung của bài. Đủ nội dung của học kì I + học kì II