Giáo án Địa lí 12 kết nối Bài 7: Lao động và việc làm

Ngày soạn:…/…/…

Ngày dạy:…/…/…

BÀI 7: LAO ĐỘNG VÀ VIỆC LÀM

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ: 

• Trình bày được đặc điểm nguồn lao động; phân tích được tình hình sử dụng lao động theo ngành, theo thành phần kinh tế, theo thành thị và nông thôn ở nước ta.

• Phân tích được vấn đề việc làm ở nước ta.

• Nêu được các hướng giải quyết việc làm ở nước ta.

• Liên hệ được thực tế địa phương về vấn đề lao động, việc làm.

• Phân tích được các biểu đồ, bảng số liệu về lao động và việc làm. 

2. Năng lực

Năng lực chung:

• Giao tiếp và hợp tác: khả năng thực hiện nhiệm vụ một cách độc lập hay theo nhóm; Trao đổi tích cực với giáo viên và các bạn khác trong lớp.
• Tự chủ và tự học: biết lắng nghe và chia sẻ ý kiến cá nhân với bạn, nhóm và GV. Tích cực tham gia các hoạt động trong lớp.
• Giải quyết vấn đề và sáng tạo: biết phối hợp với bạn bè khi làm việc nhóm, tư duy logic, sáng tạo khi giải quyết vấn đề.

Năng lực riêng: 

• Năng lực tìm hiểu địa lí: Khai thác và sử dụng Hình 7.1 – 7.2, Bảng 7.1 – 7.3 để tìm hiểu về đặc điểm nguồn lao động; tình hình sử dụng lao động theo ngành, theo thành phần kinh tế, theo thành thị và nông thôn ở nước ta; vấn đề việc làm ở nước ta; các hướng giải quyết việc làm ở nước ta.

• Năng lực nhận thức và tư duy địa lí: Trình bày được đặc điểm nguồn lao động; phân tích được tình hình sử dụng lao động theo ngành, theo thành phần kinh tế, theo thành thị và nông thôn ở nước ta; Phân tích được vấn đề việc làm ở nước ta; Nêu được các hướng giải quyết việc làm ở nước ta.

• Năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng: Sưu tầm thông tin trên sách, báo, internet để tìm hiểu về một số ngành nghề mới có nhiều cơ hội việc làm ở nước ta.

3. Phẩm chất

• Trách nhiệm: Tích cực đánh giá cá nhân, đánh giá đồng đẳng, khách quan, đóng góp vào quá trình học tập, kiểm tra, đánh giá.

• Chăm chỉ: Luôn cố gắng vươn lên đạt kết quả tốt trong học tập; Có ý thức vận dụng kiến thức, kĩ năng học được ở nhà trường, từ sách báo và các nguồn tin cậy khác vào trong học tập và đời sống hằng ngày. 

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC 

1. Đối với giáo viên

• Giáo án, SGK, SGV, SBT Địa lí 12 – Kết nối tri thức. 

• Hình ảnh, video về thị trường lao động, việc làm ở Việt Nam.

• Phiếu học tập.

• Máy tính, máy chiếu (nếu có).

2. Đối với học sinh

• SGK, SBT Địa lí 12 – Kết nối tri thức.

• Atlat Địa lí Việt Nam. 

• Thiết bị điện tử có kết nối internet.

• Đọc trước nội dung bài học và sưu tầm tranh ảnh, tư liệu về bài học Lao động và việc làm.

III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo sự hứng khởi cho HS và hình thành những từ khóa có liên quan đến bài học. 

b. Nội dung: GV tổ chức cho HS chơi trò chơi “Nhanh như chớp”, HS kể tên các ngành nghề trong xã hội hiện nay. 

c. Sản phẩm: Tên các ngành nghề trong xã hội hiện nay.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV tổ chức cho HS chơi trò chơi “Nhanh như chớp”.

- GV phổ biến luật chơi cho HS:

+ HS chia thành 2 đội chơi, yêu cầu HS kể tên các ngành nghề trong xã hội hiện nay.

+ Mỗi đội chơi lần lượt kể tên một ngành nghề. HS trả lời sau không trùng với các đáp án đã có.

+ Thời gian chờ cho mỗi đội là 3 giây. Nếu vượt quá 3 giây mà đội không đưa ra câu trả lời, đội đối phương sẽ giành chiến thắng. 

+ GV gọi ngẫu nhiên thành viên trong mỗi đội trả lời ở mỗi lượt thay vì HS tự xung phong trả lời.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

HS tích cực tham gia trò chơi.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

GV mời đại diện HS mỗi nhóm lần lượt nêu tên các ngành nghề trong xã hội hiện nay.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận:

Tên một số ngành nghề trong xã hội hiện nay:

+ Ngành công nghệ thông tin.

+ Ngành quản trị kinh doanh.

+ Ngành marketing.

+ Ngành xây dựng.

+ Ngành công nghệ thực phẩm.

+ Ngành du lịch, quản lí khách sạn.

+ Ngành điện, cơ khí.

+ Ngành tư vấn tâm lí xã hội.

+ Ngành giáo dục.

+ ….

- GV tuyên bố đội thắng cuộc.

