Thực hiện thí nghiệm để vẽ được các đường sức từ bằng các dụng cụ đơn giản.
Nêu được từ trường là trường lực gây ra bởi dòng điện hoặc nam châm, là một dạng của vật chất tồn tại xung quanh dòng điện hoặc nam châm mà biểu hiện cụ thể là sự xuất hiện của lực từ tác dụng lên một dòng điện hay một nam châm khác đặt trong đó.

2. Năng lực

Năng lực chung:

Năng lực tự học: Chủ động tích cực thực hiện những công việc của bản thân trong học tập thông qua việc tham gia đóng góp ý tưởng, đặt câu hỏi, làm thí nghiệm và trả lời các yêu cầu của GV đưa ra.
Năng lực giao tiếp hợp tác: Thảo luận nhóm, tiếp thu sự góp ý và hỗ trợ thành viên trong nhóm khi tìm hiểu về từ trường.
Năng lực giải quyết vấn đề: Xác định và tìm hiểu về từ trường; tiến hành thí nghiệm để vẽ được các đường sức từ và nêu được khái niệm từ trường.

Năng lực vật lí:

Nêu được khái niệm từ trường.
Thực hiện được thí nghiệm đơn giản để quan sát được từ phổ.
Nêu được khái niệm cảm ứng từ.
Nêu được các đặc điểm của đường sức từ.
Nêu được đặc điểm về phương và chiều đường sức từ của một số dây dẫn đặc biệt.

3. Phẩm chất

Chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm trong học tập và thí nghiệm.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU:

1. Đối với giáo viên:

SGK, SBT, SGV Vật lí 12, Kế hoạch bài dạy.
Hình vẽ và đồ thị trong SGK: Hình ảnh chim manh manh, hình ảnh từ phổ của nam châm thẳng, hình ảnh vecto cảm ứng từ do dòng điện chạy trong dây dẫn thẳng dài vô hạn gây ra tại một điểm bất kì, hình ảnh quy tắc nắm tay phải để xác định chiều đường sức từ của dòng điện thẳng,…
Máy chiếu, máy tính (nếu có).

2. Đối với học sinh:

SGK, SBT Vật lí 12.
Hình vẽ liên quan đến nội dung bài học và các dụng cụ học tập theo yêu cầu của GV.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Từ ví dụ thực tiễn trong đời sống, giúp HS bước đầu xác định được vấn đề của bài học, đưa ra được những ý tưởng ban đầu về từ trường và mô tả từ trường.

b. Nội dung: GV cho HS thảo luận về nội dung mở đầu trong SGK, HS nhớ lại kiến thức về từ trường đã học ở cấp THCS, từ đó định hướng HS vào nội dung của bài học.

c. Sản phẩm học tập: HS nêu được khái niệm từ trường và các các để mô tả từ trường.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chiếu hình ảnh chim manh manh (hình 9.1) cho HS quan sát.

CHƯƠNG 3: TỪ TRƯỜNG

- GV giới thiệu: Các nghiên cứu cho thấy, chim manh manh có khả năng cảm nhận được từ trường dựa vào một số loại protein có trong mắt chim. Đặc điểm này giúp chim dựa vào từ trường của Trái Đất để xác định được phương hướng trong quá trình di cư.

- GV nêu câu hỏi: Vậy từ trường là gì và làm thế nào để mô tả từ trường?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc cá nhân, nhớ lại kiến thức về từ trường đã học ở cấp THCS, suy nghĩ và trả lời câu hỏi.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời 1 – 2 bạn ngẫu nhiên đứng dậy trình bày suy nghĩ của mình.

Gợi ý đáp án:

+ Từ trường là dạng vật chất bao quanh một nam châm (hoặc dây dẫn mang dòng điện).

+ Người ta dùng các đường sức từ để mô tả từ trường.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét và ghi nhận ý kiến của HS.

- GV chưa chốt kiến thức mà dẫn dắt vào bài mới: Để có được câu trả lời đầy đủ và chính xác, chúng ra cùng tìm hiểu bài học mới: Bài 9: Khái niệm từ trường.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tìm hiểu về từ trường

a. Mục tiêu: HS nêu được khái niệm từ trường và thực hiện được thí nghiệm để quan sát hình ảnh từ phổ.

