Giáo án chuyên đề Sinh học 12 cánh diều Ôn tập CĐ 3

Ngày soạn:…/…/…

Ngày dạy:…/…/…

ÔN TẬP CHUYÊN ĐỀ 3

I. MỤC TIÊU 

1. Kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ:

• Củng cố kiến thức đã học trong Chuyên đề 3.

• Vận dụng những hiểu biết về sinh thái nhân văn để đề xuất các hành vi nhằm góp phần làm tăng cường đa dạng sinh học ở địa phương.

2. Năng lực

Năng lực chung:

• Năng lực tự chủ và tự học: Tự nhận ra và điều chỉnh được những sai sót, hạn chế của bản thân trong quá trình học tập các nội dung về sinh thái nhân văn; biết tự điều chỉnh cách học tập môn Sinh học cho phù hợp.

• Năng lực giao tiếp và hợp tác: Lựa chọn được hình thức làm việc nhóm để hoàn thành nhiệm vụ học tập.

• Giải quyết vấn đề và sáng tạo: Nêu được ý tưởng mới trong việc hệ thống hoá kiến thức về sinh thái nhân văn.

Năng lực sinh học: 

• Năng lực nhận thức sinh học: 

  • Tìm được từ khoá và sử dụng được thuật ngữ khoa học để kết nối thông tin theo logic có ý nghĩa trong việc xây dựng sơ đồ hệ thống hoá kiến thức về sinh thái nhân văn.

  • Sử dụng được các hình thức ngôn ngữ biểu đạt khác nhau để hoàn thành các bài tập ôn tập Chuyên đề 3.

• Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Vận dụng những hiểu biết về sinh thái nhân văn để giải thích được những hiện tượng thường gặp trong đời sống.

3. Phẩm chất

• Chăm chỉ: Có ý thức đánh giá điểm mạnh, điểm yếu của bản thân, thuận lợi, khó khăn khi học tập về sinh thái nhân văn.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

• Sơ đồ hệ thống hóa kiến thức Chuyên đề 3.

• Bộ câu hỏi có nội dung về sinh thái nhân văn.

• Máy tính, máy chiếu.

2. Đối với học sinh

• SCĐ Sinh học 12 - Cánh Diều.

• Nghiên cứu bài học trước giờ lên lớp.

• Bảng trắng, bút lông.

• Biên bản thảo luận.

• Thiết bị (máy tính, điện thoại,...) có kết nối mạng internet.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

Hoạt động 1: Hệ thống hóa kiến thức

a. Mục tiêu: Tìm được từ khoá và sử dụng được thuật ngữ khoa học để kết nối thông tin theo logic có ý nghĩa trong việc xây dựng sơ đồ hệ thống hoá kiến thức về sinh thái nhân văn. 

b. Nội dung: HS hệ thống hóa kiến thức đã học trong Chuyên đề 3 thông qua hoạt động thiết kế áp phích.

c. Sản phẩm học tập: Áp phích của các nhóm HS về Chuyên đề 3.

d. Tổ chức hoạt động:

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

a. Mục tiêu: Sử dụng được các hình thức ngôn ngữ biểu đạt khác nhau để hoàn thành các bài tập ôn tập Chuyên đề 3.

b. Nội dung: HS củng cố được kiến thức đã học trong Chuyên đề 3. Sinh thái nhân văn.

c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS cho các bài tập trong SCĐ.

d. Tổ chức hoạt động:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS thảo luận cặp đôi trả lời câu hỏi sau: Ở vùng ven biển các khu bảo tồn biển, việc quy định cấm khai thác các loài thủy hải sản vào những thời điểm nhất định trong năm, nhất là vào mùa sinh sản, có ý nghĩa như thế nào đối với bảo tồn những loài này?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS vận dụng kiến thức, thảo luận trả lời câu hỏi.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- Đại diện HS trình bày.

Hướng dẫn trả lời: Việc quy định cấm khai thác các loài thủy hải sản nhằm duy trì và phát triển quần thể của các sinh vật này. Khai thác quá mức trong khoảng thời gian này có thể dẫn đến sự suy giảm nhanh chóng về số lượng cá thể trưởng thành, gây tác động nghiêm trọng đến sự ổn định và tính đa dạng của quần thể thủy hải sản. 

