Giáo án chuyên đề Sinh học 12 cánh diều Ôn tập CĐ 1

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia lớp thành các nhóm (4 - 6 HS), yêu cầu vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học thiết kế áp phích về những nội dung đã học trong Chuyên đề 1.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học thực hiện nhiệm vụ theo hướng dẫn của GV.

- GV quan sát quá trình hoạt động của các nhóm.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- Các nhóm báo cáo sản phẩm.

- GV tổ chức đánh giá sản phẩm của các nhóm.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá (Phụ lục).

- GV tổng kết.

PHIẾU BÀI TẬP: ÔN TẬP CHUYÊN ĐỀ 1

1. Sinh học phân tử ra đời dựa trên các tiền đề khoa học nào?

……………………………………………….…………………….

2. Nêu một số ứng dụng và thành tựu nổi bật của sinh học phân tử trong các lĩnh vực y, dược học, nông, lâm nghiệp và bảo vệ môi trường.

……………………………………………………………….

3. Các nguyên tắc đạo đức sinh học và an toàn sinh học nào cần thực hiện trong nghiên cứu sinh học phân tử?

……………………………………………………………….

Lĩnh vực ứng dụng

Thành tựu

Ví dụ

Y học, 

dược học

- Chẩn đoán phân tử: Các kĩ thuật PCR và giải trình tự DNA, RNA cho phép phát hiện sớm các bệnh di truyền khác nhau ở người.

- Liệu pháp gene: Các kĩ thuật sinh học phân tử được ứng dụng trong điều trị bệnh di truyền bằng gene, trong đó, gene sai hỏng được chỉnh sửa hoặc thay thế bằng gene lành.

- Y học cá nhân: Nghiên cứu di truyền cá nhân ảnh hưởng đến phản ứng với thuốc, từ đó tối ưu hóa thuốc trong điều trị.

- Dịch tễ học phân tử: nghiên cứu dịch tễ học.

- Sàng lọc ung thư vú.

- Chuyển gene HBB lành chữa bệnh tan máu bẩm sinh.

- Phân tích di truyền gene CYP2D6.

- Xác định nhanh chóng virus SARS-CoV2.

Nông, lâm nghiệp

- Giải mã hệ gene của cây trồng, vật nuôi.

- Tạo sinh vật biến đổi gene.

- Chẩn đoán và quản lí bệnh hại: xác định các tác nhân gây bệnh cho cây trồng, vật nuôi.

- Mã vạch DNA, vân tay DNA: bảo tồn, định hướng khai thác tài nguyên di truyền.

- Sử dụng dữ liệu giải trình tự hệ gene của cây lúa → tổ hợp tính trạng tăng số hạt/bông cho giống Khang Dân.

- Giống ngô, đậu tương biến đổi gene.

- Kit chẩn đoán kéo lá Fusarium.

Cơ chế điều hòa phiên mã của gene

Cơ chế điều hòa quá trình phiên mã ở operon lac của vi khuẩn E.coli.

Giúp hiểu rõ cơ chế kiểm soát và điều hòa sự truyền thông tin di truyền từ DNA đến mRNA, ứng dụng trong nghiên cứu về các nguyên nhân gây bệnh và các can thiệp y khoa, liệu pháp gene.

Công nghiệp

- Tạo vi khuẩn tái tổ hợp mang các gene mã hóa enzyme, hợp chất hóa học cần thiết trong công nghiệp.

- Kiểm tra thực phẩm nhiễm khuẩn, kiểm tra thực phẩm có hay không chứa sản phẩm biến đổi gene.

- Enzyme amylase hoặc lipase được dùng trong công nghiệp chế biến thực phẩm.

- Kit phát hiện sản phẩm đậu tương biến đổi gene.

Bảo vệ 

môi trường

- Vi khuẩn biến đổi gene được sử dụng để xử lí tác nhân gây ô nhiễm môi trường.

- Cây trồng biến đổi gene kháng sâu bệnh.

- Sinh vật biến đổi gene cố định nitrogen.

Cho phép thực hiện các thao tác trên DNA, từ đó cho phép phát triển các kĩ thuật là các công cụ sinh học phân tử cơ bản.

Năng lượng

- Sinh vật biến đổi gene tạo sinh khối → nhiên liệu sinh học.

- Vi khuẩn tái tổ hợp giúp nâng cao hiệu suất của pin nhiên liệu vi sinh vật.

Giống cỏ switchgrass chuyển gene PvMYB4.