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS thực hiện theo các hoạt động trong SGK để tìm hiểu về khái niệm từ trường và từ phổ.

c. Sản phẩm: Kết quả HS thực hiện các yêu cầu, gợi ý, dẫn dắt của GV để tìm hiểu về từ trường và từ phổ.

d. Tổ chức thực hiện:

Hoạt động 2. Tìm hiểu về cảm ứng từ

a. Mục tiêu: HS nhận biết được khái niệm đường sức từ, các đặc điểm của đường sức từ và phương, chiều đường sức từ của một số dây dẫn đặc biệt.

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS thực hiện theo các hoạt động trong SGK để tìm hiểu về nội dung cảm ứng từ.

c. Sản phẩm:

- Kết quả HS thực hiện các yêu cầu, gợi ý, dẫn dắt của GV để tìm hiểu về khái niệm cảm ứng từ và các tính chất của đường sức từ.

- HS hoàn thành Phiếu học tập số 1, 2, 3.

d. Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1. Tìm hiểu về khái niệm cảm ứng từ

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV đặt vấn đề: Tương tự điện trường, để đặc trưng cho từ trường về phương diện tác dụng lực tại một điểm, người ta đưa ra khái niệm vecto cảm ứng từ, kí hiệu

- GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, nghiên cứu SGK và trả lời câu hỏi sau:

+ Khi đặt các kim nam châm vào vùng không gian có từ trường, kim nam châm có phương như thế nào?

+ Vecto cảm ứng từ có chiều như thế nào?

- Sau khi HS trả lời, GV kết luận về khái niệm cảm ứng từ.

- GV yêu cầu HS thảo luận theo nhóm đôi, nghiên cứu SGK và trả lời nội dung Thảo luận 3 (SGK – tr60)

Khi nào thì ta có thể xem dây dẫn thẳng có dòng điện chạy qua có chiều dài vô hạn?

- GV chiếu hình ảnh vecto cảm ứng từ do dòng điện chạy trong dây dẫn thẳng dài vô hạn gây ra tại một điểm bất kì (hình 9.4) cho HS quan sát.

CHƯƠNG 3: TỪ TRƯỜNG

- GV đặt câu hỏi: Cảm ứng từ tại một điểm gây ra bởi một dòng điện chạy trong dây dẫn thẳng dài vô hạn có phương, chiều như thế nào?

- Sau khi HS trả lời, GV kết luận về cảm ứng từ tại một điểm gây ra bởi dòng điện chạy trong dây dẫn thẳng dài.

- Để củng cố kiến thức vừa học, GV yêu cầu HS thảo luận theo nhóm đôi và trả lời nội dung Luyện tập (SGK – tr61)

Ta đã biết, điện trường là dạng vật chất bao quanh điện tích. Vậy, theo em xung quanh điện tích có thể tồn tại từ trường hay không? Nếu có thì khi nào từ trường xuất hiện xung quanh điện tích?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc thông tin SGK sau đó trao đổi, thảo luận trả lời các câu hỏi mà GV đưa ra.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện các nhóm báo cáo kết quả thảo luận:

*Trả lời Thảo luận 3 (SGK – tr60)

+ Dây dẫn thẳng có dòng điện chạy qua có chiều dài vô hạn trong trường hợp dòng điện chạy qua dây dẫn đó có độ lớn không đổi trên toàn chiều dài của dây.

*Trả lời Luyện tập (SGK – tr61)

+ Từ trường có thể tồn tại xung quanh điện tích.

+ Từ trường xuất hiện khi có sự chuyển động của điện tích.

- GV mời HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- Từ kết quả thảo luận của nhóm, GV nhận xét, đánh giá quá trình HS thực hiện nhiệm vụ.

- GV kết luận về nội dung Khái niệm cảm ứng từ.

- GV chuyển sang nội dung Đường sức từ.

II. CẢM ỨNG TỪ

1. Khái niệm cảm ứng từ

- Để đặc trưng cho từ trường về phương diện tác dụng lực tại một điểm, người ta đưa ra khái niệm vecto cảm ứng từ, kí hiệu .

- Phương của kim nam châm khi nằm cân bằng tại một điểm trong từ trường trùng với phương của vecto cảm ứng từ của từ trường tại điểm đó.

- Chiều của được quy ước là chiều từ cực Nam sang cực Bắc của kim nam châm.

- Cảm ứng từ tại một điểm gây ra bởi một dòng điện chạy trong dây dẫn thẳng dài vô hạn là một vecto nằm trong mặt phẳng vuông góc với dòng điện, có phương tiếp tuyến với đường tròn đi qua điểm đó.

------------------------------

----------------- Còn tiếp ------------------

Trên chỉ là 1 phần của giáo án. Giáo án khi tải về có đầy đủ nội dung của bài. Đủ nội dung của học kì I + học kì II