- HS còn lại theo dõi, nhận xét, góp ý.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, chỉnh sửa và công bố kết quả điểm số cho phần thi của các nhóm.

C. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

a. Mục tiêu: Vận dụng những hiểu biết về sinh thái nhân văn để giải thích được những hiện tượng thường gặp trong đời sống.

b. Nội dung: HS vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học để giải quyết các bài tập trong SCĐ.

c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS cho các bài tập trong SCĐ.

d. Tổ chức hoạt động:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm (3 - 4 HS) trả lời các câu hỏi sau:

1. Những hoạt động chủ yếu nào làm suy thoái hệ sinh thái? Em hãy đề xuất một số hành động để không gây tổn hại đến hệ sinh thái.

2. Ở một khu vực nông thôn ven rừng, người dân khai thác cây rừng làm củi đốt. Sự gia tăng dân số làm tăng nhu cầu nhiên liệu, dẫn tới sự suy giảm diện tích rừng, điều này làm giảm nguồn nước tưới cho cây trồng vào mùa khô. Khi không đủ nguồn nhiên liệu từ rừng, người dân tận dụng các phụ phẩm nông nghiệp và phân gia súc để làm nhiên liệu, dẫn tới giảm nguồn phân bón cho cây trồng. Để khắc phục tình trạng thiếu nhiên liệu, các hộ dân được trang bị các bể biogas, sử dụng phân gia súc để sản xuất khí làm nhiên liệu. Việc trang bị bể biogas cho các hộ dân đã dẫn đến chuỗi tác động, mang lại hiệu quả tích cực đối với đời sống của người dân, hệ sinh thái rừng được phục hồi, năng suất cây trồng tăng lên.

Hãy vẽ một sơ đồ để giải thích chuỗi tác động của việc trang bị bể biogas đến đời sống người dân và hệ sinh thái rừng ở địa phương trên.

3. Trong quy hoạch đô thị, tăng cường đa dạng sinh học được coi là yếu tố nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. Đa dạng sinh học trong các khu vực đô thị có thể phục vụ nhiều mục đích. Ví dụ: Trồng nhiều cây xanh có thể đóng vai trò chắn gió, tạo ra một tiểu khí hậu mát mẻ hơn, hấp thụ một số chất gây ô nhiễm không khí và nước mặt sau những trận mưa lớn. Các chính sách khuyến khích sản xuất thực phẩm tươi sống tại địa phương có thể thúc đẩy việc sử dụng tài nguyên bền vững và nâng cao sức khoẻ. Trồng các loại trái cây và rau quả ở vùng ngoại ô của nhiều thị trấn có thể thúc đẩy an ninh lương thực và duy trì dân số địa phương.

Dựa vào các thông tin trên hãy trả lời các câu hỏi sau:

a. Đa dạng sinh học mang lại những lợi ích gì đối với con người ở khu vực đô thị?

b. Đưa ra gợi ý làm tăng cường đa dạng sinh học ở khu vực em đang sống.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học để trả lời câu hỏi vào vở ghi.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- Đại diện nhóm trình bày kết quả thảo luận:

1. Những hoạt động làm suy thoái hệ sinh thái:

• Bùng nổ dân số.

• Gây ô nhiễm môi trường.

• Khai thác cạn kiệt các nguồn tài nguyên.

• Phá hủy các hệ sinh thái.

• Phát triển công nghiệp gây tăng hiệu ứng nhà kính, biến đổi khí hậu.

Một số hành động để không gây tổn hại đến hệ sinh thái:

• Có kế hoạch khai thác và phát triển bền vững.

• Bảo vệ môi trường và hệ sinh thái.

• Nâng cao ý thức của người dân về phát triển bền vững.

• Nghiêm cấm các hành động khai thác tài nguyên trái phép.

2. Sơ đồ:

--------------------------------------

--------------------- Còn tiếp ----------------------