Năng lực tự chủ tự học: Chủ động, tích cực thực hiện nhiệm vụ học tập, phát triển khả năng tư duy độc lập của HS.
Năng lực giao tiếp hợp tác: Làm việc nhóm, tích cực tham gia thảo luận nhóm, trao đổi và chia sẻ ý tưởng của nội dung học tập.
Năng lực giải quyết vấn đề: Đề xuất vấn đề, nêu giả thuyết, lập kế hoạch, sáng tạo nhiều cách để giải quyết các tình huống thực tế.

Năng lực vật lí:

Nhận thức vật lí: Nhận biết được dấu hiệu vị trí có phóng xạ thông qua các biển báo; nêu được các nguyên tắc an toàn phóng xạ.
Tìm hiểu tự nhiên: Nhận thức được tác động nguy hiểm của hiện tượng phóng xạ đối với sức khỏe và biết cách ứng phó khi xảy ra sự cố phóng xạ.
Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Tuân thủ quy tắc an toàn phóng xạ.

3. Phẩm chất

Chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm trong học tập và thí nghiệm.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU:

1. Đối với giáo viên:

SGK, SBT, SGV Vật lí 12, Kế hoạch bài dạy.
Video/hình ảnh về sự cố phóng xạ tại nhà máy điện hạt nhân Fukushima I, Nhật Bản năm 2011.
Tranh ảnh về các biển báo và quy tắc an toàn phóng xạ.
Phiếu học tập.
Máy chiếu, máy tính (nếu có).

2. Đối với học sinh:

SGK, SBT Vật lí 12.
Hình vẽ liên quan đến nội dung bài học và các dụng cụ học tập theo yêu cầu của GV.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: HS xác định được mục tiêu của bài học về biển báo và quy tắc an toàn phóng xạ.

b. Nội dung: HS quan sát tranh ảnh/video về sự cố rò rỉ phóng xạ và thảo luận sơ lược về an toàn phóng xạ.

c. Sản phẩm học tập: HS nêu được các nội dung về an toàn phóng xạ, phát hiện vấn đề và giải quyết vấn đề cần tìm hiểu.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV trình chiếu video/hình ảnh về sự cố phóng xạ tại nhà máy điện hạt nhân Fukushima I, Nhật Bản năm 2011 và nêu vấn đề:

BÀI 18: AN TOÀN PHÓNG XẠ

Vì sao người ta lo lắng trước các sự cố rò rỉ phóng xạ? Làm thế nào để giữ an toàn khi làm việc trong môi trường phóng xạ?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS suy nghĩ cá nhân và trả lời câu hỏi.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV gọi 2 – 4 HS nêu những thắc mắc về hiện tượng phóng xạ.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, ghi nhận câu trả lời và dẫn dắt vào bài mới: Để tìm hiểu về tác hại của các tia phóng xạ. Chúng ta cùng tìm hiểu bài học mới: Bài 17: Hiện tượng phóng xạ.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tìm hiểu tác hại của các tia phóng xạ

a. Mục tiêu: HS nêu được tác hại của các tia phóng xạ

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS thực hiện theo các hoạt động trong SGK để tìm hiểu về tác hại của các tia phóng xạ.

c. Sản phẩm: Kết quả HS thực hiện các yêu cầu, gợi ý, dẫn dắt của GV để nêu được tác hại của các tia phóng xạ.

d. Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV lần lượt giao HS thực hiện các nhiệm vụ sau:

+ Trả lời câu Thảo luận 1 (SGK – tr117)

Nhắc lại những tính chất cơ bản của các tia phóng xạ α, β và γ.

- GV yêu cầu HS đọc SGK, thảo luận về tác hại của mỗi loại tia phóng xạ.

- GV giao nhiệm vụ cho các nhóm HS trả lời câu Thảo luận 2 (SGK – tr118)

Biết năng lượng của một bức xạ điện từ tỉ lệ nghịch với bước sóng của bức xạ này. Giải thích vì sao các bức xạ gamma gây tác hại sinh lí nghiêm trọng hơn các bức xạ trong vùng nhìn thấy.

- GV kết luận về tác hại của các tia phóng xạ.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc thông tin SGK, trao đổi, thảo luận trả lời các câu hỏi mà GV đưa ra.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện các nhóm báo cáo kết quả thảo luận:

*Trả lời Thảo luận 1 (SGK – tr117)

Tia α có khả năng ion hoá mạnh và đâm xuyên kém. Tia β có khả năng ion hoá kém hơn và đâm xuyên mạnh hơn tia α. Tia γ có khả năng đâm xuyên mạnh hơn nhiều lần so với tia α và β.

*Trả lời Thảo luận 2 (SGK – tr118)

Tia gamma là sóng điện từ có bước sóng rất ngắn. Bước sóng của tia gamma nhỏ hơn nhiều lần so với bước sóng của các bức xạ trong vùng nhìn thấy nên tia gamma mang năng lượng cao gấp nhiều lần so với các bức xạ trong vùng nhìn thấy. Do đó, khả năng đâm xuyên của tia gamma lớn hơn nhiều lần so với các bức xạ trong vùng nhìn thấy và gây tác hại sinh lí nghiêm trọng hơn.

- GV mời HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- Từ kết quả thảo luận của nhóm, GV nhận xét, đánh giá quá trình HS thực hiện nhiệm vụ.

- GV kết luận về nội dung Tác hại của các tia phóng xạ.

- GV chuyển sang nội dung Biển cảnh báo phóng xạ.

I. TÁC HẠI CỦA CÁC TIA PHÓNG XẠ

- Các tia phóng xạ α, β và γ đều mang năng lượng và có khả năng ion hóa các nguyên tử. Vì vật, ngoài những ứng dụng có ích, các tia này có thể gây ra những tác hại lên cơ thể sống.

Hoạt động 2. Nhận biết biển cảnh báo phóng xạ

a. Mục tiêu: HS nhận biết được dấu hiệu vị trí có phóng xạ thông qua các biển báo.

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS thực hiện theo các hoạt động trong SGK để nhận biết dấu hiệu vị trí có phóng xạ thông qua các biển báo.

c. Sản phẩm: Kết quả HS thực hiện các yêu cầu, gợi ý, dẫn dắt của GV để nhận biết biển báo cảnh báo vị trí có phóng xạ.

d. Tổ chức thực hiện: