Giáo án Khoa học máy tính 12 Cánh diều bài 4: Thực hành phân tích dữ liệu

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ:

- GV yêu cầu HS đọc kĩ yêu cầu của Nhiệm vụ 1 SGK tr.144 và thực hành cá nhân theo hướng dẫn.

Yêu cầu: Khi quyết định vay một số tiền lớn và trả góp hằng tháng trong một thời gian dài, người vay cần lựa chọn phương án phù hợp với khả năng trả góp hằng tháng của mình. Kì hạn vay phụ thuộc vào số tiền trả góp hằng tháng và mặt bằng lãi suất lúc đi vay. Hãy xác định kì hạn vay dựa trên dữ liệu về mặt bằng lãi suất cho trước và số tiền trả góp hằng tháng.

Hướng dẫn:

1. Xác định vấn đề 

Xác định kì hạn vay dựa trên dữ liệu về mặt bằng lãi suất cho trước. 

2. Thu thập dữ liệu 

Các dữ liệu đầu vào cần có: 

+ Số tiền cần vay; 

+ Số tiền có thể trả góp hằng tháng;

+ Lãi suất theo năm của một số ngân hàng khi đi vay. 

3. Phân tích dữ liệu, trích xuất thông tin bằng công cụ phân tích dữ liệu nâng cao của Excel

+ Hàm PMT (viết tắt của “payment”) dùng để tính khoản thanh toán định kì cho một khoản vay:

• Khi nhân PMT với số tháng sẽ là tổng số tiền phải trả trong suốt kì hạn của khoản vay. 

• Cú pháp hàm PMT: 

PMT=(rate, nper, pv, [fv], [type]) 

Trong đó:

• rate là lãi suất (không đổi trong suốt kì hạn).

• nper là kì hạn (số tháng).

• pv là giá trị hiện tại của khoản đầu tư.

• [fv] và [type] là các tham số không bắt buộc phải có. 

+ Công cụ phân tích What-If Analysis cho phép người dùng thử các giá trị khác nhau cho các công thức. What-If Analysis bao gồm ba công cụ chính: 

• Scenario Manager: cho phép tạo và quản lí các kịch bản khác nhau, mỗi kịch bản có các giá trị đầu vào riêng.

• Data Table: cho phép xem cách các giá trị đầu vào của một công thức thay đổi khi thay đổi một hoặc nhiều giá trị đầu vào. 

• Goal Seek: cho phép tìm giá trị đầu vào cần thiết để đạt được một mục tiêu cụ thể. 

+ Với yêu cầu của nhiệm vụ này, ta sử dụng công cụ Data Table để thấy số tiền phải trả mỗi tháng thay đổi như thế nào khi thay đổi lãi suất hoặc vừa thay đổi lãi suất vừa thay đổi kì hạn vay. Căn cứ vào dữ liệu sau khi phân tích, người vay có thể ước tính kì hạn vay theo khả năng trả góp hằng tháng.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập: 

- HS tiếp nhận và thực hiện theo đúng hướng dẫn để hoàn thành yêu cầu Nhiệm vụ 1.

- Trong quá trình HS thực hành, GV quan sát, hỗ trợ, giải đáp các vướng mắc của HS.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận: 

- GV mời một số HS trình bày kết quả.

- HS quan sát bài làm của các bạn khác, nhận xét nhau.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện: 

- GV nhận xét, kiểm tra kết quả thực hiện Nhiệm vụ 1 của HS.

- Nhiệm vụ 1 được gọi là hoàn thành khi HS tính được kì hạn vay dựa trên dữ liệu về mặt bằng lãi suất cho trước và số tiền trả góp hằng tháng.

Nhiệm vụ 1. Trích xuất thông tin ước tính kì hạn vay từ dữ liệu cho trước

Ví dụ minh hoạ:

a) Các dữ liệu đầu vào thu thập được 

- Số tiền cần vay: 500 triệu VNĐ; 

- Số tiền có thể trả góp hằng tháng: khoảng 10 triệu VNĐ; 

- Lãi suất theo năm khi đi vay dao động tuỳ ngân hàng, ví dụ có các mức là 6,5%; 7,0%; 7,5%; 8,0%.

b) Các bước thao tác

Bước 1. Lập khối ô tính PMT. 

- Nhập số tiền vay vào ô C4. 

- Nhập mức lãi suất vay vào ô C5. 

- Nhập kì hạn vay vào ô C6. 

- Nhập vào ô C7 hàm: 

=PMT(C5/12, C6, -C4).

Vay tiền là đầu tư với giá trị âm nên để kết quả của hàm PMT ra một số dương ta dùng dấu trừ “–” trước tham số pv (C4). Kết quả nhận được như Hình 1.

Hình 1. Lập khối ô tính PMT

Bước 2. Phân tích dự báo What-If Analysis theo một biến lãi suất. 

- Nhập dãy giá trị biến thiên của mức lãi suất trong một cột (hoặc hàng).

Ví dụ: Khối ô B13: B16. 

- Nhập vào ô C12 hàm: 

=PMT(C5/12, C6, -C4).

- Đánh dấu chọn khối ô B12:C16. 

- Chọn Data  Chọn What-If Analysis trong nhóm lệnh Forecast  Chọn Data Table (Hình 2). 

Hình 2. Chọn Data Table khi phân tích What-if Analysis

- Hộp thoại Data Table xuất hiện (Hình 3), nhập $C$5 vào ô Column input cell và chọn OK. Kết quả nhận được như khối ô B12:C16 trong Hình 4.

Hình 3. Hộp thoại Data Table

Hình 4. Phân tích What-if Analysis 
theo một biến (khối ô B12:C16)

Bước 3. Phân tích dự báo What-If Analysis theo hai biến lãi suất và kì hạn vay. 

- Để dễ theo dõi, nhập dữ liệu cho khối ô E13:E16 tương tự như B13:B16. 

- Bổ sung thêm dãy giá trị biến thiên của kì hạn vay vào khối ô F12:I12 để tạo thành khối ô hình chữ nhật. 

- Nhập vào ô E12 hàm: 

=PMT(C5/12, C6, -C4).

- Lặp lại các thao tác để xuất hiện hộp thoại Data Table như ở Bước 2. 

- Nhập $C$5 vào ô Column input cell. 

- Nhập $C$6 vào ô Row input cell. 

- Chọn OK. Kết quả nhận được khối ô E12:I16 trong Hình 4. 

Hình 4. Phân tích What-if Analysis
theo hai biến (khối ô E12: 116)

Bước 4. Trích xuất thông tin về ước tính kì hạn vay theo khả năng trả góp hằng tháng căn cứ vào kết quả nhận được. 

Giá trị trong khối ô I13:I16 xấp xỉ 10 triệu VND. 

Thời hạn vay sẽ vào khoảng 60 tháng.