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Với quy mô dân số đông, nước ta có nguồn lao động dồi dào và trình độ lao động ngày càng được nâng cao. Đây là nguồn lực quan trọng cho sự phát triển kinh tế đất nước. Vậy, làm thế nào để giải quyết tốt mối quan hệ giữa lao động và việc làm? Các hướng giải quyết việc làm ở nước ta hiện nay ra sao? Chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu trong bài học ngày hôm nay – Bài 7: Lao động và việc làm.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tìm hiểu về đặc điểm nguồn lao động

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Trình bày được đặc điểm nguồn lao động.

- Phân tích được các biểu đồ, bảng số liệu lao động.

b. Nội dung: GV yêu cầu HS thảo luận cặp đôi, khai thác Hình 7.1, thông tin mục I.1,2,3 SGK tr.37 – 38 và trả lời câu hỏi: Trình bày đặc điểm nguồn lao động của nước ta?

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về đặc điểm nguồn lao động nước ta.

d. Tổ chức thực hiện:

Hoạt động 2. Tìm hiểu về vấn đề sử dụng lao động

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Phân tích được tình hình sử dụng lao động theo ngành, theo thành phần kinh tế, theo thành thị và nông thôn ở nước ta. 

b. Nội dung: GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, khai thác Hình 7.2, Bảng 7.1 – 7.2, mục II.1,2,3 SGK tr.38 – 39 và hoàn thành Phiếu học tập số 1.

c. Sản phẩm: Phiếu học tập số 1 về vấn đề sử dụng lao động.

d. Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS	DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, khai thác Hình 7.2, Bảng 7.1 – 7.2, mục II.1,2,3 SGK tr.38 – 39 và hoàn thành Phiếu học tập số 1.   PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 SỬ DỤNG LAO ĐỘNG Câu 1. Dựa vào bảng 7.1 và thông tin mục II.1 SGK, hãy cho biết cơ cấu lao động theo ngành kinh tế có xu hướng chuyển dịch ra sao? Bảng 7.1. Cơ cấu lao động từ 15 tuổi trở lên đang làm việc hằng năm phân theo ngành kinh tế của nước ta  giai đoạn 2000 -2021  (Đơn vị: %)                              Năm Ngành 2000 2010 2015 2021 Nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản 65,1 48,4 43,6 29,1 Công nghiệp và xây dựng 13,1 20,9 23,0 33,1 Dịch vụ 21,8 30,7 33,7 37,8 (Nguồn: Niên giám thống kê Việt Nam  năm 2001, 2011, 2016, 2022) ……………………. Câu 2. Dựa vào hình 7.2 và thông tin mục II.2 SGK, hãy cho biết sự chuyển dịch cơ cấu lao động theo thành phần kinh tế thể hiện điều gì? ……………………………………. Câu 3. Dựa vào bảng 7.2 và thông tin mục II.3 SGK, hãy nhận xét sự chuyển dịch cơ cấu lao động theo thành thị và nông thôn ở nước ta.                                   Năm  Khu vực  2000 2010 2015 2021 Nông thôn 76,9 71,7 68,8 63,3 Thành thị 23,1 28,3 31,2 36,7   …………………….   - GV cung cấp thêm cho HS một số tư liệu về tình hình sử dụng lao động ở nước ta. Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập - HS khai thác tư liệu, thông tin, thảo luận và trả lời câu hỏi. - GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết). Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận - GV mời đại diện 3 nhóm lần lượt trình bày về tình hình sử dụng lao động theo ngành, theo thành phần kinh tế, theo thành thị và nông thôn ở nước ta.  - GV yêu cầu các HS còn lại lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có). Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập - GV nhận xét, đánh giá và kết luận: + Tỉ lệ lao động trong khu vực nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản giảm. Tỉ lệ lao động trong khu vực công nghiệp, xây dựng, dịch vụ tăng. + Tỉ lệ lao động trong khu vực kinh tế Nhà nước và ngoài Nhà nước giảm. Tỉ lệ lao động trong khu vực có vốn đầu tư nước ngoài tăng. + Cơ cấu lao động giữa thành thị và nông thôn có xu hướng tăng tỉ lệ lao động thành thị.   - GV chuyển sang nội dung mới.	2. Tình hình sử dụng lao động a. Theo ngành kinh tế Cùng với quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, cơ cấu lao động ở nước ta cũng chuyển dịch tích cực:  - Khu vực công nghiệp, xây dựng, dịch vụ: tỉ trọng lao động có xu hướng tăng. - Khu vực nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản: tỉ trọng lao động có xu hướng giảm.  b. Theo thành phần kinh tế - Quá trình hội nhập nền kinh tế quốc tế và khu vực đã làm thay đổi cơ cấu lao động theo thành phần kinh tế ở nước ta.  - Cơ cấu lao động thay đổi theo xu hướng: + Khu vực Nhà nước: giảm tỉ lệ lao động. + Khu vực có vốn đầu tư nước ngoài: tăng tỉ lệ lao động. + Khu vực ngoài Nhà nước: chiếm tỉ lệ cao nhất.  c. Theo thành thị và nông thôn - Nước ta có 18,5 triệu lao động ở khu vực thành thị và 32,1 triệu lao động ở khu vực nông thôn (năm 2021).  - Cơ cấu lao động giữa thành thị và nông thôn có xu hướng tăng tỉ lệ lao động thành thị.
ĐÁP ÁN PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

--------------- Còn tiếp ---------------