Giáo án chuyên đề Sinh học 12 cánh diều Ôn tập CĐ 2

Ngày soạn:…/…/…

Ngày dạy:…/…/…

ÔN TẬP CHUYÊN ĐỀ 2

I. MỤC TIÊU 

1. Kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ:

• Củng cố kiến thức đã học trong Chuyên đề 2.

• Vận dụng những hiểu biết về kiểm soát sinh học để giải thích được những hiện tượng thường gặp trong đời sống.

2. Năng lực

Năng lực chung:

• Năng lực tự chủ và tự học: Tự nhận ra và điều chỉnh được những sai sót, hạn chế của bản thân trong quá trình học tập các nội dung về kiểm soát sinh học; biết tự điều chỉnh cách học tập môn Sinh học cho phù hợp.

• Năng lực giao tiếp và hợp tác: Lựa chọn được hình thức làm việc nhóm để hoàn thành nhiệm vụ học tập.

• Giải quyết vấn đề và sáng tạo: Nêu được ý tưởng mới trong việc hệ thống hoá kiến thức về kiểm soát sinh học.

Năng lực sinh học: 

• Năng lực nhận thức sinh học: 

  • Tìm được từ khoá và sử dụng được thuật ngữ khoa học để kết nối thông tin theo logic có ý nghĩa trong việc xây dựng sơ đồ hệ thống hoá kiến thức về kiểm soát sinh học.

  • Sử dụng được các hình thức ngôn ngữ biểu đạt khác nhau để hoàn thành các bài tập ôn tập Chuyên đề 2.

• Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Vận dụng những hiểu biết về kiểm soát sinh học để giải thích được những hiện tượng thường gặp trong đời sống.

3. Phẩm chất

• Chăm chỉ: Có ý thức đánh giá điểm mạnh, điểm yếu của bản thân, thuận lợi, khó khăn khi học tập về kiểm soát sinh học.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

• Sơ đồ hệ thống hóa kiến thức Chuyên đề 2.

• Bộ câu hỏi có nội dung về kiểm soát sinh học.

• Máy tính, máy chiếu.

2. Đối với học sinh

• SCĐ Sinh học 12 - Cánh Diều.

• Nghiên cứu bài học trước giờ lên lớp.

• Bảng trắng, bút lông.

• Biên bản thảo luận.

• Thiết bị (máy tính, điện thoại,...) có kết nối mạng internet.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

Hoạt động 1: Hệ thống hóa kiến thức

a. Mục tiêu: Tìm được từ khoá và sử dụng được thuật ngữ khoa học để kết nối thông tin theo logic có ý nghĩa trong việc xây dựng sơ đồ hệ thống hoá kiến thức về kiểm soát sinh học. 

b. Nội dung: HS hệ thống hóa kiến thức đã học trong Chuyên đề 2 thông qua hoạt động thiết kế áp phích.

c. Sản phẩm học tập: Áp phích của các nhóm HS về Chuyên đề 2.

d. Tổ chức hoạt động:

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

a. Mục tiêu: Sử dụng được các hình thức ngôn ngữ biểu đạt khác nhau để hoàn thành các bài tập ôn tập Chuyên đề 2.

b. Nội dung: HS củng cố được kiến thức đã học trong Chuyên đề 2. Kiểm soát sinh học.

c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS cho các bài tập trong SCĐ.

d. Tổ chức hoạt động:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS thảo luận cặp đôi trả lời các câu hỏi sau: Những phát biểu sau đây là đúng hay sai? Giải thích.

a. Kiểm soát các loài sinh vật gây hại chủ yếu dựa trên mối quan hệ đối kháng giữa các loài sinh vật.

b. Sử dụng thường xuyên phân bón sinh học trong sản xuất sẽ làm đất trồng nhanh bị bạc màu.

c. Biện pháp kiểm soát sinh học có thể phát triển dựa trên mối quan hệ hỗ trợ giữa các loài sinh vật.

d. Thuốc trừ sâu sinh học thường có tác dụng dập dịch nhanh hơn thuốc trừ sâu hoá học. e. Sử dụng thuốc trừ sâu hoá học là một biện pháp của kiểm soát sinh học.

g. Phân bón hữu cơ chỉ có chứa các chất dinh dưỡng cho cây trồng, không chứa các vi sinh vật hữu ích.

h. Thuốc trừ sâu sinh học có tác dụng kiểm soát sinh vật gây hại trong thời gian dài.

i. Tác dụng của thuốc trừ sâu sinh học không bị ảnh hưởng bởi nhiệt độ môi trường.

k. Phân bón sinh học có tác động lên cây trồng chậm hơn so với phân bón hoá học.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS vận dụng kiến thức, thảo luận trả lời câu hỏi.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- Đại diện HS trình bày.

