Giáo án PPT dạy thêm Ngữ văn 9 Chân trời bài 8: Viết bài văn nghị luận phân tích một tác phẩm văn học

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI TIẾT HỌC NGÀY HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Chia sẻ về tác phẩm văn học mà em yêu thích

BÀI 8. NHỮNG CUNG BẬC TÌNH CẢM

ÔN TẬP VIẾT

VIẾT BÀI VĂN THUYẾT MINH VỀ MỘT DANH LAM THẮNG CẢNH HAY DI TÍCH LỊCH SỬ

NỘI DUNG BÀI HỌC

▪︎ 1. Nhắc lại kiến thức

▪︎ 2. Luyện tập – Vận dụng

PHẦN 1

NHẮC LẠI KIẾN THỨC

• Trình bày về khái niệm của kiểu bài viết bài văn nghị luận phân tích một tác phẩm văn học.
• Vẽ sơ đồ tư duy về những yêu cầu đối với kiểu văn bản bài văn nghị luận phân tích một tác phẩm văn học (nội dung, hình thức) và bố cục của kiểu bài.

Dựa vào kiến thức đã học để trả lời các câu hỏi sau:

1. Khái niệm

Phân tích một tác phẩm văn học (nội dung chủ đề, những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật và hiệu quả thẩm mĩ của nó) thuộc kiểu bài nghị luận văn học, trong đó người viết dùng lí lẽ, bằng chứng để làm sáng tỏ chủ đề, những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của tác phẩm và hiệu quả của nó đối với việc thể hiện nội dung tác phẩm.

2. Yêu cầu của bài

Nội dung

Hình thức

Phân tích được nội dung chủ đề.

Nêu và phân tích được tác dụng của những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuât đối với việc thể hiện nội dung.

Lập luận chặt chẽ, có bằng chứng tin cậy từ tác phẩm.

Diễn đạt mạch lạc, sử dụng phương tiện liên kết hợp lý để nhận ra mạch lập luận của văn bản.

Bố cục

Mở bài

Thân bài

Kết bài

Giới thiệu về tác phẩm văn học (tác giả, tác phẩm)

Nêu ý kiến khái quát về chủ đề và những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của tác phẩm.

Lần lượt trình bày các luận điểm làm nổi bật chủ đề.

Những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật trong tác phẩm và tác dụng đối với việc thể hiện nội dung.

Khẳng định lại ý kiến về chủ đề và những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của tác phẩm.

Nêu suy nghĩ, cảm xúc, trải nghiệm cá nhân hoặc bài học rút ra từ tác phẩm.

PHẦN 2

LUYỆN TẬP – VẬN DỤNG

Câu 1: Viết bài văn nghị luận (600 chữ) phân tích bài thơ sau:

MÙA HẠ

Đó là mùa của những tiếng chim reo Trời xanh biếc, nắng tràn trên khắp ngả Đất thành cây, mật trào lên vị quả Bước chân người bỗng mở những đường đi.

Đó là mùa không thể giấu che Cả vạn vật đều phơi trần dưới nắng Biển xanh thẳm, cánh buồm lồng lộng trắng Từ những miền cay đắng hoá thành thơ.

Đó là mùa của những ước mơ Những khát vọng muôn đời không xiết kể Gió bão hoà mưa thành sông thành bể Một thoáng nhìn có thể hoá tình yêu.

Đó là mùa của những buổi chiều Cánh diều giấy nghiêng vòm trời cao vút Tiếng dế thức suốt đêm dài oi bức Tiếng cuốc dồn thúc giục nắng đang trưa. Mùa hạ của tôi, mùa hạ đã đi chưa Ôi tuổi trẻ bao khát khao còn, hết? Mà mặt đất màu xanh là vẫn biển Quả ngọt ngào thắm thiết vẫn màu hoa.

(Trích, Thơ Xuân Quỳnh, NXB Văn học, Hà Nội, 2016)

a. Giới thiệu tác giả, tác phẩm và vấn đề nghị luận.

b. Triển khai vấn đề nghị luận:

• Bảo đảm yêu cầu về việc viết bài văn nghị luận văn học.
• Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: nội dung và nghệ thuật của văn bản thơ.
• Xác định được các ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận, có thể theo một số gợi ý sau: 

⭐️ Vẻ đẹp của bức tranh mùa hạ: 

• Thiên nhiên tươi đẹp, náo nức: không gian bao la cùng sắc điệu rộn ràng của tiếng chim ca; không gian cao rộng với trời xanh, mây trắng...
• Thể hiện khát vọng hiến dâng, khám phá, sự phôi thai kì diệu của tự nhiên...
• Gợi nhớ về một thời thơ ấu với những kỉ niệm êm đềm.

⭐️ Những suy tư, trăn trở trong cuộc đời của cái tôi Xuân Quỳnh:

• Sự nảy nở, sinh sôi những ước mơ, khát vọng của tuổi trẻ.
• Trong sáng, thánh thiện sẽ nuôi dưỡng, thanh lọc tâm hồn.
• Những chiêm nghiệm, băn khoăn, tỉnh thức: tự vấn chính mình để nhìn lại, để thêm niềm tin vào cuộc sống.

⭐️ Vẻ đẹp của bức tranh mùa hạ và cái tôi Xuân Quỳnh được thể hiện sinh động, tinh tế:

• Thể thơ 8 chữ, giọng thơ khi nhẹ nhàng, mềm mại khi tha thiết, mạnh mẽ.
• Hình ảnh thơ mang vẻ đẹp thân thương, gần gũi.
• Sử dụng hiệu quả phép liệt kê và phép điệp ở đầu mỗi khổ thơ để tái hiện vẻ đẹp mùa hạ sống động, đầy ắp kỉ niệm đang dội về như những đợt sóng.
• Cảm xúc chân thực mà sâu sắc khơi gợi giá trị nhân văn

--------------------------------------

--------------------- Còn tiếp ----------------------