Giáo án PPT dạy thêm Ngữ văn 9 Chân trời bài 4: Ôn tập thực hành tiếng Việt

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BUỔI HỌC MÔN NGỮ VĂN

KHỞI ĐỘNG

Tìm cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp trong ngữ liệu sau:

“Cháu có ông bố tuyệt lắm. Hai bố con cùng viết đơn xin ra lính đi mặt trận. Kết quả: bố cháu thắng cháu một – không. Nhân dịp Tết, một đoàn các chú lái máy bay lên thăm cơ quan cháu ở Sa Pa. Không có cháu ở đấy. Các chú lại cử một chú lên tận đây. Chú ấy nói: nhờ cháu có góp phần phát hiện một đám mày khô mà ngày ấy, tháng ấy, không quân ta hạ được bao nhiều phản lực Mĩ trên cầu Hàm Rồng. Đối với cháu, thật là đột ngột, không ngờ lại là như thế. Chú lái máy bay có nhắc đến bố cháu, ôm cháu mà lắc “Thế là một – hoà nhé!”.”

(Trích “Lặng lẽ Sa Pa” – Nguyễn Thành Long)

• Lời dẫn gián tiếp: nhờ cháu có góp phần phát hiện một đám mây khô mà ngày ấy, tháng ấy, không quân ta hạ được bao nhiêu phản lực Mĩ trên cầu Hùm Rồng.
• Lời dẫn trực tiếp: “Thế là một – hoà nhé!”.

KHỞI ĐỘNG

ÔN TẬP THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT:

CÁCH DẪN TRỰC TIẾP, CÁCH DẪN

GIÁN TIẾP VÀ VIỆC SỬ DỤNG DẤU CÂU

LÝ THUYẾT

Trình bày khái niệm cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp.

Nêu tác dụng của cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp.

Dẫn trực tiếp:

• Là nhắc lại nguyên văn lời nói hay ý nghĩ của một người/ một nhân vật.
• Thường được đặt trong dấu ngoặc kép.

Dẫn gián tiếp:

• Là thuật lại lời nói hay ý nghĩ của một người/ nhân vật theo cách diễn đạt của mình.
• Thường dùng kèm các từ “rằng”, “là”… và không đặt trong ngoặc kép.

a. Khái niệm

b. Tác dụng

Dẫn trực tiếp

Truyền tải thông tin chính xác.

Tăng tính chân thật và sống động.

Tạo độ tin cậy và động viên.

Dễ dàng trích dẫn và sử dụng lại.

b. Tác dụng

Dẫn gián tiếp

Truyền đạt thông tin

Thể hiện sự suy nghĩ và phân tích

Tạo sự tương tác và tiếp thu

Tạo sự linh hoạt trong ngôn ngữ

Tạo sự tinh tế và đa dạng trong diễn đạt

Lưu ý

Người viết hoặc người nói cần phải chú ý đến việc trích dẫn đầy đủ và chính xác để tránh hiểu lầm hoặc thêm vào ý của mình.

Nếu có sự thay đổi hoặc chỉnh sửa trong lời nói ban đầu → Nên sử dụng lời dẫn gián tiếp thay vì lời dẫn trực tiếp.

Khi sử dụng lời dẫn trực tiếp:

Lưu ý

Khi sử dụng lời dẫn gián tiếp:

• Sử dụng từ ngữ, ngữ điệu và cấu trúc câu riêng, người viết hoặc người nói có thể tạo ra một cảm giác sống động và chân thực hơn về ý kiến của người đó.
• Tạo ra sự kết nối và tương tác với người đọc hoặc người nghe.

LUYỆN TẬP

Nhiệm vụ 1:

Trả lời câu hỏi trắc nghiệm

TRÒ CHƠI

CHIẾC LÁ MAY MẮN

TRÒ CHƠI

CHIẾC LÁ MAY MẮN

Câu 1: Cách dẫn trực tiếp là gì?

A. Là nhắc lại nguyên văn lời nói hay ý nghĩ của một người/ một nhân vật

B. Là nhắc lại nguyên văn hành động của một người/ một nhân vật

C. Là nhắc lại một nửa lời nói hay ý nghĩ của một người/ một nhân vật

D. Là nhắc lại một nửa hành động của một người/ một nhân vật

A. Là nhắc lại nguyên văn lời nói hay ý nghĩ của một người/ một nhân vật

Câu 2: Cách dẫn gián tiếp là gì?

A. Là thuật lại hành động của một người/ một nhân vật theo cách diễn đạt của mình

B. Là thuật lại lời nói hay ý nghĩ của một người/ một nhân vật theo cách diễn đạt của mình

C. Là thuật lại lời nói hay ý nghĩ của một người/ một nhân vật theo cách diễn đạt của người khác

D. Là thuật lại hành động của một người/ một nhân vật theo cách diễn đạt của người khác

B. Là thuật lại lời nói hay ý nghĩ của một người/ một nhân vật theo cách diễn đạt của mình

Câu 3: Một trong những tác dụng của cách dẫn trực tiếp là gì?

A. Thể hiện sự suy nghĩ, phân tích

B. Tăng tính chân thật và sống động

C. Tạo sự tương tác và tiếp thu

D. Tạo sự linh hoạt trong ngôn ngữ

B. Tăng tính chân thật và sống động

Câu 4: Một trong những tác dụng của cách dẫn gián tiếp là gì?

A. Tăng tính chân thật và sống động

B. Tạo độ tin cậy và động viên

C. Tạo sự tinh tế và đa dạng

trong diễn đạt

D. Dễ dàng trích dẫn và sử dụng lại

C. Tạo sự tinh tế và đa dạng

trong diễn đạt

Câu 5: Đoạn văn sau sử dụng cách dẫn nào?

“Chàng bấy giờ mới hậm hực bùi ngùi; muốn lại lên xe mây để đi, nhưng xe đã hóa làm một con chim loan mà bay mất. Mở thư ra đọc, thấy có câu: “Kết lứa phượng ở trong mây, duyên xưa đã hết, tìm non tiên ở trên bể dịp khác còn đâu!” mới biết là Giáng Hương đã nói trước với mình những lời ly biệt. Chàng bèn mặc áo cừu nhẹ, đội nón lá ngắn, vào núi Hoành Sơn, rồi sau không biết đi đâu mất.”

A. Cách dẫn trực tiếp

B. Cách dẫn gián tiếp

A. Cách dẫn trực tiếp

LUYỆN TẬP

Nhiệm vụ 2:

Luyện tập vận dụng

Câu 1: Xác định lời dẫn và cách dẫn trong trường hợp sau:

Người vợ kinh hãi nhìn xuống thấy áo mũ giày tất bỏ đấy, như cái xác lột. Nàng mủi lòng quá, ôm xống áo khóc lóc. Người con đi học về, thấy một cỗ xe ngựa buộc ở trước thì dò hỏi xem ở đâu đến, rồi kinh hãi chạy về báo với mẹ.

Mẹ gạt nước mắt kể lại chuyện vừa xảy ra. Lại hỏi kỹ những người theo hầu mới biết rõ đầu đuôi.

Người hầu trở về, công tử nghe tin nước mắt rơi ướt cả ngực, lập tức lên xe, đến tận nhà mà khóc, rồi bỏ tiền lo liệu việc tang, chôn cất theo lệ hiếu liêm. Lại chu cấp cho đứa con, mời thầy về dạy và gửi gắm cho quan học sứ, hơn một năm sau được vào nhà học phán.

(Trích “Thư sinh họ Diệp” – Bồ Tùng Linh)

--------------- Còn tiếp ---------------