Hướng dẫn trả lời: 

a. Đúng

b. Sai: Thực tế, các chất hữu ích trong phân bón sinh học thường giúp cải thiện cấu trúc đất và tăng cường sự sống của vi sinh vật có ích.

c. Đúng

d. Sai: Thuốc trừ sâu sinh học thường không có tác dụng dập dịch nhanh hơn thuốc trừ sâu hóa học. Đôi khi thời gian kiểm soát sâu bệnh bằng thuốc trừ sâu sinh học có thể lâu hơn so với thuốc trừ sâu hóa học. 

e. Sai: Sử dụng thuốc trừ sâu hoá học thường được xem là một phương pháp kiểm soát hóa học.

g. Sai: Phân bón hữu cơ thường chứa các vi sinh vật hữu ích như vi khuẩn cố định nitrogen và nấm Mycorrhiza.

h. Đúng

i. Sai: Thuốc trừ sâu có chứa các tác nhân sinh học chịu ảnh hưởng trực tiếp từ nhiệt độ.

k. Sai: Thực tế, một số chất dinh dưỡng trong phân bón sinh học có thể được cây trồng hấp thụ nhanh hơn phân bón hóa học.

- HS còn lại theo dõi, nhận xét, góp ý.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, chỉnh sửa và công bố kết quả điểm số cho phần thi của các nhóm.

C. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

a. Mục tiêu: Vận dụng những hiểu biết về kiểm soát sinh học để giải thích được những hiện tượng thường gặp trong đời sống.

b. Nội dung: HS vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học để giải quyết các bài tập trong SCĐ.

c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS cho các bài tập trong SCĐ.

d. Tổ chức hoạt động:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm (3 - 4 HS) trả lời các câu hỏi sau:

1. Vi khuẩn B. thuringiensis có khả năng sinh tổng hợp tinh thể protein diệt côn trùng. Vi khuẩn này đã được sử dụng để sản xuất chế phẩm Bt diệt côn trùng (hình 1).

a. Sử dụng chế phẩm Bt diệt côn trùng là biện pháp kiểm soát sinh học nào? Giải thích.

b. Vì sao chế phẩm Bt không gây độc cho người và vật nuôi?

c. Vì sao chế phẩm Bt có tác dụng diệt côn trùng trong một thời gian dài?

d. Cần phải lưu ý điều gì để chế phẩm Bt phát huy tốt nhất hiệu quả khi sử dụng?

2. Phân bón vi sinh là loại chế phẩm đang được khuyến khích sử dụng trong sản xuất nông nghiệp bền vững.

a. Cần lưu ý gì để chế phẩm phân bón vi sinh phát huy tốt nhất hiệu quả khi sử dụng?

b. Khi được sử dụng, chế phẩm phân bón vi sinh mang lại những lợi ích gì cho con người và hệ sinh thái?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học để trả lời câu hỏi vào vở ghi.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- Đại diện nhóm trình bày kết quả thảo luận:

1. a) Sử dụng chế phẩm Bt diệt côn trùng là biện pháp kiểm soát sinh học sử dụng thuốc trừ sâu hợp lí. Vì chế phẩm Bt được sử dụng để phòng trừ sâu bệnh gây hại và chế phẩm này có chứa tác nhân sinh học.

b) Chế phẩm Bt không gây độc cho người và vật nuôi vì: Protein độc hại trong chế phẩm Bt chỉ tác động đối với sâu bệnh có hệ thống tiêu hóa phù hợp để tiếp xúc với protein đó.

c) Vì chế phẩm Bt chứa tinh thể diệt côn trùng khiến côn trùng sau khi ăn phải sẽ chết nhưng khó có cơ chế chống lại, nếu có cần trải qua quá trình tiến hóa lâu dài để giữ lại gene quy định tính trạng đó.

d) Lưu ý:

• Tuân thủ hướng dẫn sử dụng được cung cấp trên nhãn sản phẩm để xác định liều lượng và cách dùng phù hợp.

• Sử dụng chế phẩm Bt vào thời điểm phù hợp trong chu kỳ phát triển của sâu bệnh để đảm bảo hiệu quả cao nhất.

• Đảm bảo phun đều chế phẩm Bt trên toàn bộ cây trồng hoặc khu vực cần bảo vệ.

• Theo dõi hiệu quả của chế phẩm Bt sau khi sử dụng và điều chỉnh sao cho hợp lí.

---------------------------------------

------------------ Còn tiếp ------------------------