Giáo án điện tử Ngữ văn 12 cánh diều Bài 4: Viết bài nghị luận về một vấn đề có liên quan đến tuổi trẻ

VIẾT BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN TUỔI TRẺ

1. ĐỊNH HƯỚNG

• Viết bài văn nghị luận về một vấn đề có liên quan đến tuổi trẻ là trình bày một cách thuyết phục những quan điểm, suy nghĩ, đánh giá của em về một vấn đề gần gũi, thiết thực nhưng cũng rất giàu ý nghĩa như: lối sống, hoài bão, khát vọng, cống hiến,... của tuổi trẻ. 

• Khi bàn luận về một vấn đề có liên quan đến tuổi trẻ, cần nêu được quan điểm, các lí lẽ và bằng chứng tin cậy, xác đáng. Cần chú ý xem xét vấn đề từ nhiều phía: có thể là cách nghĩ, cách sống đúng hoặc là những biểu hiện còn lệch lạc, đan xen giữa cái tốt và chưa tốt, phù hợp và chưa phù hợp,... Nội dung bàn luận về một vấn đề của tuổi trẻ cần mang màu sắc của thời đại và gắn với một lớp người ở một khu vực địa lí, trong một giai đoạn cụ thể. Vì thế, người viết cần đưa ra những nhận xét, đánh giá, lí giải trên cơ sở những đặc điểm chung của thời đại, đồng thời phải chú ý tính lịch sử, văn hóa riêng của từng vùng miền, tránh cái nhìn phiến diện, một chiều. Dù bàn luận về vấn đề gì, liên quan đến tuổi trẻ ở giai đoạn lịch sử nào, người viết cũng cần chỉ ra ý nghĩa thời sự, bài học đối với tuổi trẻ nói chung và với cá nhân mình.

• Trong sách Ngữ văn 12, phần Viết có ba bài nghị luận về một vấn đề có liên quan đến tuổi trẻ. Vấn đề ở mỗi bài viết đều liên quan chặt chẽ với nội dung phần đọc hiểu của từng bài. Ở Bài 4, các em được luyện tập viết bài nghị luận bàn về lẽ sống, hoài bão, cống hiến,... của tuổi trẻ.

• Để viết bài văn nghị luận về một vấn đề có liên quan đến tuổi trẻ, các em cần chú ý:

• Xác định mục đích của bài viết.

• Lựa chọn vấn đề cần bàn luận: Đó là vấn đề gì? Vấn đề đó có phải là hiện tượng phổ biến và có ý nghĩa với tuổi trẻ không? Dựa vào đâu để xác định được điều đó?

• Tìm hiểu một cách đầy đủ và chính xác các thông tin về vấn đề bàn luận.

• Phân tích, đánh giá về vấn đề cần bàn luận từ các góc nhìn khác nhau.

• Cần tránh những định kiến hoặc bị chi phối, dẫn dắt bởi những quan điểm nào đó, cần có những suy nghĩ riêng mang dấu ấn cá nhân người viết.

• Bám sát quy trình tạo lập văn bản nghị luận nói chung để triển khai bài viết.

1. THỰC HÀNH

• “Nhật kí Đặng Thùy Trâm” có đoạn: “Tuổi trẻ của mình đã thấm đượm mồ hôi, nước mắt, máu xương của những người đang sống và những người đã chết. Tuổi trẻ của mình đã cứng cáp trong thử thách gian lao của chiến trường, tuổi trẻ của mình cũng đã nóng rực vì ngọn lửa căm thù đang ngày đêm hun đốt. Và gì nữa, phải chăng mùa xuân của tuổi trẻ cũng vẫn thắm đượm thêm vì màu sắc của mơ ước và yêu thương vẫn ảnh lên trong những đôi mắt nhìn mình.” Qua đoạn văn trên, em có suy nghĩ gì về lẽ sống của tuổi trẻ Việt Nam trong những năm kháng chiến bảo vệ Tổ quốc? Từ đó, hãy bàn luận về lẽ sống của thế hệ trẻ ngày nay.

• Hãy viết một đoạn văn giải thích ý nghĩa nhan đề văn bản “Quyết định khó khăn nhất” (Võ Nguyên Giáp) hoặc “Khúc tráng ca nhà giàn” (Xuân Ba).